Tak kończy się „List do Mamy” Andrzeja Marii Marczewskiego we wstępie do wydanych w zeszłym roku „Zapisków z Powstania Warszawskiego na Bielanach” swojej mamy – Hanny Marczewskiej. To, co Andrzej Maria Marczewski napisał w liście było przekazem, jaki dostał od niej w listopadzie 2019 roku: „Ósmego listopada 2019 r. o 7.40 (…) Mama pojawiła się, aby po raz pierwszy od chwili przejścia na drugą stronę [ponad 12 lat wcześniej – red.] tak wyraźnie przekazać mi to, co powinienem wiedzieć, ponieważ jest ważne dla mojego tu i teraz”. Że ważna jest pointa życia. Andrzej Maria Marczewski odszedł 24 listopada 2020 roku o 12.12., dokładnie rok i dwa tygodnie po odebraniu od matki tego przykazania. Nie zmarnował tego czasu. W ciągu tego roku wydał „Zapiski” i złożył wniosek do Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego o dofinansowanie zbioru wierszy mamy, któremu nadał tytuł „W drodze”. Jest tam wszystko: początki zainteresowania poezją, okupacja, Powstanie Warszawskie, tułaczka, powrót, PRL, starość i rozmyślania. To, czego nie powiedziała prozą, dopowiedziała wierszem – albo odwrotnie. Dostała w darze ogromny talent literacki i solidne wykształcenie. Ukończyła polonistykę na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Bardzo szybko zaczęła publikować w pismach literackich. Pisała wiersze, scenariusze, bajki dla dzieci… Andrzej Maria Marczewski, bardzo do niej podobny fizycznie, odziedziczył jej miłość do literatury oraz słowa. Trafił na lepszy czas. Dostał nie tylko talenty, ale  i pole do rozwoju. Literaturę zaczął przenosić na scenę. Kto wie, czy nie dojrzałby do sztuki opartej na twórczości swojej mamy? Los postawił kropkę za wcześnie. W miejscu, gdzie powinien być przecinek. Tak jak mama, „świat obserwował, opisywał”. Tak jak ona prowadził dziennik. I też zostawił swoje myśli – w wydanej 21 lat temu książce „Ja teatr”. Tworzył ten teatr z tekstów, które inspirują, wzbogacają, są drogowskazem. Do takich należą utwory Karola Wojtyły, które konsekwentnie przez całe życie wystawiał w różnych teatrach, jakie prowadził, także w Teatrze Małym w Tychach. Wystawiał, głęboko wierząc, że społeczeństwo czeka na „wartościowe, mądre, uczciwe Słowo Teatru” (nadużywał wielkich liter, akcentując nimi słowa ważne, wręcz kluczowe). „Słowo, które pomaga żyć i pamiętać na co dzień o naszym duchowym, a przez to w pełni ludzkim wymiarze” – napisał w „Ja teatr”. Wierzył w potęgę miłości. Swoje wystąpienia jako dyrektor Teatru Małego – ku zaskoczeniu widowni – kończył słowami: „kocham was”. To była jego „inwestycja w opcję ludzkiego Dobra”. Jego pointa. Pointą życia jego mamy są dwie brązowe książki: „Zapiski z Powstania Warszawskiego na Bielanach” i świeżo wydany tomik poezji „W drodze”, którego wydanie zostało dofinansowane z Funduszu Promocji Kultury Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Jolanta Pierończyk

Fotografia autorstwa Teatru Małego w Tychach, źródło: www.tychy.info.

Listopad, chociaż z natury raczej chłodny, w kulturze zapowiada się gorąco. Warto już teraz zaplanować swój kalendarz, by nie przegapić najciekawszych propozycji.  Przede wszystkim czekają nas dwa festiwale. Orkiestra AUKSO już po raz czwarty zaprosi na spotkanie z muzyką współczesną w nieoczywistych połączeniach i aranżacjach – czyli na festiwal Auksodrone.

Mistrzowskie, ale też nowatorskie pokazy aktorskie i reżyserskie czekają na publiczność, która odwiedzi 47. już Tyskie Spotkania Teatralne.  Listopad to także miesiąc, w którym wspominamy tych, których nie ma już z nami. W tym  numerze poświęcamy słowo pamięci Andrzeja Marii Marczewskiego, byłego dyrektora Teatru Małego w Tychach, który ostatnie – jak się okazało – miesiące swojego życia poświęcił realizowaniu niepisanego testamentu matki – przygotował do wydania jej wspomnienia z okresu Powstania Warszawskiego.

