Bez wątpienia ścigany i ciągle w biegu, czasem w nieznane, jak napisał o nim na łamach „Twojego Bluesa” (Z nożem na gardle mogę więcej, nr 90, jesień 2022) Jacek Kurek. Odtwórca głównej roli Ryśka Riedla w spektaklu Skazany na bluesa w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach, główny głos na akustycznej płycie Acoustic 8 filmów legendy polskiego metalu, czyli zespołu KAT. Jeden z solistów w oratorium Jana Kantego Pawluśkiewicza i Leszka Aleksandra Moczulskiego Nieszpory Ludźmierskie. Laureat wielu nagród i wyróżnień kochający muzykę ponad wszystko… 

Beata Cieślak: Maćku, powiedz proszę, kiedy zdałeś sobie sprawę, że to jest to, co chciałbyś robić?
Gdy miałem siedem lat, rodzice zapisali mnie do prywatnego studium muzycznego, żebym nauczył się grać na keyboardzie, bo zauważyli u mnie jakieś ku temu predyspozycje. Wkrótce potem pojawiła się gitara. W zasadzie tak mniej więcej od szóstego roku życia bardzo dużo słuchałem muzyki. Pierwsze moje fascynacje to Black Sabbath i Elvis, a zaraz potem pojawił się Dżem! I wtedy okazało się, że to jest to!

Jesteś muzykiem o rozmaitych obliczach. Grasz, śpiewasz, komponujesz, piszesz teksty, a nawet zdarza Ci się być aktorem. To ostatnie może niektórych zaskakiwać?
W spektaklu Teatru Śląskiego pt. Skazany na bluesa byłem częścią zespołu, grałem na gitarze. Krótko po premierze tego przedstawienia odtwórca głównej roli uległ wypadkowi i wtedy zaproponowano mi tę rolę. Gram Skazanego na bluesa już prawie dziesięć lat. Było bardzo mało czasu na przygotowanie, bo to była nagła sytuacja… Niewiele prób, duża trema, w końcu nigdy wcześniej tego nie robiłem, wielki spektakl… Ale chyba dałem radę, skoro tyle lat spektakl cieszy się tak dużym zainteresowaniem, za co jestem wdzięczny przede wszystkim publiczności. Rysiek i Dżem od najmłodszych lat to był mój ukochany muzyczny klimat, więc chyba idealnie trafiło… Nie ma przypadków na tym świecie…

No właśnie, Nieszpory Ludźmierskie, Skazany na bluesa, Kat, duży rozrzut. Skąd taka rozpiętość repertuaru? Co tak naprawdę gra w duszy Macieja Lipiny?
Zawsze chciałem grać własne piosenki ze swoim zespołem, ale życie rzucało mi różne wyzwania. Dlatego cieszę się i twórczością własną, i tym, że mogłem się wykazać także w innej stylistyce. To buszowanie w pozornie odległych stylach bardzo rozwija i dowodzi niezmiennie, że muzyka jest jedna, choć w tak wielu wariantach i odsłonach fascynuje.

Zdecydowanie! Zdradź nam proszę, jak to się stało, że postanowiłeś na nowo zinterpretować album zespołu Anawa z 1973 roku?
Kilka lat temu byłem zaproszony przez wybitnego gitarzystę krakowskiego Jacka Królika do Krakowa na koncert z muzyką Jana Kantego Pawluśkiewicza, wybrałem m.in. utwór Ta wiara. Po jego wykonaniu pan Jan Kanty, kompozytor i założyciel Anawy, opowiedział mi ciekawą historię związaną z tym utworem. Jak się okazało – tej pieśni nikt nigdy nie coverował ani też sama Anawa nigdy nie zdążyła zagrać tego materiału na żywo, bo po ukazaniu się albumu Andrzej Zaucha odszedł z zespołu. Pan Jan zaproponował mi, że skoro pasują mi te numery, to powinienem zrobić całą płytę, i tak się też stało. Rok temu ukazała się płyta Anawa 2.0, czyli moje autorskie aranżacje pieśni, które pięćdziesiąt lat temu zespół Anawa nagrał z Zauchą, a nie zdążyli tego nigdy zagrać live.

Zostałeś wokalistą zespołu Ścigani, a przecież chciałeś być gitarzystą? Wiem, że szukałeś długowłosego wokalisty, który przypominałby nieco Jima Morrisona…
Tak, zacząłem śpiewać niejako z musu, bo nie umiałem znaleźć odpowiedniego głosu do mojej kapeli, ale szybko pokochałem śpiewanie.

