W swojej wyremontowanej siedzibie wznowił działalność Teatr Mały. Budynek był w remoncie od kwietnia 2023 roku, a efekty półtorarocznych prac widzowie mogli po raz pierwszy podziwiać 14 września, podczas Nocy Teatrów Metropolii. Na odnowionej scenie pojawiła się Krystyna Janda! Ale ta petarda to było właśnie tylko początkowe „trzęsienie ziemi”.

Teatr przygotowuje na październik kolejna edycję LOGOS Fest, tym razem poświęconą twórczości Jacka Cygana. I będzie to edycja o tyle wyjątkowa, że po raz pierwszy jej patron będzie obecny podczas finałowego widowiska muzycznego Goethe. Profil podwójny. W Tychach pojawi się też Zbigniew Zamachowski, który wciela się w postać tytułową w dramacie autorstwa Jacka Cygana Leopold. Jeśli dodać do tego zbliżające się jubileusze – sześćdziesięciolecia Teatru Małego oraz 50. edycję Tyskich Spotkań Teatralnych, nie ma wątpliwości, że przed nami kolejne „wstrząsy”.

Następna petarda w naszym kalendarium to oczywiście festiwal Auksodrone. Orkiestra AUKSO jak zwykle zaprosiła do Tychów przedstawicieli najciekawszych zjawisk muzyki współczesnej, jazzowej i elektronicznej. Podczas festiwalu będzie miała miejsce premiera kolejnej opery Alka Nowaka do libretta Marcina Wichy.

Druga połowa października to naturalnie Śląska Jesień Gitarowa. Do Tychów zawitają mistrzowie gitary i największe talenty wśród młodych wykonawców z całego świata. To będzie prawdziwa uczta dla miłośników tego instrumentu.

Tak, w dużym skrócie, wygląda nasz październikowy kulturalny rozkład jazdy. Napięcie rośnie, a kulturalne pociągi dużych prędkości nie zwalniają. Oby tylko nie zabrakło Wam czasu na przesiadki.

Sylwia Witman

W tym miesiącu wydarzy się m.in.:
– Weekend seniora z kulturą (str. 2.);
– Festiwal AUKSODRONE 2024 (więcej na ten temat na str. 8.);
– XI Tyski Festiwal Słowa LOGOS FEST / edycja Cygan (str. 4.-5.);
– Międzynarodowy Festiwal Śląska Jesień Gitarowa 2024 (więcej informacji na temat poszczególnych wydarzeń znajdą Państwo na stronach: 6., 7., 9.);
– wiele innych spotkań z kulturą w najróżniejszej formie i tematyce.

Przypominamy, że miesięcznik kolportowany jest na terenie całego miasta (lista poniżej) i jest całkowicie darmowy, dlatego zachęcamy do zabrania go ze sobą i przeczytania 36. już numeru „Ram Kultury”.

Wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Tychach, ul. Bohaterów Warszawy 26, 43-100 Tychy, tel. 32 438 20 61, e-mail: redakcja@mck.tychy.pl
Redaktor naczelna: Sylwia Witman, e-mail: ramykultury@kultura.tychy.pl
Zespół: Daria Gawrońska, Agnieszka Lakner, Małgorzata Król, Justyna Stolfik-Binda
Korekta: Agnieszka Tabor
Layout: Aleksandra Krupa i Bartek Witański Blank Studio, Marcin Kasperek KlarStudio
Skład i łamanie: Magdalena Dziedzic KlarStudio
Druk: Drukarnia AAPrint, Mikołów Nakład: 3000 egz.
Foto na okładce: Hanna Prus

Miesięcznik znaleźć można we wszystkich instytucjach kultury, młodzieżowych domach kultury, klubach osiedlowych, urzędach, Gemini Park Tychy oraz wybranych restauracjach. Szczegółowa lista punktów dystrybucji znajduje się TUTAJ.
Poniżej prezentujemy również dotychczasowe wydania „Ram Kultury” w wersji online:

