Ekspozycja pokazuje ich życie codzienne podczas niełatwej wojennej rzeczywistości, której na każdym kroku towarzyszył znak orła ze swastyką. Mimo upływu 78 lat od zakończenia II wojny światowej pamięć o tragicznych wydarzeniach z 1945 roku jest nadal żywa wśród lokalnej społeczności – do dziś można napotkać w Czułowie ślady działań wojennych.

Tytułowe „chacharskie mundury” dotyczą wszystkich żołnierzy służących w niemieckim wojsku, których losy związane były właśnie z Czułowem podczas ostatniej wojny światowej. Warto przypomnieć, że zburzenie, powstałego w 1937 roku pomnika Powstańców Śląskich stało się początkiem zmian, jakie nastały po wkroczeniu wojsk niemieckich do Tychów. Na wystawie zostaną zaprezentowane wątki związane nie tylko z mieszkańcami i mieszkankami Czułowa, ale też z osobami, które spędziły tu moment swojego życia. Pojawią się również kwestie dotyczące Fabryki Celulozy i Papieru, działań zbrojnych w styczniu 1945 roku i tych pofrontowych.

Bo II wojna światowa to nie tylko znane bitwy i nazwiska dowódców wojskowych oraz przełomowe daty – to przede wszystkim szereg niewielkich epizodów, które miały znaczący wpływ na życie zwyczajnych osób. To właśnie ukazuje historia Czułowa. Tym samym tematyka wystawy, będąc głęboko zanurzoną w historii lokalnej, przybliża w skali mikro wielką historię.

Gabriel Pierończyk, kurator wystawy, jest pasjonatem, pomysłodawcą inicjatywy „Muzeum Historii Czułowa”. Fotografie, dokumenty, pamiątki rodzinne i inne obiekty, które można oglądać na wystawie, pochodzą z archiwów prywatnych mieszkańców i mieszkanek Czułowa: Joanny Bołdys-Jabłeki, Marty Bołdys, Andrzeja Busza, Andrzeja Cioski, Bronisławy Duki, Salomei Felder, Joanny Gadomskiej, Alfreda Gedigi, Cecylii Gospodarek, Jerzego Górnika, Stefanii Górnik, Alfredy Grzei, Doroty Janko, Krzysztofa Jaromina, Justyny Jobczyk, Wandy Kamińskiej, Marceliny Kieras, Jadwigi Koczy, Edwarda Kosta, Janusza Krzystolika, Hildegardy Krzyżowskiej, Waldemara Lebudy, Joanny Loski, Pawła Malcharka, Krzysztofa Małysiaka, Grażyny Mrukwy, Krystyny Nowak, Otylii Nowak, Beaty Pilszczek, Ireny Pióreckiej, Edwarda Prasoła, Janusza Simki, Marty Simki, Eugeniusza Szafrona, Cecylii Szczepanek i Izabeli Waszyńskiej; oraz zbiorów prywatnych Gabriela Pierończyka, będących częścią tworzącej się kolekcji muzealnej Muzeum Historii Czułowa.

kurator: Gabriel Pierończyk
przygotowanie wystawy: Agata Berger–Połomska, Aleksandra Matuszczyk
identyfikacja wizualna: KLARstudio.pl – Magdalena Dziedzic i Marcin Kasperek
pozyskanie i przygotowanie fotografii: Barbara Kopia, Agnieszka Ociepa-Weiss (Archiwum Państwowe w Katowicach), Artur Pławski
redakcja tekstów: Agnieszka Tabor Korektor Kropka i Redaktor Przecinek
koordynacja produkcji: Dorota Kordys
produkcja: Krystian Banik
program edukacyjny: Natalia Sitko
promocja: Agnieszka Woszczyńska, Gabriela Oleksy

czas trwania: 10 marca-13 maja 2023
miejsce: Stary Magistrat, pl. Wolności 1, Tychy
wstęp wolny

