Od pierwszej edycji integralnym elementem wydarzenia jest międzynarodowy konkurs wykonawczy przeznaczony dla młodych wirtuozów z całego świata. Początkowo nosił on nazwę Konkursu o nagrodę „Gitary Czarnych Diamentów”, co miało podkreślać przemysłową historię regionu. Od czwartej edycji (1992) przyjął imię Jana Edmunda Jurkowskiego – nagle zmarłego organizatora Śląskiej Jesieni Gitarowej.

Przez prawie 40 lat Tychy gościły największych mistrzów sześciu strun, a także utalentowanych adeptów sztuki gitarowej z prawie 40 krajów z całego świata, w tym tak odległych, jak Ekwador, Tajwan, Afganistan czy Kuba. Przez pierwsze dwie edycje konkurs był dwuetapowy, a od roku 1990 ma już trzy etapy. Wyróżnikiem tyskiego konkursu jest obowiązek wykonania w etapie finałowym koncertu gitarowego z orkiestrą. Ten właśnie element był jednym z motorów napędowych rozgłosu, a przez to rangi, jaką zdobył konkurs na całym świecie. Możliwość zagrania z orkiestrą to szansa nie do przecenienia w muzycznym rozwoju gitarzystów – tyskie zmagania często były dla nich pierwszą okazją do podjęcia tak znaczącego artystycznego wyzwania. Tym bardziej, że od 2000 roku finalistom towarzyszy Orkiestra Kameralna Miasta Tychy AUKSO, jedna z najlepszych orkiestr kameralnych w Europie. Dla publiczności finałowy etap jest niepowtarzalną okazją do wysłuchania, często nawet kilkukrotnie (!), jednego z najsłynniejszych utworów gitarowych, stałego punktu repertuaru orkiestr na całym świecie – Concierto de Aranjuez Joaquína Rodrigo.

Dla laureatów pierwszej nagrody Międzynarodowego Konkurs Gitarowego im. Jana Edmunda Jurkowskiego – o którym mówi się w środowisku muzyków, iż jest „gitarowym konkursem chopinowskim” – wydarzenie to często było drzwiami do międzynarodowej kariery. Wśród zwycięzców, którzy sięgnęli w późniejszym czasie po najwyższe uznanie na międzynarodowych scenach, wymienić można m.in. Marcina Dyllę, laureata pierwszej nagrody w 1996 roku. Był to jego pierwszy laur z listy aż 19 pierwszych nagród w konkursach na całym świecie, w tym pierwszej nagrody w konkursie Guitar Foundation of America (GFA) w Los Angeles w 2007 roku. Marcin Dylla od 2006 roku pełni funkcję przewodniczącego jury konkursu w Tychach.

W 2002 roku rywalizację zwyciężył Jérémy Jouve z Francji, w kolejnych latach kilkakrotnie goszczący w Tychach. O tej edycji konkursu niemiecki muzykolog Peter Päffgen pisał: „Poziom był wybitny”. Podobnie jak w przypadku Dylli, tyski konkurs był dla Jouve’a trampoliną do sukcesu – rok później on również zwyciężył w konkursie GFA. Szczęście zresztą zdecydowanie sprzyja w Tychach francuskim muzykom – w 2006 roku wygrał Gabriel Bianco, w 2012 – Florian Larousse, a ostatnią edycję – Cassie Martin. Wśród zwycięzców pojawiają się także nazwiska Nicoli Hall (Wielka Brytania), George’a Vassileva (Bułgaria), Alexeia Zimakova (Rosja), Jana Skryhana (Białoruś), Andrása Csákiego (Węgry), Xingye Li (Chiny), Kyuhee Park (Korea Południowa), Marka Topchijego (Ukraina), Chia-Wei Lina (Tajwan) oraz Polaków: Marcina Siatkowskiego i Andrzeja Olewińskiego. Wszyscy to koncertujący wirtuozi, występujący często na całym świecie. Część z nich jest zdobywcami niesamowitej wręcz liczby nagród – jak w przypadku laureata z 2016 roku, Marka Topchijego, który uzyskał aż 55 pierwszych miejsc w konkursach na całym globie!

Od 2018 roku pierwszy etap konkursu odbywa się online, a etap drugi – półgodzinny recital – ma miejsce w sali koncertowej Zespołu Szkół Muzycznych w Tychach; co istotne, wstęp na przesłuchania jest darmowy. Tyski konkurs to wielkie emocje nie tylko wśród uczestników – publiczność wielokrotnie pokazywała, że ma swoich faworytów, i jej reakcje były nieraz bardzo gorące. Zgłoszenia do tegorocznego konkursu przyjmowane są do 31 sierpnia, a na zwycięzcę czeka nagroda główna w wysokości pięciu tysięcy euro.

Rozmowa z Cassie Martin, zwyciężczynią osiemnastej edycji konkursu w 2022 roku.

Cassie, czym było dla Ciebie zwycięstwo w tyskim konkursie?

Zwycięstwo w konkursie w Tychach było kamieniem milowym w mojej karierze. Było to nie tylko osobiste osiągnięcie, ale także wyraz uznania dla mojej ciężkiej pracy i poświęcenia dla mojego rzemiosła. Otworzyło przede mną wiele drzwi, pozwalając występować w prestiżowych miejscach w całej Europie. Pojawiłam się nawet na okładce magazynu „Sześć Strun Świata”!

Jak wspominasz swój pobyt w Tychach?

Mój pobyt w Tychach był niezapomniany i wzbogacający. Spotkałam się tu z bardzo serdeczną gościnnością. Czułam się doceniona przez tyską publiczność, a podczas występów udawało mi się nawiązać głęboką więź ze słuchaczami.

Czy tyski konkurs ma w Twojej ocenie jakąś cechę charakterystyczną, która wyróżnia go na tle innych tego typu wydarzeń?

Konkurs w Tychach wyróżnia się wyjątkową organizacją i wysokim poziomem artystycznym. Atmosfera jest zarówno profesjonalna, jak i przyjazna, czego źródłem jest środowisko, które zachęca wykonawców do dawania z siebie wszystkiego. Dodatkowo, możliwość zagrania Concierto de Aranjuez z orkiestrą w finale była wyjątkowym i niezapomnianym doświadczeniem.