Ramy Kultury nr 36
Ramy Kultury nr 35
Ramy Kultury nr 34
Ramy Kultury nr 33
Ramy Kultury nr 32
Ramy Kultury nr 31
Ramy Kultury nr 30
Ramy Kultury nr 29
Ramy Kultury nr 28
Ramy Kultury nr 27
Ramy Kultury nr 26
Ramy Kultury nr 25
Ramy Kultury nr 24
Ramy Kultury nr 23
Ramy Kultury nr 22
Ramy Kultury nr 21
Ramy Kultury nr 20
Ramy Kultury nr 19
Ramy Kultury nr 18
Ramy Kultury nr 17
Ramy Kultury nr 16
Ramy Kultury nr 15
Ramy Kultury nr 14
Ramy Kultury nr 13
Ramy Kultury nr 12
Ramy Kultury nr 11
Ramy Kultury nr 10
Ramy Kultury nr 9
Ramy Kultury nr 8
Ramy Kultury nr 7
Ramy Kultury nr 6
Ramy Kultury nr 5
Ramy Kultury nr 4
Ramy Kultury nr 3
Ramy Kultury nr 2
Ramy Kultury nr 1

Wszystkie chóry chcące zaprezentować swój klasyczny, świąteczny repertuar zapraszamy do wzięcia udziału w pierwszym etapie Konkursu Chórów, który organizowany jest w ramach XXXIV Tyskich Wieczorów Kolędowych! Festiwal ten odbędzie się w dniach 12-18 stycznia 2025 r.

W konkursie mogą wziąć udział chóry żeńskie, męskie, dziecięce i mieszane. Więc jeśli należysz do jednego z nich, możesz zgłosić swój zespół do Konkursu, który będzie odbywać się dwuetapowo.

Jak co roku pierwszy etap konkursu przeprowadzony będzie w formie on-line. Co oznacza, że laureaci wyłonieni zostaną na podstawie oceny przesłanych w zgłoszeniu nagrań audio-video. Tym samym zostaną dopuszczeni do etapu drugiego, który odbędzie się na żywo 18 stycznia 2025 r. od godz. 9.00 w Zespole Szkół Muzycznych im. Feliksa Rybickiego w Tychach.

Nagranie będące przedmiotem oceny jury w pierwszym etapie konkursu musi być sfilmowane z widocznym logo Konkursu, które dostępne jest do pobrania poniżej.

Na zgłoszenia do pierwszego etapu Konkursu Chórów czekamy do 10 grudnia 2024 r.

Wyniki pierwszego etapu Konkursu zostaną przekazane drogą mailową kierownikom zespołów najpóźniej do 20 grudnia 2024 r.

Warunkiem uczestnictwa jest zapoznanie się z Regulaminem oraz przesłanie Karty Zgłoszenia wraz z niezbędnymi załącznikami w formie nagrań:
Regulamin-karta-zgłoszenia-konkurs chórów-TWK-2025
LOGO pion TWK 2025 nagrania konkursowiczów
LOGO poziom TWK 2025 nagrania konkursowiczów

Organizator: Miejskie Centrum Kultury w Tychach

To jedyna w Polsce impreza charytatywno-kulinarna, podczas której mistrzowie kuchni z całego kraju zaprezentują swoje umiejętności w gotowaniu na żywo.

W programie przewidziano również konkursy kulinarne, licytacje wyjątkowych fantów oraz liczne atrakcje dla najmłodszych, takie jak animacje, pokazy sztuk walki i występy artystyczne.

Wszystkie przygotowane dania będą sprzedawane za symboliczną kwotę, a cały dochód przekazany zostanie na rzecz Fundacji Śląskie Hospicjum dla Dzieci Świetlikowo.