Powiedz nieco o Twoich albumach.
Od dziesięciu lat jestem głównie kojarzony z rolą Ryśka w teatrze, natomiast zanim to nastąpiło w 2001 roku, założyliśmy z kolegami zespół Ścigani, i pierwsze nasze kroki to były festiwale bluesowe w Polsce. Zgłosiliśmy się na wszystkie możliwe, jakie wtedy były. W 2003 i 2004 roku tak się złożyło, że dużo tych festiwali udało się wygrać, nie zawsze pierwsze miejsce, czasami drugie, trzecie, ale te sukcesy zachęciły nas do pierwszej autorskiej płyty – Nigdy więcej bluesa – to był debiut roku 2005 w „Twoim Bluesie”. Następnie była płyta nagrana ze Sławkiem Wierzcholskim, tzn. graliśmy swoje piosenki, a Sławek nam pomagał pisać teksty i muzykę, była to płyta roku 2007 w „Twoim Bluesie”. Był w 2009 roku taki program w telewizji TVP2 Hit Generator, w którym zdobyliśmy dwie statuetki. To zachęciło nas do kolejnej płyty, w 2011 roku ukazał się krążek Spiritus movens, w 2018 – mój pierwszy solowy, autorski album, sam napisałem wszystkie piosenki i nagrałem wszystkie instrumenty (poza perkusją). Najnowsza, wydana w 2022 roku, to wspomniana już wcześniej Anawa 2.0. Teraz skupiamy się na koncertach Maciej Lipina & Ścigani – gramy trasę na 20-lecie zespołu Zaufać sobie 2023 tour, czyli najlepsze kawałki ze wszystkich moich płyt.

Jesteście bardzo utytułowani, zdobyliście wiele nagród, m.in. dwie statuetki Super Hit TVP2 za utwory Niby razem i Uwierz mi chociaż raz (2009), Odkrycie roku 2005, Płyta Roku 2007, Wokalista roku 2008 w Blues Top, Grand Prix na Blues Rock Jazz Festival 2009 i wiele, wiele innych! Co czujesz, otrzymując te wyróżnienia?
W Ściganych nie tworzymy muzyki dla nagród, choć są one oczywiście miłe, ale najważniejsze jest to, że możemy nagrywać, jeździć na koncerty, mamy dla kogo występować. I jeszcze jedno – ważne, że mamy zdrowie, bo nie wszyscy koledzy, którzy zaczynali z nami, jeszcze żyją, inni chorują. Cieszę się zdrowiem, staram się doceniać każdy dzień, a nie zawsze miałem tyle pokory, teraz dopiero jej nabieram. Wydaje mi się, że najważniejsze jest żyć codziennie, tu i teraz, nie przestawać pracować, tworzyć, grać koncerty, szanować ludzi dookoła i szczerze kochać muzykę, a zdobywanie nagród nie może być głównym celem. Niektórzy poddają się też, bo nie zawsze można wyżyć z muzyki, a tu przecież trzeba rodzinę utrzymać, dziećmi się opiekować. Niektórzy kompozytorzy, tak samo zresztą jak malarze, zostają docenieni dopiero sto pięćdziesiąt lat po śmierci. Niektórzy nie wytrzymują tego ciśnienia, znajdują sobie jakieś inne zajęcie, lepiej płatne, a sztukę stawiają na drugim, trzecim miejscu. To jest w ogóle trudne zajęcie, ale ja na przykład nie mam zamiaru nic innego robić, i nie chcę, i nie lubię, i nigdy nic innego nie robiłem. Nie można się oszukiwać, trzeba przede wszystkim pozostać sobą.

To absolutnie najważniejsze. Szczerość, autentyczność procentuje. W końcu swego czasu Zbigniew Hołdys powiedział, że jesteście najlepszym zespołem w Polsce…
Brzmi to tak clickbajtowo i bałwochwalczo, ale faktycznie – tak wtedy powiedział w telewizji, ale oczywiście w ramach tego, co wtedy mógł słyszeć w Polsce na scenie. Natomiast to było kilkanaście lat temu i wiele mogło się zmienić. Chciałbym rzeczywiście uchodzić za dobrego muzyka, bo po to to robię. Kocham muzykę i staram się zawsze wykonywać ją najlepiej, jak potrafię. Z drugiej jednak strony, gusta są przecież różne, dlatego trzeba przyjść na nasz koncert i sprawdzić, jak to naprawdę jest.