Czy miałaś okazję występować w Polsce od tamtej pory?

Tak, od czasu konkursu miałam przyjemność występować w Polsce kilkakrotnie: w Krynicy-Zdroju, Olsztynie, Zielonej Górze czy Lublinie. Zwiedziłam prawie całą Polskę! Każdy występ był wspaniałym doświadczeniem, a polska publiczność zawsze mnie ciepło przyjmowała. Zawsze cieszę się, kiedy mogę tu wrócić i dzielić się z polskimi słuchaczami moją muzyką.

Jakie są Twoje obecne plany artystyczne?

Właśnie ukończyłam studia magisterskie w Konserwatorium Paryskim, mam więc teraz więcej wolnego czasu. Obecnie przygotowuję się do serii koncertów na całym świecie. Dodatkowo wiele uwagi poświęcam pracy nad moją pierwszą płytą. Mam nadzieję, że uda mi się zawrzeć na niej esencję mojej dotychczasowej muzycznej podróży. Wraz z Tomaszem Radziszewskim organizuję także nowe wydarzenie na muzycznej mapie Paryża – Paris Guitar Days, które odbędą się na początku października tego roku, tuż przed festiwalem w Tychach.

Cassie, dziękuję, że znalazłaś chwilę na rozmowę. Do zobaczenia na Twoim recitalu podczas XIX Śląskiej Jesieni Gitarowej.

rozmawiał Wojciech Gurgul

Nie tylko dlatego, że to kwiat, w którego budowie „konstrukcja” jest najbardziej wyrazistym elementem. To kwiaty, które ukochał architekt Nowych Tychów. Rosły w zaprojektowanym przez Kazimierza Wejcherta ogrodzie przy ulicy Norwida. Na piękno irysów zwrócił mu uwagę już w dzieciństwie ojciec. Architekt musiał być nimi bardzo oczarowany, ponieważ pomimo upływu wielu lat, dopiero gdy osiadł w Tychach, mógł na dobre rozwinąć swoją pasję ogrodniczą. Zaczynał jako amator, uczył się uprawy od zera, a ponieważ każdy gatunek, jak wiadomo, ma swoje kaprysy, niestrudzenie docierał do ludzi o podobnej pasji, lecz z większym doświadczeniem. Wykorzystywał wszystkie okazje, aby zdobywać nowe sadzonki. Z pewnością najwięcej emocji dostarczało mu samodzielne krzyżowanie różnych odmian. Jednej z nich dał nazwę „Dorota” jak imię córki, innej po prostu „Nowe Tychy”. Pasją do irysów dzielił się z całym otoczeniem. Organizował z żoną dla przyjaciół i osób z otoczenia każdej wiosny regularne popołudniowe koktajle, które spędzano w atmosferze relaksu, spacerując po ogrodzie, podziwiając kwiaty, tocząc przyjacielskie pogawędki.

Przyroda łagodzi obyczaje? Za kwitnieniem irysów jako pretekstem spotkań kryło się chyba coś więcej. Architektura ma wpływ na kształtowanie się wspólnot miejskich – to prawda, od której architekci zaczynają swoją misję. Umiejętność budowania wspólnoty musi być u nich naturalna. Widać, że myślenie Wejcherta o wspólnej przestrzeni, jaką może być ogród, ale także całe miasto, wynika z tęsknoty za przyjacielskimi relacjami. Łatwo zrozumieć, że architekt posiadał instynkt, który rozpoznaje, co może być spoiwem wspólnej przestrzeni, pięknego miejsca/miasta.

W kategoriach piękna powstawała również sztuka jego córki – Doroty. Malowała obrazy przedstawiające irysy. Są one trzonem wystawy, którą będziemy mogli oglądać w Muzeum Miejskim w Tychach od 20 września do 28 grudnia 2024 roku. Jak pisze o sobie sama artystka: „Wychowałam się w ogrodzie”. Z malowniczego zakątka w Tychach, zaprojektowanego przez ojca czerpała inspirację dla twórczości artystycznej. Na wystawie nie zabraknie fragmentów z rodzinnych albumów, znajdujących się w zbiorach Muzeum Miejskiego w Tychach korespondujących z pracami artystki, które przedstawiają ślady po organizowanych przez rodzinę Wejcherta „Irys-party”. Są wśród nich oprócz fotografii kwiatów i ludzi również listy, wycinki z gazet, ręcznie wykonane zaproszenia, wierszyki, a nawet oficjalne pisma ministerialne – a wszystko zaświadcza o panującym wówczas entuzjazmie i radości. Jakże często i chętnie wracamy dziś do symboliki ogrodów. Nietrudno po kontakcie z pasją Wejcherta pobawić się w następującą grę: jakiego kwiatu kształty widzisz, patrząc na wybrany fragment miasta. Mnie nasuwa się tylko jedna odpowiedź. Jeszcze jeden powód, by o Śląsku mówić kolorami kwiatów.

Artur Pławski 
Muzeum Miejskie w Tychach

fot. karta z albumu Hanny i Kazimierza Wejchertów, 1972, zbiory Muzeum Miejskiego w Tychach

W zbiorach Muzeum Miejskiego w Tychach znajdują się projekty wykonane przez Jerzego Nowosielskiego, według których polichromia miała objąć całe wnętrze świątyni. Te materiały posłużyły twórcom widowiska Matka Boga do przygotowania projekcji multimedialnych, dzięki którym podczas jednego wieczoru będzie można zobaczyć – czy też lepiej sobie wyobrazić – dzieło mistrza w całości.

Pomysł narodził się podczas panelu, który odbył się w ramach Roku Jerzego Nowosielskiego w Galerii Bielskiej BWA. „To tam, podczas wykładu dr Krystyna Czerni zasugerowała myśl, że skoro istnieją gotowe projekty i szkice, to może warto dokończyć to dzieło w formie projekcji – mówi Mirela Gontarz, koordynatorka wydarzenia. – To zainspirowało Mariusza Kozubka, reżysera, producenta teatralnego i miłośnika twórczości Nowosielskiego. Powstała myśl, by zrobić to w formie mappingu, multimedialnego widowiska, opartego na projektach Nowosielskiego. Projekty nie są tak szczegółowe, jak gotowe dzieła, ale jesteśmy już po pierwszych próbach i efekt jest niesamowity. Myślę, że zrobi duże wrażenie na oglądających”.