wydarzenia towarzyszące wystawie „W chacharskich mundurach. Czułów w latach II wojny światowej”:
otwarcie wystawy / 10 marca 2023 (piątek), godz. 18.00
„Zostawmy po sobie ślad” – warsztaty dla dzieci i młodzieży, prow. Natalia Sitko i Agata Berger-Połomska / 25 marca 2023 (sobota), godz. 12.00–13.30
oprowadzanie po wystawie z Gabrielem Pierończykiem / 25 marca 2023 (sobota), godz. 16.00
„Odkrywanie przeszłości” – spotkanie z Gabrielem Pierończykiem z cyklu „Mozaika górnośląska” wraz z oprowadzaniem po wystawie/ 13 kwietnia 2023 (czwartek), godz. 18.00
„Na co komu papier?” – warsztaty dla dzieci i młodzieży, prow. Natalia Sitko i Agata Berger-Połomska/ 22 kwietnia 2023 (sobota), godz. 12.00–13.30

patroni medialni:
Ślązag

fot. Herbert i Ewald (w mundurze) Mrukwa, w tle szkoła w Czułowie, 1941 rok

Muzyczny obywatel świata podbija bowiem radiowe fale już od 2018 roku takimi hitami, jak Nie mamy nic, Czułe miejsce, Luźno czy Wolność.

Jako syn katechetki swoje pierwsze muzyczne kroki stawiał w klimacie oazy i „polskiego gospel”, a pierwszych nut i kształcenia słuchu uczył się od kościelnego organisty. W szkole muzycznej nabierał wprawy w grze na akordeonie, jako nastolatek był członkiem kapeli rockowej, wziął także udział w czwartej edycji The Voice of Poland, po której dołączył do Xxanaxx, zespołu specjalizującego się w muzyce elektronicznej. Te początki nie zapowiadały jednak sukcesu okraszonego platynowymi i złotymi płytami oraz potwierdzonego trzema Fryderykami. Nagrodę muzyczną, przyznawaną za największe osiągnięcia na polskim rynku fonograficznym muzyk otrzymał wraz z debiutanckim albumem zatytułowanym Zbiór w 2019 roku. Płyta została uznana za Album roku w kategorii muzyki pop, a Baranovski triumfował jako Fonograficzny debiut roku oraz Autor roku. Również jego druga płyta, nosząca tytuł Baranovski 2 i wydana dwa lata później, pokryła się złotem. 

Artysta ceniony jest za chwytliwy, szlachetny pop, w którym stawia na wpadające w ucho melodie, taneczny rytm oraz lekkość pisanych przez siebie tekstów. Śpiewa, że kocha wolność – tę twórczą z pewnością słyszymy w jego muzyce.

W Tychach zabrzmią nie tylko dobrze znane przeboje, ale i utwory z zapowiadanego trzeciego albumu wokalisty. Jeżeli cała płyta będzie brzmiała co najmniej jak promujący ją singiel Joker, to możemy już teraz wróżyć mu kolejne sukcesy.

Razem z Baranovskim (18.02, godz. 19.00) do tyskiej Mediateki powraca cykl koncertów „Polish Sounds”, odbywający się pod patronatem AUKSO Orkiestry Kameralnej Miasta Tychy, poświęcony najciekawszym dokonaniom na polu ambitnej muzyki rozrywkowej i prezentujący młodych oraz utalentowanych polskich artystów.

Agnieszka Lakner
Muzykolog i kulturoznawca. Publikowała m.in. w pismach „Muzyka w Mieście”, „Presto. Prosto o muzyce klasycznej”, „Ruchu Muzycznym”. Współpracowała z Krakowskim Biurem Festiwalowym oraz Filharmonią im. K. Szymanowskiego w Krakowie. Od 2020 roku zawodowo związana z AUKSO Orkiestrą Kameralną Miasta Tychy.

Marek Napiórkowski jest gitarzystą jazzowym i sesyjnym – człowiekiem do wynajęcia, którego cechuje nienaganna technika oraz umiejętność dostosowania swojego talentu na potrzeby innych wykonawców muzyki. W swojej dyskografii posiada 10 autorskich płyt i ponad 150 krążków nagranych z takimi muzykami jak: Natalia Kukulska, Anna Maria Jopek, Maryla Rodowicz, Ania Dąbrowska, Grzegorz Turnau, Dawid Podsiadło, Henryk i Dorota Miśkiewicze, Krzysztof Ścierański i wieloma innymi. Do współpracy przy swoich autorskich albumach zaprasza możliwie najlepszych instrumentalistów, zarówno polskiego i światowego jazzu, tym razem towarzyszą mu Max Mucha na kontrabasie i Michał Bryndal na perkusji.