Organizatorzy zapraszają do wspólnego wspierania tej szczytnej inicjatywy oraz dołączenia do grona sponsorów i osób dobrej woli, które pragną pomóc. Każda pomoc jest na wagę złota i przyczyni się do sukcesu tego wspaniałego wydarzenia.

Celem inicjatywy jest umożliwienie seniorom aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym. W ramach tego wydarzenia seniorzy w całym kraju będą mogli uczestniczyć w różnorodnych wydarzeniach kulturalnych, warsztatach, koncertach oraz wystawach, które będą odbywać się w licznych instytucjach kulturalnych na terenie całego kraju, w tym również w Tychach.

W ramach akcji Muzeum Miejskie w Tychach przygotowało spotkanie „Pamiętamy o ogrodach” – rozmowy o pamięci i naturze, towarzyszące wystawie „Garden party – irysy Doroty Wejchert”. Odbędzie się ono 5 października 2024 (sobota) w dwóch turach o godz. 11.00 i 15.00.
Zapisy: 887 450 212 (także SMSem) k.grobelna@muzeum.tychy.pl

Propozycją Miejskiego Centrum Kultury w Tychach są warsztaty artystyczne pn. Jesienne wianki i krasnale, które dedykowane są seniorom i ich wnukom. Zajęcia będą okazją do twórczej, międzypokoleniowej zabawy. Odbędą się 5 października w siedzibie MCK w dwóch grupach (o godz. 10.00 i 12.00), a poprowadzi je Marta Solecka, specjalistka ds. społeczno-kulturalnych z Klubu Wilkowyje MCK.
Zapisy: 691 770 344

Miejska Biblioteka Publiczna w Tychach proponuje z tej okazji dwa wydarzenia, które odbędą się 5 października w Mediatece. Pierwszym z nich jest pokaz filmu „Kupiliśmy zoo” (2011) w reż. Camerona Crowe’a, który rozpocznie się o godz. 10.00. Zaraz po nim (ok. godz. 12.00) dziadkowie ich wnuki będą mogli wziąć udział w swobodnym budowaniu z klocków lego pn. Klockowe pokolenia.
Zapisy: 32 438 04 81, mbp.tychy.pl

AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy przygotowała dla seniorów pulę 30 bezpłatnych wejściówek na koncerty, organizowane w ramach festiwalu Auksodrone 2024, które odbywać się będą w weekend 5 i 6 października.
Informacje o odbiorze: 48 32 479 19 50, aukso@aukso.pl

Zapraszamy do wzięcia udziału w nurcie konkursowym 50. Tyskich Spotkań Teatralnych, które odbędą się od 17 do 24 listopada 2024r.

Na zgłoszenia czekamy do 4 października 2024.

Szczegóły dotyczące tematyk prezentowanych spektakli konkursowych i  terminów w regulaminie w Regulaminie KONKURSU TST 2024.

Regulamin Konkursu TST 2024
Karta zgłoszenia TST 2024

Organizator: Teatr Mały w Tychach

Pierwsza taka okazja nadarzy się już 29 września: organizatorzy festiwalu zapraszają Państwa tym razem w mury Filharmonii Śląskiej im. Henryka Mikołaja Góreckiego w Katowicach.

Poprzeczka festiwalowych wrażeń zostanie postawiona wówczas niezwykle wysoko: nie może być wszak inaczej, gdy na estradzie pojawią się prawdziwi wirtuozi. Postaci Marcina Dylli i Marka Nosala właściwie przedstawiać nie trzeba: nazwiska obu wykonawców doskonale znane są w środowisku artystów, kompozytorów, krytyków i sympatyków sztuki gitarowej tak w kraju, jak i za granicą. Panowie na przestrzeni lat zdobywali laury w najważniejszych w Polsce i na świecie konkursach gitarowych, prowadzą niezwykle intensywną działalność koncertową, mogą pochwalić się bogatą dyskografią oraz – jako pedagodzy m.in. Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach – gronem wybitnych, wykształconych przez siebie uczniów (prof. Marek Nosal pełni obowiązki dziekana Wydziału Instrumentalnego katowickiej uczelni, a od niemal dekady jest dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu i Konkursu im. Jana Edmunda Jurkowskiego Śląska Jesień Gitarowa w Tychach).