Interesująco zapowiadają się także tegoroczne obchody Narodowego Święta Niepodległości. 11 listopada zachęcamy do wspólnego odśpiewania Mazurka Dąbrowskiego wraz z Orkiestrą Dętą KWK „Piast” oraz chórem „Cantate Deo” – pod Pomnikiem Niepodległości przy al. Niepodległości 49 (obok Urzędu Miasta), w samo południe. Po oficjalnej części będzie można wziąć udział w warsztatach dla rodzin oraz obejrzeć wystawę militariów.

Tego samego dnia po zmroku (o godz. 18.30) na budynku Urzędu Miasta zostanie wyświetlony wyjątkowy pokaz multimedialny „Światło cieni”, przygotowany przez artystów z Kopaniszyn Studio. Magda i Michał Kopaniszyn to absolwenci katowickiej ASP, autorzy wielu realizacji filmowych i murali w przestrzeniach miast i laureaci nagród. Z powodzeniem łączą sztukę z technologią, uzyskując spektakularne efekty. Na 11 listopada przygotowali prezentację dedykowaną specjalnie naszemu miastu. Warto wybrać się na wieczorny spacer i zobaczyć efekty. Polecamy!

Wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Tychach, ul. Bohaterów Warszawy 26, 43-100 Tychy, tel. 32 438 20 61,
e-mail: redakcja@mck.tychy.pl
Redaktor naczelna: Sylwia Witman, e-mail: ramykultury@kultura.tychy.pl
Zespół: Daria Gawrońska, Małgorzata Król, Aleksandra Matuszczyk, Agnieszka Woszczyńska
Korekta: Marta Rosół
Layout: Aleksandra Krupa i Bartek Witański Blank Studio, Marcin Kasperek KlarStudio
Skład i łamanie: Marcin Kasperek KlarStudio
Druk: Drukarnia AA Print, Mikołów
Nakład: 3.000 egz.

Miesięcznik znaleźć można we wszystkich instytucjach kultury, szkołach średnich, młodzieżowych domach kultury, klubach osiedlowych, urzędach oraz wybranych restauracjach. Szczegółowa lista punktów dystrybucji znajduje się TUTAJ.

WYDANIE LISTOPADOWE

Dołącz do nas i pokaż swoje rękodzieło na Placu Baczyńskiego w dniach od 17 do 19 grudnia!
Czekamy na Ciebie, jeśli masz w swojej ofercie:
– artykuły świąteczne (w tym ozdoby choinkowe, zabawki, stroiki)
– ceramikę artystyczną i użytkową (dzbany, wazy, kubki i inne naczynia z nadrukami lub ręcznie malowane)
– wyroby regionalne (w tym góralskie, świece, koronki, ozdoby)
– galanterię skórzaną (odzież, czapki rękawiczki)
– biżuterię, kamienie mineralne, kosmetyki, perfumy,
– artykuły spożywcze (w tym słodycze, drobne przekąski, potrawy i wyroby regionalne)
– wypieki świąteczne i gastronomię (w tym aromatyczne grzane wino i cydr, piwo, miód piwny, wina)

Czeka na Ciebie także świątecznie ozdobiony Plac Baczyńskiego oraz drewniane domki, które co roku chętnie odwiedzają tyszanie.

Nie zabraknie w tym świątecznym czasie kulturalnych niespodzianek dla naszych odwiedzających. Już niebawem cały program atrakcji towarzyszących Jarmarkowi!

Zgłoś się już dziś!
Przeczytaj regulamin i wypełnij wniosek

UWAGA!
Wystawca jest zobowiązany do złożenia karty zgłoszeniowej drogą elektroniczną (e-mail) na adres: bip@mck.tychy.pl lub osobiście w siedzibie MCK do dnia 12 listopada 2021 r. do godz. 12.00.
Wystawcy, których oferta zostanie zakwalifikowana, zostaną poinformowani o tym fakcie drogą elektroniczną do dnia 19 listopada 2021 r. do godz. 16.00.

Chazme czyli Daniel Kaliński jest laureatem konkursu na projekt muralu na ścianie Szkoły Podstawowej nr 22 z Oddziałami Integracyjnymi im. Rafała Pomorskiego przy ul. Harcerskiej 25. Szerzej o konkursie pisaliśmy w poprzednich wpisach (ZOBACZ). Autor muralu, jak sam podkreśla, zazwyczaj nie bierze udziału w konkursach, a do Tychów przyciągnęła go postać patrona szkoły – Rafała Pomorskiego.