Lider zespołu najpełniej wyraża się, grając na gitarze elektrycznej i elektroakustycznej, wykonuje eklektyczną muzykę powstającą na styku kilku muzycznych gatunków, w szczególności jazzu, rocka, muzyki fusion, a także piosenki pop. Na płycie String Theory pokazuje się jako wszechstronny wirtuoz gitary elektrycznej, improwizator i kompozytor, ponadto jako artysta o wielkiej muzycznej wyobraźni, który dąży do perfekcji i możliwie najlepszego wyrażenia własnych pomysłów. Zapewne z tego powodu – wyrażania się poprzez muzykę możliwie jak najlepiej – zaprosił do współpracy AUKSO – Orkiestrę Kameralną Miasta Tychy, Marka Mosia jako dyrygenta oraz cenionego aranżera Nikolę Kołodziejczyka.

Orkiestracje gitarowych kompozycji Napiórkowskiego wnoszą wiele dobrego, dodają muzyce przestrzeni, podkreślają melodię, rytm, harmonię, a także dramaturgię poszczególnych kompozycji, przez co chwilami brzmią bardzo ilustracyjnie – jak muzyka filmowa, w której nie brak jednak jazzowych akcentów. Na płycie String Theory otrzymujemy siedem różnorodnych kompozycji i nieco ponad 43 minuty muzyki, które przypadną do gustu każdemu miłośnikowi muzyki gitarowej, w szczególności tej elektrycznej. Kompozycje Napiórkowskiego niepostrzeżenie przechodzą w melodyjne, niezwykle plastyczne, bo przemawiające do wyobraźni, improwizacje. Przez cały czas coś się dzieje, muzyka mieni się wieloma barwami i głębią instrumentalnych struktur, nie nuży powtarzalnością czy nadmiarem gitarowych popisów, intryguje, przemawia do wyobraźni, wznieca w słuchających emocje.

Każdy z siedmiu utworów posiada odmienny nastrój i charakter narracji, a jednak tworzy wyjątkowo spójną całość. Wielka w tym zasługa Orkiestry AUKSO pod czujną batutą Marka Mosia oraz aranżera Nikoli Kołodziejczyka. Płyta przypadnie do gustu nie tylko miłośnikom jazzu i muzyki gitarowej, także każdemu, kto ceni sobie perfekcję wykonawczą, oryginalne kompozycje tworzone w jazz-rockowym trio, muzykę dynamiczną, ale dobrze zbalansowaną. Świetnie nagraną, pełną detali, a równocześnie przestrzeni.

Andrzej Kalinowski
Pomysłodawca, dyrektor artystyczny i programowy festiwalu
jaZZ i Okolice / jaZZ & Beyond, promotor i manager zespołów
jazzowych, v-ce prezes fundacji: jazz i okolice, dziennikarz muzyczny
publikujący w magazynie Jazz Forum i na portalu jazzarium.pl

***
Marek Napiórkowski feat. AUKSO String Theory

Marek Napiórkowski – gitara
Max Mucha – kontrabas
Michał Bryndal – perkusja
AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy pod batutą Marka Mosia

1. Zazi
2. Heartstrings
3. Matt
4. One String
5. Blurry Memories
6. Del blu
7. Hologram

Kompozycje, aranżacje i produkcja nagrania: Marek Napiórkowski;
Orkiestracja i wsparcie aranżacyjne: Nikola Kołodziejczyk.

Czym właściwie jest Budżet Obywatelski? To wydzielona część budżetu miasta, o której decydują mieszkańcy. W przypadku Tychów jest to corocznie aż 5 mln złotych! Jest to instrument, pozwalający na współdecydowanie o tym, jak zmieni się nasze osiedle czy miasto. W ramach wszystkich edycji BO dzięki kreatywności tyszan powstało wiele projektów m.in. place zabaw dla dzieci, chodniki, oświetlenia, nasadzenia zieleni, budki lęgowe dla ptaków oraz spotkania i warsztaty dla dzieci czy seniorów.

Wniosek może zgłosić każdy mieszkaniec miasta. Jeżeli jest to osoba niepełnoletnia, wystarczy zgoda rodzica lub opiekuna prawnego. Projekt należy złożyć na aktualnym formularzu zgłoszeniowym (do pobrania poniżej).