Oprócz wymiaru artystycznego wydarzenie będzie miało także silny wymiar duchowy. W warstwie muzycznej i słownej będzie nawiązywało do akatystów, czyli śpiewanej formy liturgii, obecnej w tradycji wschodnich kościołów chrześcijańskich (sam Jerzy Nowosielski był wyznawcą obrządku prawosławnego i ikonopisarzem), a w szczególności do najbardziej znanego Akatystu ku czci Bogurodzicy. To z kolei koresponduje z dominującym wśród malowideł w tyskim kościele wizerunkiem Matki Bożej. Za warstwę muzyczną widowiska odpowiada kompozytor Piotr Solorz. Duet Kozubek–Solorz oraz twórcy skupieni wokół Katolickiej Fundacji Młodzi dla Młodych zrealizowali już wspólnie m.in. spektakl muzyczny Maryja, który był prezentowany w katowickim Spodku. Teraz zaprezentują nam wyjątkowe widowisko multimedialne i zarazem misterium w tyskiej świątyni Ducha Świętego.

Sylwia Witman

Wydarzenie jest dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: Kultura Interwencje. Edycja 2024, a także z budżetu Samorządu Województwa Śląskiego i z udziałem środków finansowych Miasta Tychy.

link do wydarzenia: Matka Boga

fot. Jacek Mężyk

„Gdzieś pomiędzy projektowaniem – zarobkowaniem, relacjami – zależnościami a »obowiązkową« codziennością istnieje przestrzeń, w której mogę samodzielnie stwarzać obrazy. Bez presji. Nie obowiązują tu ramy oczekiwań, założeń, czasu, stylu…” – tak we wstępie do katalogu artystka zapowiada kontekst, w jakim osadziła tytuł wystawy. W galerii OBOK Izabela Wądołowska zaprezentuje przede wszystkim prace wykonane w ciągu ostatnich trzech lat, jednak będą one dość zróżnicowane pod względem formy. Zobaczymy obrazy, plakaty oraz obiekty 3d, w tym bardzo interesujący cykl Maski.

Izabela Wądołowska jest Absolwentką Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Dyplom uzyskała w roku 2003 w Katedrze Grafiki Warsztatowej pod kierunkiem prof. Jana Szmatlocha; prezentacja dodatkowa – malarstwo (promotor – prof. Jacek Rykała). Podyplomowo studiowała w Międzywydziałowej Katedrze Scenografii przy ASP w Warszawie. Na co dzień zajmuje się malarstwem, projektowaniem graficznym, a także tworzeniem murali malarskich oraz cyfrowych. Jako scenografka, kostiumolożka i graficzka współpracowała z wieloma teatrami dramatycznymi w Polsce. W 2014 roku stworzyła markę Double Room, dla której wypracowała ofertę ponad dwustu grafik wielkoformatowych. W 2020 roku wraz z Agnieszką Kuśpiel powołała do życia grupę kreatywną SiS – Spotkanie i Sztuka. Jest związana z galerią Na Wolności w Tychach, gdzie ma pracownię twórczą. Jest laureatką wielu nagród, w tym m.in. dwukrotną stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

„Cechą konstytutywną malarstwa Izabeli Wądołowskiej jest rytm i ruch. – pisze w katalogu do wystawy Radosław Kobierski. – Odbywa się na wszystkich poziomach – od wyboru nośnika […], poprzez elementy ruchome, […] po rytmy, z jakimi manifestują się rozwiązania barwne i przestrzenne. Ruch odbywa się również pomiędzy tradycjami sztuki wizualnej i ich przeznaczeniem, w napięciu między elitarnością i jej upowszechnionymi, popkulturowymi przetworzeniami, między rewoltą a komfortem i stabilizacją. W zawieszeniu”. 

SW

top fot. Małgorzata Polko

W nowym sezonie nie zabraknie koncertów i okazji spajających odrębne języki muzyczne.

Nowy sezon koncertowy AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy rozpocznie dobrze znanym już tyskiej publiczności cyklem AUKSO MODERN, który prezentuje szczególnie interesującą dla orkiestry strefę pogranicza, łączącą klasykę z jazzem, czy muzyką alternatywną. Podczas koncertów, do których zapraszani są znakomici goście i intrygujące zespoły, muzycy poszukują wspólnego, muzycznego mianownika – lub odwrotnie: bawią się przeciwieństwami i zderzaniem odrębnych języków muzycznych.

AUKSO MODERN

Orkiestra zaprosiła do współpracy w nowym sezonie Jarosława Bestera – niedościgłego mistrza akordeonu i bandoneonu, lidera kultowych formacji Cracow Klezmer Band i Bester Quartet, Huberta Zemlera – perkusistę totalnego, który nie tylko brawurowo gra, ale i komponuje, oraz Wacława Zimpla – klarnecistę, wytrwale poszukującego nowych terytoriów dla swojego instrumentu, nurkującego z nim w żywiole eksperymentalnej elektroniki czy awangardowego jazzu.

Sezon zainauguruje 14 września o godz. 19.00 koncert AUKSO x Jarosław Bester: Piazzolla, podczas którego zabrzmi muzyka legendarnego twórcy argentyńskiego tanga – Astora Piazzolli. Będzie to podróż sentymentalna. Jarosław Bester o wspomina: „W 1992 (rok śmierci Astora Piazzolli) w jednej z muzycznych księgarń w Krakowie kupiłem kasetę magnetofonową z zapisem dwóch bardzo ciekawych kompozycji – Concierto para bandoneón oraz Tres tangos w znakomitym wykonaniu Maestra z towarzyszeniem Orchestra of St. Luke’s pod batutą jego przyjaciela z czasów młodzieńczych Lalo Schifrina”. Było to pierwsze zetknięcie się Bestera z muzyką Piazzolli, które rozpoczęło jego dalszą fascynację. „Wtedy to właśnie mimowolnie zostałem wciągnięty na całe życie w magiczny świat dźwięków i fraz, muzyki anielskiej z jednej strony, a z drugiej budzącej zupełnie przeciwstawne emocje, nieraz wręcz demoniczne” – dodaje. To właśnie utwory kultowego kompozytora i bandeonisty (przez lata niedocenianego i wzbudzającego kontrowersje), które zachwyciły Bestera ponad trzydzieści lat temu, usłyszymy w Tychach.