Podczas wrześniowego koncertu gitarzystom towarzyszyć będzie znakomita Śląska Orkiestra Kameralna pod batutą Norberta Twórczyńskiego – dyrygenta młodego pokolenia, który od sezonu 2022/2023 pełni funkcję kierownika orkiestry w Polskiej Orkiestrze Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa (działalność artystyczną młody maestro łączy z dydaktyką w Akademii Sztuki w Szczecinie). Program spotkania przedstawia się niezwykle ciekawie, czeka nas dźwiękowa podróż od XIX stulecia do czasów współczesnych. Muzyczną klamrę spinającą wieczór będą symfonie na orkiestrę smyczkową Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego (X – h-moll oraz VII – d-moll). Stanowią one wybór z trzynastu utworów reprezentujących ten gatunek w dorobku Mendelssohna. Wyszły spod pióra kilkunastoletniego wówczas geniusza, nawiązującego w nich do znanych mu i cenionych klasycznych wzorców. Wysłuchamy dwóch koncertów z gitarą w roli głównej. Ich hab’ auch Arme ausgestreckt – Mirage, dzieło zmarłego przed kilku laty Anatolijusa Šenderovasa, jednego z najbardziej cenionych kompozytorów litewskich. Jego muzykę cechuje indywidualny styl oparty na umiarkowanym użyciu nowoczesnych środków i głębokiej, szczerej emocjonalności; jak powiedział sam Šenderovas: „Dzięki jasnej stronie ludzie utożsamiają się z moją muzyką, bo łączą ją z życiem”. Concerto eufonico to z kolei propozycja autorstwa śląskiego kompozytora, jednego z przedstawicieli Pokolenia ’51 Aleksandra Lasonia. Twórcy, dla którego wielką inspirację stanowią m.in. natura, sacrum i wolność wywodząca się z improwizacji. Utwór ten zapisał się w festiwalowej historii – powstał bowiem z myślą o ostatniej edycji Śląskiej Jesieni Gitarowej, podczas której doczekał się swojej premiery. Concerto eufonico napisany został na gitarę amplifikowaną i trzy grupy smyczkowe amplifikowane, a dwa lata temu po raz pierwszy wykonał go właśnie Marek Nosal. Nie pozostaje nic innego, jak wpisać w kalendarzu zajęty ostatni niedzielny, wrześniowy wieczór: to właśnie wtedy wspólnie będziemy odnajdywać fantastyczne muzyczne światy, jakie otworzy przed nami pierwszy z koncertów tegorocznej Śląskiej Jesieni Gitarowej.

Agnieszka Nowok-Zych

Od pierwszej edycji integralnym elementem wydarzenia jest międzynarodowy konkurs wykonawczy przeznaczony dla młodych wirtuozów z całego świata. Początkowo nosił on nazwę Konkursu o nagrodę „Gitary Czarnych Diamentów”, co miało podkreślać przemysłową historię regionu. Od czwartej edycji (1992) przyjął imię Jana Edmunda Jurkowskiego – nagle zmarłego organizatora Śląskiej Jesieni Gitarowej.