Formularze do BO można składać w dwóch kategoriach:

1. całe miasto – 500 000 zł
– wnioski kierowane są do ogółu mieszkańców; zadania realizowane na terenie parków, Jeziora Paprocańskiego, wybiegi dla psów lub obejmujące co najmniej 2 okręgi konsultacyjne lub dotyczące placówek oświatowych;
– wymagana liczba osób popierających wniosek to 40.

2. części miasta, zwane okręgami konsultacyjnymi – 4 500 000 zł
– usytuowane na terenie jednego z okręgów konsultacyjnych;
– wniosek musi popierać minimum piętnaście osób, zamieszkujących w okolicy proponowanego projektu.

Wypełniony formularz należy dostarczyć w terminie do 23 lutego 2023 r. w trzech wariantach:

– osobiście w Urzędzie Miasta Tychy w Biurze Obsługi Klienta lub w Głównym Punkcie Konsultacyjnym,
– listownie na adres: Urząd Miasta Tychy, al. Niepodległości 49, 43-100 Tychy z adnotacją na kopercie „Budżet Obywatelski”,
– elektronicznie: zeskanowany wysłać na adres: kontakt@razemtychy.pl, a oryginały dostarczyć do Wydziału Spraw Społecznych i Zdrowia (ul. Barona 30, pokój 209) w terminie siedmiu dni.

Więcej informacji na stronie razemtychy.pl.

Oświadczenie dot. spółdzielni mieszkaniowej 2024
Oświadczenie dot. placówki oświatowej 2024
Zgoda rodzica pdf edytowalny
Zgoda rodzica / opiekuna 2024
Formularz edytowalny
Dodatkowe podpisy całe miasto
Formularz całe miasto i okrąg konsultacyjny

To od Ciebie zależy przyszłość naszego miasta!

Celem Tyskich Inicjatyw Kulturalnych, jak co roku, jest wzbogacenie miejskiej oferty kulturalnej, zapewnienie mieszkańcom Tychów warunków do rozwijania własnych talentów i zainteresowań z obszaru kultury i sztuki oraz aktywizacja społeczności lokalnej w życie kulturalne miasta.
W ubiegłym roku wśród realizowanych w ramach TIK projektów znalazły się, między innymi warsztaty fotograficzne realizowane przez Tyskie Towarzystwo Fotograficzne, VII Tyski Festiwal Teatrów Niezależnych Andromedon, czy cykl koncertów „Wielka klasyka w tyskich kościołach” organizowany przez Tyski Chór Mieszany Presto Cantabile.

Jakie wydarzenia będą organizowane w 2023 roku? Wyniku konkursu dostępne są na stronie mcktychy.bip.gov.pl. Można je również pobrać w wersji PDF: INFORMACJA NA BIP 2023.

Zwycięzcom gratulujemy i z niecierpliwością czekamy na realizacje zadań, o których na pewno będziemy informować na stronie kultura.tychy.pl, naszych social mediach, jak i w miesięczniku „Ramy Kultury”.

Ramy Kultury w nowym wygodniejszym formacie i powiększonej objętości pozwalają nam jeszcze szerzej i – do czego dokładamy wszelkich starań – ciekawiej opowiadać o kulturze w Tychach, a nawet wyjść nieco POZA RAMY. Taki właśnie tytuł nosi jedna z nowych rubryk, które w roku 2023 pojawiły się w naszym miesięczniku. Justyna Stolfik-Binda, dziennikarka Radia eM, zaprasza w niej czytelników na najciekawsze wydarzenia kulturalne w metropolii. W tym numerze szczególnie poleca „trudny spektakl na trudne czasy”, czyli Łaskawe w reżyserii Mai Kleczewskiej według kontrowersyjnej i wstrząsającej powieści Jonathana Littella.

Warto przy tej okazji wspomnieć, że Justyna Stolfik-Binda w każdy ostatni czwartek miesiąca prowadzi na antenie Radia eM audycję „Strefa Kultury”, z której także można wiele się dowiedzieć o wydarzeniach kulturalnych w Tychach, a nawet – tu informacja dla Czytelników, którzy regularnie brali udział w naszych konkursach – wygrać zaproszenia na imprezy.