A skąd ten kapelusz na Twojej głowie?
Pierwszy mój kapelusz dostałem w prezencie na koncercie od zespołu Skazanego na bluesa na koncercie, który odbył się w moje urodziny w 2016 roku, w legendarnej Leśniczówce. Poza tym wszyscy moi ulubieńcy mieli kapelusze na scenie: nie tylko Rysiek, ale także Niemen, Stevie Ray Vaughan, okazjonalnie Hendrix, Clapton, ale także całe Lynyrd Skynyrd, Allman Brothers czy trochę też w hołdzie dla śląskiego brzmienia: Andrzej Urny (Dżem, Krzak, Perfect), Jurek Kawalec (Krzak).

Zapraszając na „Jazdę trolejbusem z bluesem”, gdybyś zechciał w kilku słowach powiedzieć nam, co tam się będzie działo?
To wydarzenie ku pamięci Ryśka Riedla. Trolejbus z publicznością, i również ze mną, będzie jeździć po najważniejszych miejscach związanych z Ryśkiem w Tychach: pierwsza sala prób Dżemu, czyli Dom Kultury Górnik, klub Jesiony – tam zagram utwór Jesiony, i chyba jeszcze mural Ryśka na jego bloku. W tych lokalizacjach będą krótkie koncerty. Nie tylko Ryśkowe piosenki będą grane, ale moje również!

Fantastyczna inicjatywa!
To pomysł Marcina Sitki, chodzi m.in. o promowanie książki Rysiek Riedel we wspomnieniach. Już dwa lata temu w związku z obchodami poświęconymi Ryśkowi miasto Tychy poprosiło mnie o plenerowy występ Skazanego na bluesa i przyszli chyba wszyscy mieszkańcy! Było naprawdę wspaniale!

Dziękując Ci za rozmowę, wszystkich Państwa, którzy ją przeczytali, zapraszam nie tylko do Tychów, ale także na inne Twoje koncerty!

Beata Cieślak
pedagog, autorka tekstów o sztuce,
organizatorka wystaw

Z Tosią Lazar rozmawiałyśmy w chwilę po odczytaniu werdyktu i wręczeniu nagród.

RK: Jak się czujesz na gorąco, zaraz po ogłoszeniu wyników?
Tosia Lazar: Czuję się, jakby od mojego występu upłynęły już wieki, bo grałam za kwadrans siedemnasta [ogłoszenie wyników miało miejsce po godzinie dwudziestej pierwszej – SW]. Jestem zaskoczona, jeszcze to do mnie nie dociera. Pewnie brzmi to jak truizm, ale mówię szczerze, naprawdę nie spodziewałam się. To był mój debiut z własnymi piosenkami i byłam jedyną solistką w konkursie. Tym bardziej jestem zaskoczona i naprawdę bardzo się cieszę. Spodziewałam się, że wygra Viadomo (śmiech).

Skoro to Twój debiut, to powiedz coś o sobie. Kim jest Tosia Lazar?
Mam dwadzieścia jeden lat, mieszkam od trzech miesięcy w Katowicach, ale całe wcześniejsze życie spędziłam w Tychach. Chodziłam do tyskiej szkoły muzycznej, gdzie grałam na fortepianie. Nadal zresztą na nim gram. Ostatnio miałam różne zwroty w moim życiu; skończyłam szkołę masażu, uczyłam angielskiego. Teraz czekam na wyniki rekrutacji do Szkoły Muzyki Rozrywkowej i Jazzu w Krakowie. Będą znane za tydzień. Mam nadzieję, że się dostanę.

Skoro uczyłaś się w szkole muzycznej, to pewnie do występów jesteś przyzwyczajona?
Tak, ale nie do takich, gdzie wszystkie oczy zwrócone są na mnie, na moje wnętrze wylane w tych piosenkach i w moich tekstach. Myślę, że nawet dla moich znajomych było zaskoczeniem, że mam tyle swoich utworów.

We wrześniu, gdy wystąpisz na „Rocku na Plaży”, prawdopodobnie będzie patrzyło na ciebie jeszcze więcej oczu.
Właśnie. Trudno mi w to uwierzyć. „Rock na Plaży” i moje piosenki (śmiech)?

Nie czujesz się rockmenką?
Być może jest we mnie nutka dzikości i to mnie łączy z rockmenami, ale muzyka, którą tworzę, z pewnością rockowa nie jest. To raczej utwory do refleksji i do rozmarzenia się. Ale może przez te najbliższe miesiące popracuję trochę nad jakimiś ostrzejszymi numerami, żeby było bardziej porywająco.

Dalej zamierzasz występować solo?
To mój następny cel: znaleźć zespół. Jeśli ktoś z osób czytających byłby chętny, to zapraszam do kontaktu (śmiech). Poza tym planuję jak najbardziej rozwijać się muzycznie, szczególnie rozwijać warsztat, żebym miała wszystkie narzędzia potrzebne mi do tego, co chcę przekazać.