Przez prawie 40 lat Tychy gościły największych mistrzów sześciu strun, a także utalentowanych adeptów sztuki gitarowej z prawie 40 krajów z całego świata, w tym tak odległych, jak Ekwador, Tajwan, Afganistan czy Kuba. Przez pierwsze dwie edycje konkurs był dwuetapowy, a od roku 1990 ma już trzy etapy. Wyróżnikiem tyskiego konkursu jest obowiązek wykonania w etapie finałowym koncertu gitarowego z orkiestrą. Ten właśnie element był jednym z motorów napędowych rozgłosu, a przez to rangi, jaką zdobył konkurs na całym świecie. Możliwość zagrania z orkiestrą to szansa nie do przecenienia w muzycznym rozwoju gitarzystów – tyskie zmagania często były dla nich pierwszą okazją do podjęcia tak znaczącego artystycznego wyzwania. Tym bardziej, że od 2000 roku finalistom towarzyszy Orkiestra Kameralna Miasta Tychy AUKSO, jedna z najlepszych orkiestr kameralnych w Europie. Dla publiczności finałowy etap jest niepowtarzalną okazją do wysłuchania, często nawet kilkukrotnie (!), jednego z najsłynniejszych utworów gitarowych, stałego punktu repertuaru orkiestr na całym świecie – Concierto de Aranjuez Joaquína Rodrigo.

Dla laureatów pierwszej nagrody Międzynarodowego Konkurs Gitarowego im. Jana Edmunda Jurkowskiego – o którym mówi się w środowisku muzyków, iż jest „gitarowym konkursem chopinowskim” – wydarzenie to często było drzwiami do międzynarodowej kariery. Wśród zwycięzców, którzy sięgnęli w późniejszym czasie po najwyższe uznanie na międzynarodowych scenach, wymienić można m.in. Marcina Dyllę, laureata pierwszej nagrody w 1996 roku. Był to jego pierwszy laur z listy aż 19 pierwszych nagród w konkursach na całym świecie, w tym pierwszej nagrody w konkursie Guitar Foundation of America (GFA) w Los Angeles w 2007 roku. Marcin Dylla od 2006 roku pełni funkcję przewodniczącego jury konkursu w Tychach.

W 2002 roku rywalizację zwyciężył Jérémy Jouve z Francji, w kolejnych latach kilkakrotnie goszczący w Tychach. O tej edycji konkursu niemiecki muzykolog Peter Päffgen pisał: „Poziom był wybitny”. Podobnie jak w przypadku Dylli, tyski konkurs był dla Jouve’a trampoliną do sukcesu – rok później on również zwyciężył w konkursie GFA. Szczęście zresztą zdecydowanie sprzyja w Tychach francuskim muzykom – w 2006 roku wygrał Gabriel Bianco, w 2012 – Florian Larousse, a ostatnią edycję – Cassie Martin. Wśród zwycięzców pojawiają się także nazwiska Nicoli Hall (Wielka Brytania), George’a Vassileva (Bułgaria), Alexeia Zimakova (Rosja), Jana Skryhana (Białoruś), Andrása Csákiego (Węgry), Xingye Li (Chiny), Kyuhee Park (Korea Południowa), Marka Topchijego (Ukraina), Chia-Wei Lina (Tajwan) oraz Polaków: Marcina Siatkowskiego i Andrzeja Olewińskiego. Wszyscy to koncertujący wirtuozi, występujący często na całym świecie. Część z nich jest zdobywcami niesamowitej wręcz liczby nagród – jak w przypadku laureata z 2016 roku, Marka Topchijego, który uzyskał aż 55 pierwszych miejsc w konkursach na całym globie!

Od 2018 roku pierwszy etap konkursu odbywa się online, a etap drugi – półgodzinny recital – ma miejsce w sali koncertowej Zespołu Szkół Muzycznych w Tychach; co istotne, wstęp na przesłuchania jest darmowy. Tyski konkurs to wielkie emocje nie tylko wśród uczestników – publiczność wielokrotnie pokazywała, że ma swoich faworytów, i jej reakcje były nieraz bardzo gorące. Zgłoszenia do tegorocznego konkursu przyjmowane są do 31 sierpnia, a na zwycięzcę czeka nagroda główna w wysokości pięciu tysięcy euro.

Rozmowa z Cassie Martin, zwyciężczynią osiemnastej edycji konkursu w 2022 roku.