W tym numerze wywiadem z Arturem Pławskim – fotografem o niezwykle oryginalnym spojrzeniu na otaczający go świat – przypominamy już nieśmiało o tym, że na początku marca rusza kolejna edycja Tyskiego Banku Kultury. Książka Dobre miejsce jest jednym z przykładów inicjatyw, jakie mogą być realizowane dzięki temu programowi. W następnym numerze niewątpliwie znowu przypomnimy o tym wszystkim aktywnym i twórczym tyszanom.

Uwadze Czytelników polecamy także m.in. malowniczy i bardzo śląski spektakl dla dzieci Beboki, wystawę w Galerii OBOK, przedstawienie Shirley Valentine w nowej odsłonie, koncerty w Mediatece i Underground Pubie. Ponadto w cyklu „Trzecim Okiem” polecamy ciekawy tekst o niezrealizowanych koncepcjach architektoniczno-urbanistycznych. Zajrzyjcie też do kalendarium po jeszcze więcej inspiracji na satysfakcjonujące spędzenie lutego.

Sylwia Witman
redaktor naczelna

Spis treści:
POLECAMY: Nie taki bebok straszny – słowo na temat pięknego, malarskiego spektaklu dla dzieci Beboki w reżyserii Anny Lieber-Bączek;
NIE PRZEGAP: Bressonowskie ujęcie chwili – o wystawie prezentowanej w Miejskiej Galerii Sztuki OBOK, która potrwa do 3 marca 2023 r.;
TEMAT MIESIĄCA: Rozmowa z Arturem Pławskim – tyskim (i nie tylko) fotografem dokumentalistą;
RECENZJA: Napiórkowski i teoria strun – najnowsza płyta Marka Napiórkowskiego i AUKSO „String Theory” zrecenzowana przez Andrzeja Kalinowskiego, pomysłodawcy, dyrektora artystycznego i programowego festiwalu jaZZ i Okolice / jaZZ & Beyond;
TERAZ gRAMY: Karnawałowy Underground Pub – koncertowy rozkład jazdy;
TERAZ gRAMY: Baranovsky kocha wolność – zapowiedź koncertu w ramach cyklu „Polish Sounds”, odbywającego się pod patronatem AUKSO – Orkiestry Kameralnej Miasta Tychy;
POLECAMY: Być Shirley Valentine – historia mówiącej do ściany kobiety po czterdziestce, podbijająca serca widzów na całym świecie;
POZA RAMY: Niełatwy spektakl na niełatwe czasy – nowa, stała rubryka prowadzona przez dziennikarkę Justynę Stolfik-Bindę, dziennikarkę Radia eM;
WYDARZYŁO SIĘ: Szanty na rozgrzewkę – relacja Wojciecha Wieczorka z festiwalu Port Pieśni Pracy 2023.

Wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Tychach, ul. Bohaterów Warszawy 26, 43-100 Tychy, tel. 32 438 20 61, e-mail: redakcja@mck.tychy.pl
Redaktor naczelna: Sylwia Witman, e-mail: ramykultury@kultura.tychy.pl
Zespół: Daria Gawrońska, Agnieszka Lakner, Małgorzata Król, Justyna Stolfik-Binda
Korekta: Agnieszka Tabor
Layout: Aleksandra Krupa i Bartek Witański Blank Studio, Marcin Kasperek KlarStudio
Skład i łamanie: Magdalena Dziedzic KlarStudio
Druk: Drukarnia AAPrint, Mikołów Nakład: 3000 egz.
Foto na okładce: Artur Pławski

Miesięcznik znaleźć można we wszystkich instytucjach kultury, młodzieżowych domach kultury, klubach osiedlowych, urzędach, Gemini Park Tychy oraz wybranych restauracjach. Szczegółowa lista punktów dystrybucji znajduje się TUTAJ.
Poniżej prezentujemy również dotychczasowe wydania „Ram Kultury” w wersji online:

Ramy Kultury nr 18
Ramy Kultury nr 17
Ramy Kultury nr 16
Ramy Kultury nr 15
Ramy Kultury nr 14
Ramy Kultury nr 13
Ramy Kultury nr 12
Ramy Kultury nr 11
Ramy Kultury nr 10
Ramy Kultury nr 9
Ramy Kultury nr 8
Ramy Kultury nr 7
Ramy Kultury nr 6
Ramy Kultury nr 5
Ramy Kultury nr 4
Ramy Kultury nr 3
Ramy Kultury nr 2
Ramy Kultury nr 1

Jury w składzie:
– ks. prof. dr hab. Antoni Reginek (przewodniczący jury)
– Tadeusz Piszek
– prof. zw. dr hab. Jan Ballarin
– mgr Tomasz Giedwiłło
– dr Dominika Kawiorska
wyłoniło zwycięzców tegorocznej edycji Konkursu Chórów, który jak zawsze odbywał się w ramach Tyskich Wieczorów Kolędowych. Po wysłuchaniu wszystkich występów i obradach, jurorzy postanowili przyznać następujące nagrody:
I miejsce dla Chóru Mieszanego „Risonanza Continua” z Zabrza pod dyr. Adriana Lewandowskiego,
II miejsce dla Chóru Młodzieżowego „Bel Canto” z Rybnika pod dyr. Lidii Blazel-Marszolik
III miejsce dla AZM – Akademickiego Zespołu Muzycznego Politechniki Śląskiej z Gliwic pod dyr. Krystyny Krzyżanowskiej-Łobody
Ponadto, wyróżnienie honorowe trafiło do Stowarzyszenia Zespołu Chóralnego „SonArte” z Radlina pod dyr. Tymoteusza Kubicy.

Ogłoszenie wyników nastąpiło w kościele pw. św. Marii Magdaleny w Tychach. Nagrodzone chóry zaprezentowały się tyskiej publiczności jeszcze raz, w pierwszej części Koncertu Finałowego.

Wszystkim chórom składamy serdeczne gratulacje!

Port Pieśni Pracy otworzy koncert zespołu The Nierobbers. Jest to grupa poruszająca się w klimacie piosenki turystycznej i poetyckiej, okraszonej zapachem wiatru i wody. Grupa jest laureatem wszystkich najważniejszych festiwali piosenki żeglarskiej i turystycznej w kraju oraz wielokrotnym zdobywcą Nagrody Publiczności.

Następnie swój repertuar zaprezentują gospodarze Festiwalu, czyli Perły i Łotry w składzie: Adam Nawrot, Michał Mrozik, Michał Gramatyka, Włodzimierz Dębski, Ireneusz Herisz, Wojciech Harmansa. Ich siłą i rozpoznawalną cechą były zawsze bardzo profesjonalne aranżacje (zarówno wokalne, jak i instrumentalne) oraz wykonawstwo na najwyższym poziomie. W repertuarze dominują tradycyjne pieśni morza, jak i współczesna piosenka żeglarska oraz folk. Na scenie tyskiej Mediateki zaśpiewają to, co im w szantowych duszach gra.

Finał koncertu będzie należeć do Atlantydy, zespołu złożonego z muzyków z różnych stron Polski: Trójmiasta, Warszawy i Sanoka. Grupa powstała na przełomie 1994 i 1995 roku, ale część muzyków współtworzyła już wcześniej znane grupy sceny szantowej. W ich repertuarze muzycznym znajdziemy tradycyjne piosenki morskie oraz współczesne kompozycje założyciela grupy Sławomira Klupsia. Wśród najbardziej popularnych należy wymienić utwory tradycyjne, takie jak „Pacyfik”, „Stara latarnia”, „Dzień Św. Patryka” czy „Marco Polo” piosenkę Hughie Johnsa z polskim autorskim tekstem Sławka.

Przybądźcie 22 stycznia o godz. 17.00 do tyskiej Mediateki (al. marsz. J. Piłsudskiego 16) na Port Pieśni Pracy, by powitać nowy szantowy sezon przy Zimowej Rozgrzewce! 
Uwaga! Liczba miejsce ograniczona. Obowiązują wejściówki, które będą do odbioru od 16.01.2023 r. w MCK Tychy i Mediatece.

Organizator: Miejskie Centrum Kultury w Tychach
Patronat medialny: Szanty24.pl, Magazyn WIATR, Tawerna Skipperów, szantymaniak.pl, Radio Katowice, Twoje Tychy, tychy.pl