Jakie są twoje inspiracje muzyczne? Jaka muzyka porusza cię jako słuchaczkę?
Największą inspiracją i chyba powodem, dla którego zaczęłam śpiewać, była muzyka Alice Phoebe Lou. Inspiruje mnie też Aurora, która jest dla mnie niesamowitą postacią. Uwielbiam w niej wszystko; jej piosenki, energię, szczerość i zaangażowanie. Bardzo lubię niezależnych artystów, imponuje mi niezależność.

Rozmawiała Sylwia Witman

Tosia Lazar jako laureatka Nagrody Jury otrzymała nominację do finału konkursu „Rock Na Plaży 2023”. Laureat Nagrody Publiczności zespół LEEPY wykona koncert na „Muzycznych Wieczorach nad jeziorem” w dniu 25 sierpnia.

Celem przeglądu konkursowego jest wyłonienie przez Jury trzech zespołów, które będą miały okazję zagrać na Rock na Plaży 2023 przed takimi gwiazdami jak Nocna Zmiana Bluesa, Cree i Dżem. Dzięki temu uczestnicy będą mieli szansę na promocję swojej twórczości oraz konfrontację z artystami z wieloletnim doświadczeniem.

Dwa zespoły zostaną wybrane na podstawie nadesłanych zgłoszeń, trzecim jest laureat VII edycji konkursu „Dla Tych zagrają – Nowa Fala Tyskich Brzmień 2023” czyli Tosia Lazar, z którą wywiad można przeczytać w najnowszym numerze „Ram Kultury”.

Uczestnikami przeglądu konkursowego mogą być soliści, grupy, zespoły muzyczne wykonujące ogólnie pojętą muzykę rockową z jej odmianami, opartą o własny repertuar.

Warunkiem uczestnictwa w konkursie jest wysłanie 5 utworów, w tym minimum dwóch zarejestrowanych „na żywo”.

Nieprzekraczalny termin nadesłania zgłoszeń i materiałów to 23 lipca 2023 r. Liczy się data wpłynięcia zgłoszenia na skrzynkę mailową Organizatora.

Jury do 28 lipca 2023 r. oceni nadesłane materiały i spośród nich wybierze dwa zespoły, które zostaną zakwalifikowane do udziału w finałowych przesłuchaniach konkursowych, które odbędą się 2 września 2023 r. w godzinach od 15.00 do 17.00 na terenie Parku Miejskiego Solidarności w Tychach (tzw. „Plac Pod Żyrafą”).

Jury w składzie: Janusz Borzucki (Dżem), Sebastian Riedel (Cree), Marcin Bąkiewicz (dziennikarz muzyczny), Mateusz Poszwa (MCK Tychy) oceniać będzie: aranżację, spójność stylistyczną, dobór elementów muzycznych, wokal (czystość, prawidłowa intonacja, emisja głosu, barwa, interpretacja tekstu, dykcja, dobór tekstu), siłę przekazu, całościowe wrażenie artystyczne.

Wszystkie niezbędne informacje związane z przystąpieniem do konkursu znajdują się w regulaminie (do pobrania poniżej).

Regulamin konkursu Rock Na Plaży 2023
Załącznik nr 1 Zgłoszenie uczestnika Rock Na Plaży 2023
Załącznik nr 2 Zgoda przedstawiciela ustawowego Rock Na Plaży 2023

Organizator: Miejskie Centrum Kultury w Tychach
Sponsorzy: FCA Poland, Kompania Piwowarska S.A. producent marki Tyskie, Invenio Polska

Program spotkań animacyjnych dla dzieci na placu zabaw przy ul. Nowej na Żwakowie został zorganizowany przez Miejskie Centrum Kultury w Tychach w ramach Budżetu Obywatelskiego.

Animacje będą prowadzone przez Fundację „W to mi graj”. Odbywać będą się w każdy wtorek (aż do 8 sierpnia), w godz. 16.00-19.00.

4 lipca
W górę, w chmury!
Odlotowe popołudnie! Nim wsiądziemy w jeden z samolotów i odlecimy w siną dal, przez chwilę pozostaniemy na ziemi. Bo to, co dzieje się na płycie lotniska i w budynku terminala, jest równie ciekawe. Wyobrazimy sobie, jak wygląda kabina śmigłowca, jak wiele jest tam różnych przyrządów i dowiemy się od czego trzeba zacząć przygodę z lataniem. Aktorki i animatorki pokażą nam jak w artystyczny sposób sprawić, by zwykłe kartki potrafiły latać. Oraz co zrobić, by kolorowy wiatraczek zawsze zabrał nas w wakacyjną podróż.