W projekcie zgłoszonym do konkursu postanowił wykorzystać inspiracje pracami artysty, tworząc bardzo ciekawą, przestrzenną formę. Praca warszawskiego artysty przebiegła w iście ekspresowym tempie – ściana zyskała nowego wyrazu w niespełna tydzień. Zwieńczeniem pracy były warsztaty, które Chamze przeprowadził z uczniami szkoły. Do tego zadania wybrano 15 uczniów z klas VI – VIII, którzy poza zajęciami udzielają się w grupach i kółkach plastycznych. Wychowankowie bardzo chętnie wcielili się w rolę malarzy i wspólnie stworzyli imponujących rozmiarów przestrzenną pracę.

Podczas 2-godzinnych zajęć uczniowie stworzyli dwie prace nawiązujące do patrona naszej szkoły – Rafała Pomorskiego. Artysta przygotował dla nich materiały i szablony, z których uczniowie mogli dowolnie ułożyć kompozycję swoich prac – mówi Anna Kanclerz nauczycielka plastyki.

Dzieła powstałe podczas warsztatów pozostaną w szkole jako pamiątka niecodziennego spotkania.

Jak wyglądały warsztaty? Zobacz naszą galerię!

Wystawa to prezentacja twórczości dwunastu współczesnych artystek, które na zaproszenie kuratorów wystawy – dr hab. Irmy Koziny i dr. Patryka Oczki – podjęły swoiście pojmowany dialog z historią, składając swoją twórczością hołd kobietom działającym na przemysłowym Górnym Śląsku w XIX i XX wieku.

Ekspozycja prezentuje współczesne artystki twórczo związane z naszym regionem, pracujące w różnym medium (malarstwo, grafika, instalacje przestrzenne, wideoart, projektowanie graficzne, projektowanie ubioru, interwencje społeczne). Są wśród nich: Anita Baenisch–Juda, Judyta Bernaś, Agnieszka Cieślińska–Kawecka, Dorota Hadrian, Ewa de Iulis Błaszak, Ilona Kanclerz, Weronika Siupka, Sybilla Skałuba, Monika Starowicz, Agata Szymanek, Ewa Zawadzka i Joanna Zdzienicka–Obałek.

Współczesne artystki w niebanalny i świeży sposób nawiązały do losów kobiet ważnych dla historii przemysłowego Górnego Śląska w XIX i XX wieku. Wśród nich znajdziemy zarówno przedstawicielki arystokracji (Daisy Hochberg von Pless) i wielkich śląskich rodów przemysłowców (Waleska von Tiele–Winckler, Matka Ewa von Tiele–Winckler, La Païva – Blanka Henckel von Donnersmarck, Fryderyka Karolina von Reden, Joanna von Schaffgotsch), powojenne tyskie architektki (Hanna Adamczewska–Wejchert i Maria Czyżewska „Murka”), jak i wybitne naukowczynie (noblistka Maria Goeppert–Mayer) i artystki (aktorka Aleksandra Śląska, kostiumolożka Barbara Ptak). Zaprezentowany na wystawie dialog współczesności z tradycją jest żywy i pasjonujący.

Katalog zawiera teksty kuratorów – wprowadzające w ideę ekspozycji oraz nakreślające najważniejsze dla jej twórców konteksty – a także biogramy księżniczek i artystek oraz reprodukcje prac. Tekst dr hab. Irmy Koziny prezentuje zamysł i intencję stworzenia wystawy. Tekst dr. Patryka Oczki przybliża lokalne, tyskie konteksty „Księżniczek i dziewczyn”. Dopełnienie stanowi analiza dramaturgii wystawy, w którą wprowadza Irma Kozina.

To propozycja wystawiennicza nie tylko dla śledzących trendy w sztuce współczesnej, ale poruszająca ważne wątki lokalnej herstorii w szerszym europejskim kontekście, pokazująca ich wagę i aktualność.

wydawca: Muzeum Miejskie w Tychach

tekst: Irma Kozina, Patryk Oczko
fotografie: Barbara Kubska, Artur Pławski oraz fotografie archiwalne
projekt graficzny i skład: Zofia Oslislo–Piekarska
redakcja: Patryk Oczko
korekta: Małgorzata Słonka
promocja: Agnieszka Woszczyńska, Gabriela Oleksy
© copyright by Irma Kozina
© copyright by Patryk Oczko
© copyright by Muzeum Miejskie w Tychach

nakład: 300 egz.
druk: Zakład Poligraficzny Sindruk, Opole
papier:
okładka: Curious Matter Adiron Blue 270 g
środek: Munken Lynx 130 g
złożono krojem: Avenir Next, Monarcha

format: 22,8 cm x 27,8 cm
liczba stron: 120
oprawa miękka
ISBN 978–83–62193–47–9
rok wydania: 2021