Do Mediateki powróci Hubert Zemler – ceniony interpretator muzyki nowej, swobodnie przemieszczający się pomiędzy kategoriami muzycznymi, stylami, estetykami oraz gatunkami. Perkusista znany m.in. ze współpracy z zespołem Mitch & Mitch, orkiestrą Sinfonia Varsovia, Zbigniewem Namysłowskim, czy Natalią Przybysz, wystąpił już w Tychach podczas poprzednich edycji festiwalu Auksodrone. Spotkanie z AUKSO stanowi naturalny etap dotychczasowej jego drogi artystycznej. W 2022 roku na zamówienie festiwalu skomponował Poemat toksyczny na metalofon amplifikowany, perkusję i orkiestrę smyczkową, w którym połączył klasyczne piękno smyczków z brutalnością perkusji i elektronicznymi, kolorystycznymi eksperymentami. Zemler pisząc swój Poemat, inspirował się amerykańskimi minimalistami (zwłaszcza Mortonem Feldmanem) i kompozytorami awangardowymi z lat 70. (m.in. Ligetim i aleatoryzmem kontrolowanym Lutosławskiego). Partie skomponowane zestawił z elementami improwizowanymi. „Utwór ten ma symbolizować proces erozji lub też ewolucji tego, co postrzegaliśmy jako piękno. Jak obserwowanie wciąż wydłużających się skośnych cieni słońc sędziwej cywilizacji” – wyjaśnia Zemler. W maju tego roku utwór został zarejestrowany na płycie wydanej przez Audio Cave. W Tychach zabrzmi on na scenie 16 listopada w ramach koncertu AUKSO x Hubert Zemler: Poemat toksyczny.

Na zakończenie roku wraz z AUKSO zagra także Wacław Zimpel. To klasycznie wykształcony klarnecista, który współpracował m.in. z Kenem Vandermarkiem, Samem Shackletonem, Mikołajem Trzaską i Kubą Ziołkiem. Na zamówienie Auksodrone przygotował w 2022 roku Ebbing in the Tide na klarnet altowy i orkiestrę smyczkową. W utworze tym, jak tłumaczy autor, „klarnet ciągle będzie przetwarzany elektronicznie, stanowiąc tym samym trzon ambientowej przestrzeni utworu, wzbogaconej o brzmienie smyczków rozszerzających fakturę kompozycji”. Na koncert AUKSO x Wacław Zimpel: Ebbing The The Tide zapraszamy 14 grudnia.

Auksodrone po raz siódmy

Skoro już o Auksodrone mowa, należy wspomnieć o jego siódmej edycji, która odbędzie się w Tychach od 4 do 6 października. Festiwal w szybkim czasie zyskał renomę jednego z najważniejszych wydarzeń na kulturalnej mapie Polski, wpisał się w ogólnopolski kalendarz wydarzeń muzycznych poświęconych muzyce współczesnej. To przedsięwzięcie, które prezentuje najciekawsze zjawiska zachodzące na pograniczu różnych gatunków muzycznych i tworzy nową, wspólną przestrzeń dla muzyki poważnej, jazzowej oraz alternatywnej. Podczas tegorocznej edycji AUKSO przypomni twórczość Pawła Szymańskiego – jednego z najciekawszych kompozytorów polskiej muzyki najnowszej. W tym roku obchodzi on 70. urodziny, jest to doskonała okazja do wspólnego świętowania.

Tradycją festiwalu są premiery dramatów muzycznych komponowanych przez Aleksandra Nowaka do librett oryginalnych bądź adaptujących współczesną prozę, najczęściej w bliskiej współpracy z pisarzami. W 2019 roku na zamówienie festiwalu powstał utwór Drach. Dramma per musica do libretta Szczepana Twardocha, a w roku 2020 i 2021 kolejne dwa dramaty, składające się na trylogię utworów z librettami Twardocha: Syrena. Melodrama aeterna oraz Pokora. Dramma giocoso. W następnych latach Nowak skomponował Baśń o sercu. Favola in musica, dramat kameralny do libretta Radka Raka, na podstawie powieści Baśń o wężowym sercu oraz Rzeczy. Vaudeville – to z kolei ubiegłoroczna premiera dzieła skomponowanego do libretta Marcina Wichy. Po udanym prawykonaniu Nowak podjął dalszą współpracę z Wichą i w tym roku usłyszymy drugie ich wspólne dzieło. Prawykonanie odbędzie się drugiego dnia festiwalu – w sobotę, 5 października.

To nie jedyne prawykonanie, którego możemy spodziewać się w Tychach, również młodzi twórcy sceny jazzowej i współczesnej przedstawią wspólnie z orkiestrą AUKSO nowe utwory, oryginalne aranżacje i specjalne projekty. Koncertom towarzyszyć będą spotkania Q&A dla publiczności oraz sety didżejskie, prowadzone przez radiowy duet HCH, czyli Bartek Chaciński i Jacek Hawryluk.

AUKSO edukacyjnie

AUKSO pamięta o swoich najmłodszych słuchaczach. W ofercie nie zabraknie więc cieszących się popularnością warsztatów AUKSO4KIDS oraz koncertów edukacyjnych M.U.ZY.K.A. w AUKSO, prowadzonych przez artystkę, pedagog i animatorkę kultury Joannę Bronisławską aka Asi Minę. Warsztaty AUKSO4KIDS przybliżą uczestnikom zagadnienia związane z budową instrumentów, ich projektowaniem oraz naprawą. Gośćmi spotkań będą: stroiciele Marcin Kusek ojciec i Marcin Kusek syn, którzy opowiedzą o swojej niezwykłej i wymagającej doskonałego słuchu pracy, a także artysta Paweł Romańczuk – założyciel i lider zespołu Małe Instrumenty. Romańczuk projektuje, konstruuje, komponuje i gra na małych, dużych, a nawet wielkich instrumentach. Tworzy grające maszyny z drewna, metalu, plastiku, a także szkła, zamienia wszystko, co wpadnie mu w ręce w grające cuda. Spotkania AUKSO4KIDS przybliżą też pracę lutników, którzy opowiedzą: o precyzji w swojej pracy, o ty, czym się kierują przy wyborze drewna na instrument, o rzeźbieniu ślimaka, czy też o żabce siedzącej na smyczku, w końcu także o tym, co ją łączy z koniem. Na ostatnim w tym roku kalendarzowym spotkaniu przyjrzymy się pracy inżynierów, którzy wytłumaczą w przystępny sposób działanie kabli, wtyczek, pokręteł, mikrofonów, głośników, czy też prądu.