11 lipca
Oczko! Wodne stworzydła
Jakie stworzenia tak właściwie żyją w stawie, rzece i morzu? A może jest tam znacznie więcej przeróżnych organizmów, których nie dostrzegamy na pierwszy rzut oka? Wraz z Panią Doktor od wodnych stworów dowiemy się na czym polega praca naukowców badających wodę, poznamy profesjonalny sprzęt wykorzystywany w badaniach naukowych. Poznamy również rozmaite preparaty – pijawki czy larwy i wiele, wiele innych. Uczestnicy wykonają własnego zwierzaka i oswoją go. Dzieci poznają proste zasady bezpieczeństwa w kontaktach ze zwierzętami.

18 lipca
Magia wakacji
Magiczny kapelusz potrafi przenosić nas w różne miejsca. Nasz gość wytłumaczy, że każdy kapelusz może być czarodziejski, jeżeli jego właściciel dużo czasu poświęca nauce sztuki iluzji. Spotkanie z uroczym, młodym magikiem i zajęcia z iluzji typu close up. Magiczne eliksiry rozpalą dziecięcą wyobraźnię, a wykonane własnoręcznie czarodziejskie różdżki na stałe zagoszczą w pokojach dziewczynek i chłopców.

25 lipca
Plenery pod gwiazdami
Rok Mikołaja Kopernika! Zapraszamy Was na lot w kosmos z najbardziej szalonymi ufoludkami. Będzie to najbardziej roztańczona, pełna przygód wyprawa. Wylądujemy na kilku znanych wam planetach, przelecimy przez Drogę Mleczną czy Czarną Dziurę, stworzymy razem prawdziwą Aleję Gwiazd. Nie może Was zabraknąć! Szykujcie dużo pozytywnej energii i uśmiechu.

1 sierpnia
HoHaHoHa harmonia
Na zajęciach królować będzie improwizacja animacyjna, przeplatana wszystkimi aktywnościami muzycznymi: śpiewem, tańcem, ruchem do muzyki, improwizacją ruchową, grą na instrumentach oraz swobodną zabawą. Instrumenty oraz rekwizyty, z których uczestnicy korzystają na warsztatach są stworzone z drewna, tkanin naturalnych tj. batyst bawełniany czy len lub pozyskane z recyklingu. Szanujemy planetę i nie chcemy tworzyć kolejnych plastikowych pomocy, które będą szkodzić środowisku, a co za tym idzie – naszym dzieciom.

8 sierpnia
Królestwo zabawy
Warsztaty, zajęcia i dworskie rozgrywki przeprowadzone przez Parę Królewską w pięknych szatach! Ćwiczenia teatralne i manualne zamienia dzielnicę Żwaków w prawdziwe Królestwo Zabawy. Szalone wyzwania ruchowe, integracyjne, wesołe i mądre. Zaprosimy też wszystkie księżniczki i rycerzy do tańca. Królewską przygodę zakończy pokaz wielkich baniek mydlanych.

Po filmie dzieci wraz z rodzicami mogą wziąć udział w tematycznych warsztatach plastycznych.

Wśród filmowych propozycji w ramach Dziecińca nie znajdziemy znanych, hitowych animacji, lecz ciekawe europejskie produkcje z przesłaniem. Młodzi widzowie będą mogli poznać przygody Filonka Bezogonka (adaptacja klasyki szwedzkiej literatury dziecięcej), radosną Ellę Bellę i jej przyjaciół (film nagrodzony na festiwalu Kino Dzieci), sympatyczną Mamę Mu (również znaną z serii popularnych książek), czy myszkę Yuku, która pragnie zdobyć szczyty Himalajów. Tyle z propozycji na lipiec. Sierpniowy program Dziecińca także jest wart uwagi. Może to więc ciekawa odskocznia (zarówno dla dzieci, jak i rodziców) od ogranych już (choć też często znakomitych) disneyowskich produkcji?

Po każdej projekcji będzie okazja, by zagadnienia poruszone w filmie „przepracować” twórczo podczas rodzinnych warsztatów plastycznych z Magdaleną Walczyk – arteterapeutką, projektantką i malarką.

Tegoroczna edycja Dziecińca różni się nieco od poprzedniej – wówczas uczestnicy mieli okazję obejrzeć ciekawe spektakle i wziąć udział w warsztatach teatralnych. Aktualna „filmowa” edycja przeniesiona jest – podobnie jak inne działania – do przestrzeni Pasażu Kultury Andromeda z uwagi na trwający w budynku Teatru Małego remont. Cykl Dzieciniec teatralny uzyskał dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: „Kultura – Interwencje” edycja 2023.