Cassie, czym było dla Ciebie zwycięstwo w tyskim konkursie?

Zwycięstwo w konkursie w Tychach było kamieniem milowym w mojej karierze. Było to nie tylko osobiste osiągnięcie, ale także wyraz uznania dla mojej ciężkiej pracy i poświęcenia dla mojego rzemiosła. Otworzyło przede mną wiele drzwi, pozwalając występować w prestiżowych miejscach w całej Europie. Pojawiłam się nawet na okładce magazynu „Sześć Strun Świata”!

Jak wspominasz swój pobyt w Tychach?

Mój pobyt w Tychach był niezapomniany i wzbogacający. Spotkałam się tu z bardzo serdeczną gościnnością. Czułam się doceniona przez tyską publiczność, a podczas występów udawało mi się nawiązać głęboką więź ze słuchaczami.

Czy tyski konkurs ma w Twojej ocenie jakąś cechę charakterystyczną, która wyróżnia go na tle innych tego typu wydarzeń?

Konkurs w Tychach wyróżnia się wyjątkową organizacją i wysokim poziomem artystycznym. Atmosfera jest zarówno profesjonalna, jak i przyjazna, czego źródłem jest środowisko, które zachęca wykonawców do dawania z siebie wszystkiego. Dodatkowo, możliwość zagrania Concierto de Aranjuez z orkiestrą w finale była wyjątkowym i niezapomnianym doświadczeniem.

Czy miałaś okazję występować w Polsce od tamtej pory?

Tak, od czasu konkursu miałam przyjemność występować w Polsce kilkakrotnie: w Krynicy-Zdroju, Olsztynie, Zielonej Górze czy Lublinie. Zwiedziłam prawie całą Polskę! Każdy występ był wspaniałym doświadczeniem, a polska publiczność zawsze mnie ciepło przyjmowała. Zawsze cieszę się, kiedy mogę tu wrócić i dzielić się z polskimi słuchaczami moją muzyką.

Jakie są Twoje obecne plany artystyczne?

Właśnie ukończyłam studia magisterskie w Konserwatorium Paryskim, mam więc teraz więcej wolnego czasu. Obecnie przygotowuję się do serii koncertów na całym świecie. Dodatkowo wiele uwagi poświęcam pracy nad moją pierwszą płytą. Mam nadzieję, że uda mi się zawrzeć na niej esencję mojej dotychczasowej muzycznej podróży. Wraz z Tomaszem Radziszewskim organizuję także nowe wydarzenie na muzycznej mapie Paryża – Paris Guitar Days, które odbędą się na początku października tego roku, tuż przed festiwalem w Tychach.

Cassie, dziękuję, że znalazłaś chwilę na rozmowę. Do zobaczenia na Twoim recitalu podczas XIX Śląskiej Jesieni Gitarowej.

rozmawiał Wojciech Gurgul

Nie tylko dlatego, że to kwiat, w którego budowie „konstrukcja” jest najbardziej wyrazistym elementem. To kwiaty, które ukochał architekt Nowych Tychów. Rosły w zaprojektowanym przez Kazimierza Wejcherta ogrodzie przy ulicy Norwida. Na piękno irysów zwrócił mu uwagę już w dzieciństwie ojciec. Architekt musiał być nimi bardzo oczarowany, ponieważ pomimo upływu wielu lat, dopiero gdy osiadł w Tychach, mógł na dobre rozwinąć swoją pasję ogrodniczą. Zaczynał jako amator, uczył się uprawy od zera, a ponieważ każdy gatunek, jak wiadomo, ma swoje kaprysy, niestrudzenie docierał do ludzi o podobnej pasji, lecz z większym doświadczeniem. Wykorzystywał wszystkie okazje, aby zdobywać nowe sadzonki. Z pewnością najwięcej emocji dostarczało mu samodzielne krzyżowanie różnych odmian. Jednej z nich dał nazwę „Dorota” jak imię córki, innej po prostu „Nowe Tychy”. Pasją do irysów dzielił się z całym otoczeniem. Organizował z żoną dla przyjaciół i osób z otoczenia każdej wiosny regularne popołudniowe koktajle, które spędzano w atmosferze relaksu, spacerując po ogrodzie, podziwiając kwiaty, tocząc przyjacielskie pogawędki.