W ubiegłym sezonie ogromną popularnością wśród dzieci i młodzieży cieszyły się także koncerty edukacyjne M.U.ZY.K.A. w AUKSO. Podczas spotkań uczestnicy mają okazję posłuchać na żywo muzyki XX i XXI wieku. Koncerty powstały na podstawie scenariuszy opracowanych merytorycznie przez Joannę Bronisławską i Michała Mendyka (dziennikarza muzycznego, związanego m.in. z „Ruchem Muzycznym”) na podstawie serii książek o tematyce muzycznej pt. „M.U.ZY.K.A.” Wydawnictwa Dwie Siostry. Prowadząca koncert z pomocą muzyków AUKSO w humorystyczny i fascynujący sposób tłumaczy zagadnienia muzyczne, zachęcając do poznawania repertuaru polskiej i zagranicznej muzyki współczesnej. Koncerty są także okazją, by lepiej zrozumieć pracę muzyków, orkiestry, a także – by zadyrygować nią zza pulpitu maestro Marka Mosia.

Agnieszka Lakner

Bilety na wydarzenia AUKSO dostępne są na stronie internetowej Ticketmaster Polska oraz na godzinę przed wydarzeniem w kasie Mediateki. Więcej informacji można znaleźć na stronie: www.aukso.pl oraz profilu orkiestry w social mediach: Facebook/auksoorchestra.

fot. Anna Bilińska

Rok 2024 jest wyjątkowy dla miłośników teatru w naszym mieście. Późną jesienią odbędzie się jubileuszowa 50. edycja Tyskich Spotkań Teatralnych, a już 12 września rozpocznie się (również jubileuszowa) 10. odsłona Tyskiego Festiwalu Teatrów Niezależnych Andromedon. Dzięki tym imprezom tyska publiczność ma szansę zobaczyć najciekawsze zjawiska teatru offowego i niezależnego w naszym kraju.

Inicjatorem i twórcą Andromedonu jest aktor i reżyser, założyciel Teatru HoM – Jakub Kabus. To właśnie podczas tej edycji festiwalu będzie okazja obejrzeć aż trzy przedstawienia tego tyskiego teatru, który w tym roku obchodzi dziesięciolecie istnienia: kameralny i poetycki spektakl Ukryte, duże, plenerowe widowisko Golem Godula oraz wesołą historię pewnego dżentelmena w meloniku – Monsieur Charlie (wszystkie przedstawienia zaprezentowane zostaną na placu Baczyńskiego). Od lat te spektakle pokazywane są na festiwalach czy przeglądach w kraju i za granicą, każdorazowo gromadzą setki widzów. Tak było też na początku sierpnia, kiedy HoM zaprezentował Don Kichota w niemieckim Oberhausen, mieście partnerskim Tychów. Tym razem to tyszanie będą mogli gościć twórców z Oberhausen, gdyż pierwszego dnia festiwalu tamtejszy Teatr „Gdańska” zaprezentuje spektakl na podstawie dramatu Sławomira Mrożka Na pełnym morzu. Pokaz odbędzie się dwukrotnie, o godzinach 17.00 i 19.00 w Klubie Wilkowyje MCK przy ulicy Szkolnej 94.

Bardzo ciekawie zapowiada się prezentacja grupy OtoTo Teatr, która pokaże spektakl Stare dobre M. – wybuchową komedię plenerową, która rzuca światło na wszelkie absurdalne stereotypy małżeństwa. Co istotne, twórcą przedstawienia jest Mateusz Kowalski (aktor Wrocławskiego Teatru Pantomimy im. H. Tomaszewskiego), który pierwsze sceniczne kroki stawiał w tyskiej Migresce pod okiem Zbigniewa Skorka.

Ale Andromedon to także cieszące się wielkim powodzeniem spektakle familijne, których pokazy odbywają się w centrum handlowo-rozrywkowym Gemini Park Tychy. W tym roku trzy spektakle w reżyserii Marcina Marca – Czerwony kapturek, Zorza, córka morza, O niebrzydkim rycerzu – pokaże uwielbiany przez tyską widownię (o czym świadczą entuzjastyczne reakcje podczas poprzednich edycji festiwalu) Teatr Barnaby.

Nie zabraknie też atrakcji dla miłośników dobrych brzmień muzycznych. W ramach festiwalu odbędą się w tym roku dwa koncerty – 14 września o 17.30 na placu Baczyńskiego zagra Mariusz Goli, który swą muzyczną karierę rozpoczynał jako uliczny gitarzysta, koncertujący pod katowickim dworcem. Tego samego dnia o godzinie 21.00 w tyskim pubie Underground wystąpi fenomenalny zespół Przestrzeń w składzie Tomasz Leś, Michał Sosna, Natalia Pikuła, Michał Muszyński.

To oczywiście tylko wybrane propozycje, które od 12 do 15 września będzie mogła podziwiać tyska publiczność, i z pewnością każda warta jest uwagi oraz polecenia. Pełny program imprezy zamieszony jest w tym wydaniu „Ram Kultury”. Co istotne – wszystkie prezentacje są bezpłatne (w przypadku Teatru „Gdańska” wymagana jest wcześniejsza rezerwacja miejsc). Ten mało przyjemny czas, kiedy to wakacyjna beztroska dobiegła już końca, można doskonale osłodzić, wybierając się na tyski Andromedon. Moc wrażeń gwarantowana!