Sylwia Witman

Organizator: Teatr Mały w Tychach

W kulturze jak w życiu; nie wszystko da się zaplanować. To znaczy planować można, a nawet trzeba, ale im więcej ma się doświadczenia – czy to w życiu, czy w organizacji imprez – tym lepiej się wie, że stu procent zgodności z planem i tak nigdy nie osiągniemy.

Ileż to razy letnie ulewy przeganiały publiczność z najlepiej przygotowanych koncertów, a plan ustępował miejsca improwizacji. Świat dysponuje nieskończonym wachlarzem scenariuszy, a kultura (w najszerszym znaczeniu tego słowa) to nic innego jak nieustanny wysiłek ludzkości, by ten chaos uporządkować.

I tak burzowa pogoda uniemożliwiła nam podziwianie pięknego spektaklu, jakim miał być nocny lot balonów nad miastem (na który zapraszaliśmy w poprzednim numerze). Ci jednak, których deszcz nie przestraszył, mogli tego wieczoru wysłuchać nie tylko wspaniałego Wojciecha Waglewskiego, który wystąpił pod Żyrafą w duecie z Kasai (Kasią Piszek), a także występów obiecujących młodych zespołów (i jednej solistki), którzy wzięli udział w konkursie Dla Tych zagrają.

Tym razem wyjątkowo odniosę się nie do tego, co przed nami, lecz do tego, co było. Ożywcza moc i energia świeżej muzyki, jakiej doświadczyłam dzięki konkursowym występom, to było bezcenne doświadczenie. Cóż, jestem z pokolenia, dla którego muzyka skończyła się może nie na Led Zeppelin, ale już na Nirvanie na pewno. Potem przestałam ogarniać. Tylko dzięki temu, że mam dzieci, które podrzucają mi od czasu do czasu godne uwagi zjawiska muzyczne, wiedziałam, o czym mówi do mnie Tosia Lazar (rozmowa na stronie obok).

Tego wieczoru było mi dane zobaczyć młodość, radość, dobrą energię, wrażliwość na piękno i zdolność do tworzenia piękna. W takich chwilach wierzę, że ten świat jeszcze nie jest stracony.

Polecam śledzić dalsze poczynania nie tylko Tosi i zespołu Leepy (nagroda publiczności), ale też innych konkursowych grup: Viadomo, skrawki, Deadline, Warto.

Sylwia Witman

W najnowszym numerze znajdziemy:
– wywiady z: Maciejem Lipiną (frontmanem zespołu Ścigani), Tosią Lazar (zwyciężczynią 7. edycji konkursu Dla Tych zagrają),
– zapowiedź festiwalu Dzieciniec Teatralny, który w swojej ofercie ma warsztaty i projekcje filmów animowanych dla dzieci,
– relacja z czerwcowego Tyskiego Festiwalu Performance oraz majowej edycji Festiwalu Słowa LOGOS FEST,
– słów kilka o cyklach: Muzyczne Wieczory nad Jeziorem, Kino FreeLove,
– zaproszenie na wystawę Jerzego Dudy-Gracza do Tichauer Art Gallery,
– bogate kalendarium i wiele innych kulturalnych tematów.

foto. Magdalena Borucka

Wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Tychach, ul. Bohaterów Warszawy 26, 43-100 Tychy, tel. 32 438 20 61, e-mail: redakcja@mck.tychy.pl
Redaktor naczelna: Sylwia Witman, e-mail: ramykultury@kultura.tychy.pl
Zespół: Daria Gawrońska, Agnieszka Lakner, Małgorzata Król, Justyna Stolfik-Binda
Korekta: Agnieszka Tabor
Layout: Aleksandra Krupa i Bartek Witański Blank Studio, Marcin Kasperek KlarStudio
Skład i łamanie: Magdalena Dziedzic KlarStudio
Druk: Drukarnia AAPrint, Mikołów Nakład: 3000 egz.
Foto na okładce: Artur Pławski