Przyroda łagodzi obyczaje? Za kwitnieniem irysów jako pretekstem spotkań kryło się chyba coś więcej. Architektura ma wpływ na kształtowanie się wspólnot miejskich – to prawda, od której architekci zaczynają swoją misję. Umiejętność budowania wspólnoty musi być u nich naturalna. Widać, że myślenie Wejcherta o wspólnej przestrzeni, jaką może być ogród, ale także całe miasto, wynika z tęsknoty za przyjacielskimi relacjami. Łatwo zrozumieć, że architekt posiadał instynkt, który rozpoznaje, co może być spoiwem wspólnej przestrzeni, pięknego miejsca/miasta.

W kategoriach piękna powstawała również sztuka jego córki – Doroty. Malowała obrazy przedstawiające irysy. Są one trzonem wystawy, którą będziemy mogli oglądać w Muzeum Miejskim w Tychach od 20 września do 28 grudnia 2024 roku. Jak pisze o sobie sama artystka: „Wychowałam się w ogrodzie”. Z malowniczego zakątka w Tychach, zaprojektowanego przez ojca czerpała inspirację dla twórczości artystycznej. Na wystawie nie zabraknie fragmentów z rodzinnych albumów, znajdujących się w zbiorach Muzeum Miejskiego w Tychach korespondujących z pracami artystki, które przedstawiają ślady po organizowanych przez rodzinę Wejcherta „Irys-party”. Są wśród nich oprócz fotografii kwiatów i ludzi również listy, wycinki z gazet, ręcznie wykonane zaproszenia, wierszyki, a nawet oficjalne pisma ministerialne – a wszystko zaświadcza o panującym wówczas entuzjazmie i radości. Jakże często i chętnie wracamy dziś do symboliki ogrodów. Nietrudno po kontakcie z pasją Wejcherta pobawić się w następującą grę: jakiego kwiatu kształty widzisz, patrząc na wybrany fragment miasta. Mnie nasuwa się tylko jedna odpowiedź. Jeszcze jeden powód, by o Śląsku mówić kolorami kwiatów.

Artur Pławski 
Muzeum Miejskie w Tychach

fot. karta z albumu Hanny i Kazimierza Wejchertów, 1972, zbiory Muzeum Miejskiego w Tychach

W zbiorach Muzeum Miejskiego w Tychach znajdują się projekty wykonane przez Jerzego Nowosielskiego, według których polichromia miała objąć całe wnętrze świątyni. Te materiały posłużyły twórcom widowiska Matka Boga do przygotowania projekcji multimedialnych, dzięki którym podczas jednego wieczoru będzie można zobaczyć – czy też lepiej sobie wyobrazić – dzieło mistrza w całości.

Pomysł narodził się podczas panelu, który odbył się w ramach Roku Jerzego Nowosielskiego w Galerii Bielskiej BWA. „To tam, podczas wykładu dr Krystyna Czerni zasugerowała myśl, że skoro istnieją gotowe projekty i szkice, to może warto dokończyć to dzieło w formie projekcji – mówi Mirela Gontarz, koordynatorka wydarzenia. – To zainspirowało Mariusza Kozubka, reżysera, producenta teatralnego i miłośnika twórczości Nowosielskiego. Powstała myśl, by zrobić to w formie mappingu, multimedialnego widowiska, opartego na projektach Nowosielskiego. Projekty nie są tak szczegółowe, jak gotowe dzieła, ale jesteśmy już po pierwszych próbach i efekt jest niesamowity. Myślę, że zrobi duże wrażenie na oglądających”.