Marcin Stachoń

Program:

12 września
godz. 10.00 i 17.00, Gemini Park Tychy, ul. Towarowa 2 – „Czerwony Kapturek”, reż. Marcin Marzec, Teatr Barnaby, Łapalice
godz. 17.00 i 19.00, Klub Wilkowyje MCK, ul. Szkolna 94 – „Na pełnym morzu”, Teatr Gdańska, Polonijny teatr w Oberhausen
13 września
godz. 10.00 i 17.00, Gemini Park Tychy, ul. Towarowa 2 – „Zorza Córka Morza”, reż. Marcin Marzec, Teatr Barnaby, Łapalice
godz. 19.00, pl. K.K. Baczyńskiego – „Ukryte”, reż. Jakub Kabus, Teatr HoM, Tychy
14 września
godz. 18.00, pl. K.K. Baczyńskiego – „Podaj cegłę”, reż. Łukasz Jarzyński, Teatr Form Wielu, Płock
godz. 19.30, pl. K.K. Baczyńskiego – „Golem Godula”, reż. Jakub Kabus, Teatr HoM, Tychy
15 września
godz. 16.00, pl. K.K. Baczyńskiego – „Jak człek diabła przechytrzył”, reż. Marek Kołbuk, Teatr Momo, Chorzów
godz. 18.00, pl. K.K. Baczyńskiego – „Stare Dobre M”, reż. Mateusz Kowalski, Oto to Teatr, Wrocław
godz. 19.00, pl. K.K. Baczyńskiego – „Cafe Silencio”, reż. Bartłomiej Ostapczuk, Teatr Mimo, Warszawa
godz. 20.00, pl. K.K. Baczyńskiego – „Monsieur Charlie”, reż. Jakub Kabus, Teatr HoM, Tychy

Co dwa tygodnie mogliśmy cieszyć się Potańcówkami w innym stylu muzycznym i tanecznym, a to między innymi dzięki jednemu z organizatorów – Szkole Tańca Dance Don’t Wait, których przedstawiciele gościli podczas imprez, by wprowadzać uczestników wydarzenia do świata tanecznych kroków.

Jeśli Potańcówki na Paprach obudziły w Tobie chęć dalszego rozwijania pasji tanecznej, to mamy dobrą informację, ponieważ Szkoła Tańca Dance Don`t Wait prowadzona przez Vice Mistrza Polski w tańcach latynoamerykańskich – Piotra Czekaja, zaprasza na zajęcia taneczne dla osób dorosłych z tańców towarzyskich na latino solo dla pań i zajęcia dla dzieci, na których od trzech lat można szkolić się z tańców latynoamerykańskich i standardowych.

Szkoła zaczyna nowy nabór dla grupy początkującej. Zajęcia będą prowadzone raz w tygodniu (czas trwania zajęć godzina). Dance Don’t Wait zaprasza do dobrej zabawy z tańcem i miło spędzonego czasu, który rozwinie każdego.

Miejsce zajęć: tyska filia szkoły na al. Jana Pawla II nr 10 (za Rossmanem obok apteki nad pubem Ministerstwo).

Ważne: obowiązują wcześniejsze zapisy: 732917344, 505917344.

Więcej informacji znajdą Państwo na facebookowym profilu Szkoły Tańca Dance Don’t Wait pod linkiem: https://www.facebook.com/szkolatancadancedontwait

fot. Włodzimierz Chrzanowski

Dzika Plaża nad Jeziorem Paprocańskim stała się na jeden dzień centrum muzycznych wrażeń, gdzie fani rocka mogli zanurzyć się w dźwiękach gitar, perkusji i unikalnych wokali.

Festiwal rozpoczął się od koncertów zespołów młodszego pokolenia, które zdobywają coraz większą popularność na polskiej scenie muzycznej. Zostały one wyłonione w przeglądzie konkursowym, organizowanym w ramach Rocka na Plaży 2024, by rywalizować o Nagrodę Prezydenta Miasta Tychy. Usłyszeliśmy Ankh – zespół łączący rock z elementami progresywnymi i folkowymi. Ich muzyka to unikalne zestawienie klasycznych instrumentów, takich jak skrzypce, z ciężkimi gitarowymi riffami. Wystąpił także Big Bit Kid, formacja, która inspiruje się klasycznym rockiem, tworząc nowoczesne brzmienie. Ich energia na scenie i charakterystyczny styl szybko zdobyły serca publiczności. Pojawił się także laureat VIII edycji Przeglądu Muzycznego Dla Tych Zagrają – Nowa Fala Tyskich Brzmień, zespół Viadomo, o alternatywnym, indie-rockowym charakterze. Grupa eksperymentuje z dźwiękiem, czego wynikiem są nowatorskie aranżacje.

Którzy muzycy podbili serca zgromadzonej publiczności oraz jury i zdobyli nagrodę główną? Laureatem ogłoszono zespół Big Bit Kid z Bochni, który otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Tychy w wysokości 7 tysięcy złotych oraz zaproszenie do udziału w koncercie Rocka na Plaży 2025.

Po koncertach konkursowych wystąpił zeszłoroczny laureat Rocka na Plaży, równie młody i świeży zespół Wasabi, czyli punk-rockowe zacięcie z melodyjnymi refrenami. Była to idealna propozycja dla fanów mocniejszych brzmień z dużą dawką energii, która przygotowała zgromadzonych na przywitanie legend. Gwiazdami wieczoru były trzy zespoły, od dekad ikony polskiej sceny rockowej. Illusion od początku lat 90. wprowadza na scenę ciężkie, mocne brzmienia, stanowi jeden z najważniejszych zespołów rockowych w Polsce. Ich koncerty to zawsze wybuchowa dawka emocji. Zespół nie zawiódł swoich licznie przybyłych fanów i zaprezentował największe hity. Pojawił się również Spięty – solowy projekt Huberta Dobaczewskiego, lidera Lao Che, prezentujący połączenie poezji i rocka z surowym, akustycznym brzmieniem. Jego muzyka, pełna głębokich treści i emocji, zapewniła festiwalowej publiczności nieco refleksyjnych momentów. Finał nie był dla nikogo niespodzianką, ale zawodem na pewno też nie, bo tradycyjnie usłyszeliśmy Dżem – absolutną legendę polskiego rocka i bluesa. Koncerty Dżemu to zawsze emocjonalna podróż w czasie pełna niezapomnianych przebojów, takich jak Wehikuł czasu czy Whisky. Ich występ na Rocku na Plaży 2024 był zwieńczeniem całodniowego święta muzyki i okazją do wspólnego śpiewania kultowych utworów, którym od początku roku wokalu użycza Sebastian Riedel, nowy wokalista zespołu.