Miesięcznik znaleźć można we wszystkich instytucjach kultury, młodzieżowych domach kultury, klubach osiedlowych, urzędach, Gemini Park Tychy oraz wybranych restauracjach. Szczegółowa lista punktów dystrybucji znajduje się TUTAJ.
Poniżej prezentujemy również dotychczasowe wydania „Ram Kultury” w wersji online:
Ramy Kultury nr 23
Ramy Kultury nr 22
Ramy Kultury nr 21
Ramy Kultury nr 20
Ramy Kultury nr 19
Ramy Kultury nr 18
Ramy Kultury nr 17
Ramy Kultury nr 16
Ramy Kultury nr 15
Ramy Kultury nr 14
Ramy Kultury nr 13
Ramy Kultury nr 12
Ramy Kultury nr 11
Ramy Kultury nr 10
Ramy Kultury nr 9
Ramy Kultury nr 8
Ramy Kultury nr 7
Ramy Kultury nr 6
Ramy Kultury nr 5
Ramy Kultury nr 4
Ramy Kultury nr 3
Ramy Kultury nr 2
Ramy Kultury nr 1

Metropolia ma już 6 lat i setki fantastycznych miejsc i ludzi, których warto poznać. W pierwszy weekend lipca (1-2 lipca) będzie okazja do ich odkrywania – w ramach urodzin Metropolii przygotowano 134 tematyczne mikrowyprawy i jedno wydarzenie specjalne.

1 i 2 lipca 2023 r. wszyscy uczestnicy święta Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii będą mogli jeździć za darmo komunikacją miejską. Bilet upoważnia do bezpłatnego przejazdu autobusami, tramwajami i trolejbusami ZTM.
Szczegóły na stronie: KIERUNEK GZM

Święto Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii w Tychach to propozycja 3 mikrowypraw:

1. Zostań herosem lekkiej atletyki. Odwiedź Stadion Miejski, Tyską Galerię Sportu i Arenę Lekkoatletyczną | 1 lipca 2023 r.
Impreza będzie się składać z dwóch bloków. Pierwszym jest wizyta i trening na jednej z najnowocześniejszych aren lekkoatletycznych w Polsce. Drugi to zwiedzanie Tyskiej Galerii Sportu i Stadionu Miejskiego.
Trening z licencjonowanymi trenerami Polskiego Związku Lekkiej Atletyki obejmie m.in. takie dyscypliny sportowe jak trójskok, skok w dal, bieg przez płotki, pchnięcie kulą. Każdy uczestnik, będzie mógł sprawdzić się jako heros sportu, wybrać odpowiednią dla siebie dyscyplinę i wziąć udział w rywalizacji.
Zwiedzanie Tyskiej Galerii Sportu i Stadionu Miejskiego obejmie m. in. strefę VIP, szatnie, murawę boiska oraz lożę prezydencką. Motywem przewodnim zwiedzania będzie historia i sukcesy tyskich sportowców, wśród których nie zabrakło osób z międzynarodowymi sukcesami.
Tyska Galeria Sportu jest jedynym oddziałem muzealnym ulokowanym na terenie stadionu miejskiego. Mimo, iż lokalizacja wskazywałaby na opowieść wyłącznie o piłce nożnej, Galeria prezentuje wszystkie dziedziny sportu obecne w Tychach, zarówno przed jak i po II wojnie światowej, opowiedziane w sposób atrakcyjny, z użyciem multimediów.

Zwiedzanie Galerii i Stadionu potrwa około 60 minut i odbędzie się w dwóch turach: o 10.00 i 17:00.

Oprowadzać będzie:
Piotr Zawadzki: tyszanin, dziennikarz sportowy („Trybuna Robotnicza”, „Trybuna Śląska”, „Gazeta Wyborcza”, kierownik Tyskiej Galerii Sportu – autor scenariusza wystawy stałej oraz wystaw czasowych poświęconych historii sportu na Śląsku

Na arenie lekkoatletycznej przewidziane są cztery 90. minutowe treningi w godzinach: 11.00, 13.00, 15.00 i 17.00
Treningi będą prowadzić:
Lucyna Kałek ( Langer ), medalistka Igrzysk Olimpijskich w biegu płotkarskim 100 m ( Moskwa 1980). Mistrzyni Europy ( 1984 Ateny), halowa Mistrzyni Europy w biegu 60 m ppł. ( Goeteborg). Mistrzyni Uniwesjady. Posiadaczka najlepszego wyniku na świecie w roku 1984 ( Polska zbojkotowała Igrzyska Olimpijskie w Los Angeles ). Nauczyciela WF w LO nr w Tychach.Dokładniejsze info o P. Lucynie na stronie Wikipedii.
Julia Frąckowiak – była lekkoatletka, reprezentantka Polski, klub MCKiS Jaworzno, tyszanka. Młodzieżowa wicemistrzyni Polski w skoku w dal ( 2021). Trzykrotna medalistka Akademickich Mistrzostw Polski ( wicemistrzyni AMP z roku 2022). Julia posiada najlepszy wynik w skoku w dal w historii miasta Tychy.
Mateusz Misterek- trenuje w tyskim klubie MOSM. Czterokrotny medalista Mistrzostw Polski w trójskoku w różnych kategoriach wiekowych. Aktualny mistrz Polski juniorów młodszych ( Bielsko- Biała 2022).
Bogdan Przybycin- Licencjonowany szkoleniowiec lekkoatletyczny. Uprawnienia uzyskane w katowickiej AWF. Trener Kadry Narodowej B. Specjalizacja biegi sprinterskie i skoki długie ( skok w dal i trójskok). Od 2001 roku prowadzi zajęcia z młodzieżą zrzeszoną w tyskim klubie MOSM. Epizody szkoleniowe w AZS AWF Katowice oraz MCKiS Jaworzno. W tym czasie jego podopieczni zdobyli dla tyskiego klubu ponad 200 medali w zawodach mistrzowskich PZLA ( w tym 25 medali Mistrzostw Polski w różnych kategoriach wiekowych). Wychowawca kilku reprezentantów kraju. W 2005 Srebra odznaka PZLA z rąk Ireny Szewińskiej . W 2021 wyróżnienie Prezydenta Miasta Tychy. W 2023 nagroda Prezydenta Miasta Tychy.