Oprócz wymiaru artystycznego wydarzenie będzie miało także silny wymiar duchowy. W warstwie muzycznej i słownej będzie nawiązywało do akatystów, czyli śpiewanej formy liturgii, obecnej w tradycji wschodnich kościołów chrześcijańskich (sam Jerzy Nowosielski był wyznawcą obrządku prawosławnego i ikonopisarzem), a w szczególności do najbardziej znanego Akatystu ku czci Bogurodzicy. To z kolei koresponduje z dominującym wśród malowideł w tyskim kościele wizerunkiem Matki Bożej. Za warstwę muzyczną widowiska odpowiada kompozytor Piotr Solorz. Duet Kozubek–Solorz oraz twórcy skupieni wokół Katolickiej Fundacji Młodzi dla Młodych zrealizowali już wspólnie m.in. spektakl muzyczny Maryja, który był prezentowany w katowickim Spodku. Teraz zaprezentują nam wyjątkowe widowisko multimedialne i zarazem misterium w tyskiej świątyni Ducha Świętego.

Sylwia Witman

Wydarzenie jest dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: Kultura Interwencje. Edycja 2024, a także z budżetu Samorządu Województwa Śląskiego i z udziałem środków finansowych Miasta Tychy.

link do wydarzenia: Matka Boga

fot. Jacek Mężyk

„Gdzieś pomiędzy projektowaniem – zarobkowaniem, relacjami – zależnościami a »obowiązkową« codziennością istnieje przestrzeń, w której mogę samodzielnie stwarzać obrazy. Bez presji. Nie obowiązują tu ramy oczekiwań, założeń, czasu, stylu…” – tak we wstępie do katalogu artystka zapowiada kontekst, w jakim osadziła tytuł wystawy. W galerii OBOK Izabela Wądołowska zaprezentuje przede wszystkim prace wykonane w ciągu ostatnich trzech lat, jednak będą one dość zróżnicowane pod względem formy. Zobaczymy obrazy, plakaty oraz obiekty 3d, w tym bardzo interesujący cykl Maski.

Izabela Wądołowska jest Absolwentką Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Dyplom uzyskała w roku 2003 w Katedrze Grafiki Warsztatowej pod kierunkiem prof. Jana Szmatlocha; prezentacja dodatkowa – malarstwo (promotor – prof. Jacek Rykała). Podyplomowo studiowała w Międzywydziałowej Katedrze Scenografii przy ASP w Warszawie. Na co dzień zajmuje się malarstwem, projektowaniem graficznym, a także tworzeniem murali malarskich oraz cyfrowych. Jako scenografka, kostiumolożka i graficzka współpracowała z wieloma teatrami dramatycznymi w Polsce. W 2014 roku stworzyła markę Double Room, dla której wypracowała ofertę ponad dwustu grafik wielkoformatowych. W 2020 roku wraz z Agnieszką Kuśpiel powołała do życia grupę kreatywną SiS – Spotkanie i Sztuka. Jest związana z galerią Na Wolności w Tychach, gdzie ma pracownię twórczą. Jest laureatką wielu nagród, w tym m.in. dwukrotną stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

„Cechą konstytutywną malarstwa Izabeli Wądołowskiej jest rytm i ruch. – pisze w katalogu do wystawy Radosław Kobierski. – Odbywa się na wszystkich poziomach – od wyboru nośnika […], poprzez elementy ruchome, […] po rytmy, z jakimi manifestują się rozwiązania barwne i przestrzenne. Ruch odbywa się również pomiędzy tradycjami sztuki wizualnej i ich przeznaczeniem, w napięciu między elitarnością i jej upowszechnionymi, popkulturowymi przetworzeniami, między rewoltą a komfortem i stabilizacją. W zawieszeniu”. 

SW

top fot. Małgorzata Polko