Katalog „Księżniczki i dziewczyny” można zamawiać online tu: https://muzeum.tychy.pl/wydawnictwa/ksiezniczki-i-dziewczyny/

więcej informacji o ofercie wydawnictw i gadżetów Muzeum Miejskiego w Tychach: https://muzeum.tychy.pl/wydawnictwa/
e–mail: zamowienia@muzeum.tychy.pl

Edukacyjne Oscary trafiły do: Muzeum Miejskiego w Tychach (2 nagrody jury Złoty Słonecznik), Młodzieżowego Domu Kultury nr 1 im. Artystów Rodu Kossaków (1 nagroda jury Złoty Słonecznik), Teatru Małego w Tychach (1 wyróżnienie jury) i Miejskiego Centrum Kultury (1 nagroda rodziców). Gala rozdania nagród odbyła się 10 września 2021 roku w Muzeum Śląskim w Katowicach.

Jurorzy docenili:

w kategorii „język”:
Statuetka Złotego Słonecznika dla „Lingwistycznej papugi” i Młodzieżowego Dom Kultury nr 1 im. Artystów Rodu Kossaków

w kategorii „sztuki wizualne”:
Statuetka Złotego Słonecznika dla wystawy czasowej „Raz widziałem przy niedzieli rybki srebrne trzy w kąpieli… W świecie ilustracji i rzeźb Józefa Wilkonia” wraz z wydarzeniami edukacyjnymi i Muzeum Miejskiego w Tychach / kuratorka: Agata Berger–Połomska, przygotowanie wystawy: Agata Berger–Połomska, Aleksandra Matuszczyk, współpraca: Fundacja „Arka” im. Józefa Wilkonia, projekt scenograficzny: Łukasz Błażejewski, program edukacyjny: Agata Berger–Połomska, Anna Kura / wystawę można było oglądać od 8 lipca do 26 września 2020 roku
więcej: https://muzeum.tychy.pl/wystawa/raz-widzialem-przy-niedzieli-rybki-srebrne-trzy-w-kapieli-w-swiecie-ilustracji-i-rzezb-jozefa-wilkonia/

w kategorii „przyroda”:
Statuetka Złotego Słonecznika dla warsztatów architektoniczno–urbanistycznych dla dzieci „Mniejsi mieszkańcy miast” (z cyklu „Tychy – TY je kształtujesz”) i Muzeum Miejskiego w Tychach / koncepcja i prowadzenie: Aleksander Krajewski (architekt, właściciel pracowni projektowej Blomm, członek Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP w Katowicach, związany z Fundacją Napraw Sobie Miasto)
więcej: https://muzeum.tychy.pl/wydarzenie/mniejsi-mieszkancy-miast/

w kategorii „muzyka”:
wyróżnienie jury dla „Festiwalu Malutkiego” i Teatru Małego w Tychach

w kategorii „ruch”:
Nagroda Rodziców dla Przygodowej Gry Terenowej „Leśne zagadki. Bajtle na tropie” i Miejskiego Centrum Kultury w Tychach oraz Miasta Tychy

Słoneczniki to konkurs na najbardziej rozwojową inicjatywę dla dzieci w wieku 0–14 lat, organizowany przez portal CzasDzieci.pl – wieloletniego pośrednika między miejscami edukacji i kultury a rodzicami. W tym roku odbyła się już jego 5. śląska edycja. Jurorzy doceniają i nagradzają organizatorów najlepiej przygotowanych wydarzeń, które w największym stopniu przyczyniają się do rozwoju młodych adresatów, będąc równocześnie najlepszą rozrywką. Kategorie konkursowe: język, logika, sztuki wizualne, muzyka, ruch i przyroda opierają się na koncepcji inteligencji wielorakich opracowanej przez H. Gardnera. W każdej z kategorii liczą się też rozwój inteligencji społecznej i refleksyjnej. Oceniane są również: ogólne podejście prowadzącego do najmłodszych, dostosowanie oferty do potrzeb rozwojowych dziecka oraz atrakcyjność inicjatywy, oceniana w odniesieniu do zaangażowania emocjonalnego dziecka. Jednym z założeń konkursu jest też oddanie głosu rodzicom jako najlepszym ekspertom inicjatyw edukacyjnych – to rodzic, jako osoba najbliższa dziecku, najlepiej wie, co dzieci wyniosły z nich wartościowego. Wyróżnione i nagrodzone inicjatywy zyskują znak jakości, który staje się dla rodziców drogowskazem w cotygodniowych wątpliwościach przy wyborze najlepszej oferty edukacyjno–rozrywkowej.

więcej informacji: https://sloneczniki.czasdzieci.pl/aktualnosci/id,158-sloneczniki_2021_rozdane.html