Daria Gawrońska
Miejskie Centrum Kultury w Tychach

fot. Włodzimierz Chrzanowski

Wystąpią:
Ankh – 15.00
Big Bit Kid – 15.30
Viadomo – 16.00
Wasabi – 16.30
Illusion – 17.45
Spięty – 19.00
Dżem – 20.45

Zanim jednak wybierzemy się na Dziką Plażę w tę sobotę i oddamy się szalonej zabawie warto wiedzieć, że:

1. Wjazd dla samochodów osobowych w zachodnią część ul. Nad Jeziorem (wzdłuż rzeki) będzie ograniczony – liczba miejsc parkingowych wzdłuż ul. Nad Jeziorem jest ograniczona, a możliwość parkowania będzie WYŁĄCZNIE po stronie przeciwległej do rzeki.
2. Po wyczerpaniu liczby dostępnych miejsc pojazdy będą automatycznie kierowane na parkingi ogólnodostępne.
3. Na wskazanym na mapie fragmencie ulicy Nad Jeziorem/Armii Krajowej obowiązywać będzie zakaz parkowania.
4. Ogólnodostępne bezpłatne parkingi dla samochodów osobowych znajdują się w okolicy Jeziora Paprocany: te większe – przy i wzdłuż ul. Sikorskiego, te mniejsze – przy ul. Nad Jeziorem.
5. Zapraszamy także do skorzystania z wielopoziomowych parkingów typu Park&Ride przy ul. Dworcowej oraz u zbiegu ulic Dąbrowskiego i Wyszyńskiego (szczegóły: https://mzuim.tychy.pl/artykul/23/pr) skąd można komfortowo dojechać na Paprocany komunikacją miejską – rozkład jazdy znajdziesz tu: https://rj.metropoliaztm.pl/
6. Pamiętajcie, że na Rocka na Plaży nie wjedziecie np. na rolkach, rowerze czy hulajnodze, nie wniesiesz także krzesełek – to wytyczne obowiązujące na imprezie masowej, mające zapewnić Wam bezpieczeństwo. Przy wejściu dostępne będą regulaminy wskazujące jakich przedmiotów nie można wnosić na Rocka na Plaży.
7. Na sam teren imprezy można wejść dwoma wejściami – wejście północne (od strony śluzy) i zachodnie (od strony rzeki, przez mostek na wysokości lokalu Dzika).
8. Podczas trwania Rocka na Plaży na odcinku zlokalizowanym na wysokości Dzikiej Plaży nie ma możliwości objechania Jeziora Paprocańskiego wydzieloną ścieżką ze względu na zaplecze techniczne imprezy.

Dodatkowe połączenia dla uczestników Festiwalu Rock na Plaży w Tychach Paprocanach

Uczestnicy Rocka na Plaży Paprocany w Tychach, 7 września po zakończeniu imprezy ok. godziny 23.00 mogą skorzystać z dodatkowych połączeń trolejbusowych łączących Tychy Paprocany z Dworcem PKP w Tychach. Dodatkowe połączenia uwzględniają na trasie parkingi Park&Ride i obsługiwać będą wszystkie przystanki pośrednie w mieście Tychy na trasie trolejbusów B, E i G.

Dodatkowe godziny odjazdu dla przystanku początkowego TYCHY SIKORSKIEGO WIADUKT (dla przystanków TYCHY PAPROCANY PĘTLA i PAPROCANY DYMAREK będących najbliżej miejsca imprezy należy dodać 4-5 minut do poniższego rozkładu):

TROLEJBUS B (TYCHY SIKORSKIEGO WIADUKT do przystanku TYCHY DWORZEC PKP):
23:00, 23:10, 23:20, 23:30, 23:40, 23.50, 00:00, 00:10

TROLEJBUS E (TYCHY SIKORSKIEGO WIADUKT do przystanku TYCHY SIKORSKIEGO WIADUKT):
21:55, 22:45, 23:05, 23:25, 23:45, 00:05

TROLEJBUS G (TYCHY SIKORSKIEGO WIADUKT do przystanku TYCHY SIKORSKIEGO WIADUKT):
22:55, 23:15, 23:35, 23:55, 00:15

Na trasie można spotkać okolicznościowy TROLEJBUS Z BLUESEM nawiązujący wystrojem do Rocka na Plaży oraz legendarnego wokalisty zespołu Dżem – Ryśka Riedla. Bieżącą lokalizację Trolejbusa z Bluesem można znaleźć na stronie https://czynaczas.pl/gzm wpisując w wyszukiwarkę numer taborowy trolejbusa – 284/46. Dodatkowo, wspomniany pojazd oznaczony jest dodatkowo na mapie ikonką nutki.

Regularny rozkład jazdy można znaleźć na stronie https://rj.metropoliaztm.pl/
W autobusach i trolejbusach obowiązują bilety ZTM – polecamy płatności via moBilet, mPay, SkyCash, zBiletem i jakdojade.pl

ROCK NA PLAŻY 2024 bez barier

NA KONCERTACH:

1. Rockersów nie brakuje, a że chcemy, byście wszyscy czuli się u nas jak najlepiej, dlatego wszystkie osoby ze szczególnymi potrzebami poruszające się na wózkach inwalidzkich zapraszamy bezpośrednio przed scenę (przed barierki) podczas Rocka na Plaży Paprocany.
2. Osobie ze szczególnymi potrzebami na wózku inwalidzkim może towarzyszyć maksymalnie jeden opiekun, a to, jak blisko sceny będziecie mogli się znaleźć zależy od względów bezpieczeństwa wskazanych w danym momencie przez ochronę.
3. Wejście przed barierki znajduje się WYŁĄCZNIE od strony punktu informacyjnego, zlokalizowanego po lewej stronie sceny (od strony jeziora/lasu)
4. Punkt informacyjny oznaczony będzie tabliczką, a w razie trudności można poprosić o pomoc ochronę lub Organizatorów.
5. Na sam teren imprezy bez barier można wejść od strony północnej (od strony śluzy)
6. Informujemy, że Rock na Plaży jest wydarzeniem o dużym natężeniu dźwięku i światła, dlatego rekomendujemy zaopatrzenie się w środki ochraniające słuch oraz podjęcie odpowiednich środków bezpieczeństwa w razie chęci uczestnictwa w wydarzeniu.

Jeśli przyjeżdżacie do Miasto Tychy samochodami, posiadając kartę osoby z niepełnosprawnością łapcie nasze rekomendacje parkingowe – miejsca z “kopertami”:

– parking zbiorowy przy ul. Sikorskiego (3 miejsca)

– parking zbiorowy przy ul. Sikorskiego 100 (5 miejsca)

– pojedyncze miejsca dla OzN znajdują się na parkingach za Przychodnią Weterynaryjną Arka, przy Ciachomanii oraz przy śluzie (ul. Nad Jeziorem 41).

Parkingi zbiorowe Park&Ride w bezpośrednim sąsiedztwie linii trolejbusowych o przedłużonych godzinach kursowania – ul. Dworcowa, ul Wyszyńskiego,  ul. Wyszyńskiego/Edukacji

Zapełnienie parkingów zbiorowych (wybiórczo także miejsc dla osób z niepełnosprawnościami) sprawdzisz na tablicach systemu ITS na mieście oraz tu: https://its.tychy.pl/#parkings

Organizator: Miejskie Centrum Kultury w Tychach
Sponsorzy: KSSE, Kompania Piwowarska S.A. producent marki Tyskie

Regulamin imprezy masowej Rock na Plaży 2024

14 września 2024

13.30 / dziedziniec Teatru Małego w Tychach

Rodzinne warsztaty plastyczne
Zapraszamy rodziny do udziału w warsztatach plastycznych, odbywających się na nowo wyremontowanym dziedzińcu Teatru Małego w Tychach. Dzieci i ich opiekunowie będą razem z edukatorką plastyczną wykonywać miniatury odrestaurowanych elementów dekoracyjnych Teatru Małego – mozaiki oraz neonu.
Prowadzenie: Joanna Rupik.
Wstęp wolny

15.00 / Teatr Mały w Tychach

Warsztaty aktorskie dla dzieci
Warsztaty zawierać będą działania oparte na ruchu i technikach improwizacji. Uczestnicy poznają też ćwiczenia z emisji głosu. Całość przebiegać będzie w atmosferze zabawy i kształtowania umiejętności pracy indywidualnej, jak i zespołowej. Podczas spotkania dzieci poznają tajniki pracy aktora, sami wcielając się w różne role.
Prowadzenie: Anna Białoń
Bilety: 10 zł, kasa Teatru, tel. 885 903 490

16.00 / Teatr Mały w Tychach

Warsztaty teatralno-choreograficzne dla rodzeństw osób z niepełnosprawnościami

Zapraszamy na warsztaty teatralno-ruchowe, podczas których będziemy wspólnie tworzyć otwartą,  bezpieczną, twórczą atmosferę.                    W ten sposób możliwe będzie przyjrzenie się swoim relacjom w nowym kontekście. Mając na uwadze dbanie o dobrostan wszystkich osób uczestniczących w warsztatach będziemy sięgać po bogate zasoby narzędzi twórczych, którymi dysponuje współczesny teatr. Będziemy je dobierać w taki sposób, aby wypowiedź artystyczna była możliwa i spójna z każdą osobą. Prosimy o wzięcie wygodnego stroju i obuwia zmiennego lub skarpetek antypoślizgowych.
Prowadzenie: Katarzyna Żeglicka, Joanna Piwowar-Antosiewicz. Liczba miejsc ograniczona. Bilety: 10 zł, kasa Teatru, tel. 885 903 490

18.00 / Duża Scena w Teatrze Małym w Tychach

Gala otwarcia Teatru Małego
„My Way” monolog Krystyny Jandy (Teatr Polonia)
„My Way” to wieczór przygotowany przez Krystynę Jandę z okazji jej 70. urodzin. Opowieść o jej wczesnych latach, początkach kariery, przyjaciołach, budowie Teatru Polonia i Och-Teatru. Wspomnienia i aktualności w formie monologu scenicznego.
Więcej o tym wydarzeniu tutaj.
Bilety: 45 zł, kasa Teatru, tel. 885 903 490

18.00 / Pokój Edukacji Twórczej w Teatrze Małym w Tychach

TeatroNiania
TeatroNiania to oferta warsztatów, które odbywają się w Teatrze w godzinach trwania spektaklu. Rodzice oglądają spektakl, a swoje pociechy zostawiają pod opieką pedagogów teatralnych, którzy w formie zabawy i interaktywnych warsztatów wypełnią dzieciom czas oczekiwania na rodziców.
Wstęp wolny. Liczba uczestników ograniczona i tylko dla dzieci osób przebywających na spektaklu (po okazaniu biletu).

21.30, 22.30 / gmach Teatru Małego w Tychach

Nocne zwiedzanie Teatru
Teatr Mały w Tychach zaprasza rodziny do aktywnego zwiedzania nowo wyremontowanego gmachu Teatru Małego, podczas którego będzie można dowiedzieć się kto pracuje przy realizacji widowiska artystycznego, zobaczyć najciekawsze, na co dzień niedostępne dla widzów przestrzenie, a także wziąć udział w twórczej pracy. W naszych kulisach, i nie tylko, na uczestników czekają teatralne zadania do rozwiązania. To niepowtarzalna okazja by stać się częścią zespołu aktorskiego, jak również reżyserem, scenografem, kompozytorem, czy akustykiem.
Wstęp wolny. Obowiązują wejściówki (do odbioru w kasie Teatru).
Organizatorem Nocy Teatrów GZM jest Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia.
Szczegółowy program 14 Nocy teatrów GZM dostępny jest na stronie: www.nocteatrowgzm.pl