Informacje dodatkowe: Każdy uczestnik wycieczki i rywalizacji dostanie medal pamiątkowy.

2. Rok Nowosielskiego. Wątki ekumeniczne w wystroju architektonicznym oraz w polichromii kościoła pw. św. Ducha w Tychach-Żwakowie | 1 lipca 2023 r.

W kościele podziwiać można unikatowe polichromie odwołujące się do tradycji malarstwa wschodniego chrześcijaństwa. Cały kościół to jeden z najwybitniejszych przykładów polskiego budownictwa sakralnego po Soborze Watykańskim II.

Przewodnik: Prof. Irma Kozina – historię sztuki w Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie ukończyła w 1988 r. (praca magisterska o polskich chorągwiach nagrobnych napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Jana K. Ostrowskiego). Jako stypendystka Gerda-Henkel Stiftung studiowała na Freie Universität w Berlinie. W 1996 r. obroniła w Uniwersytecie Wrocławskim pracę doktorską o pałacach i zamkach na pruskim Górnym Śląsku w latach 1850-1914 (promotor: prof. dr hab. Ewa Chojecka). Habilitację uzyskała w Uniwersytecie Warszawskim w 2007 r., na podstawie publikacji pt. Dylematy architektoniczne na przemysłowym Górnym Śląsku w latach 1763-1955. Od 1998 r. prowadzi zajęcia z zakresu historii sztuki i dizajnu w Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Jest autorką wielu artykułów oraz książek (m.in. Art Deco, Ikony dizajnu w województwie śląskim, Polski design).

Godzina startu: 11.00 i 12.30
Miejsce startu: Zbiórka przed wejściem głównym do Kościoła pw. Ducha Świętego w Tychach, ul. Myśliwska 43.

Informacje dodatkowe: Każdy uczestnik dostanie pamiątkową zakładkę do książki z polichromiami Nowosielskiego.

3. „Trolejbusem z bluesem – śladami Ryśka Riedla” | 2 lipca 2023 r.

Tychy to jedno z trzech miast w Polsce i jedyne na Śląsku, po którym jeżdżą trolejbusy. Specjalnie z okazji Kierunku GZM uruchomiony zostanie kurs, którym będzie można podróżować po Tychach śladami Ryśka Riedla, który przez lata był związany z miastem. Klimat muzyczny zapewni Maciej Lipina. Przewodnikiem będzie zaś Marcin Sitko – autor dwóch tomów książki „Rysiek Riedel we wspomnieniach”.

Godzina startu: 10.00, 11.30, 13.00, 14.30
Trasa przejazdu zaplanowana została tak, aby uwzględnić zarówno miejsca ważne dla Ryśka Riedla, jak i te upamiętniające jego postać:
Przystanek – Dworzec PKP
Przystanek – Dom Kultury „Górnik”
Przystanek – Teatr Mały
Przystanek – Osiedle F (mural)
Przystanek – Park Miejski Solidarności (rzeźba)
Przystanek – Osiedle A i Pub „Pod Jesionami”

Informacje dodatkowe: Każdy uczestnik dostanie pamiątkowy bilet.

Rezerwacja: Jeśli chcesz wziąć udział w wydarzeniach, wyślij maila na adres: kierunekgzm@umtychy.pl
Informujemy, że na mikrowyprawę „Trolejbusem z bluesem – śladami Ryśka Riedla” limit miejsc został wyczerpany.

Zrealizowano z udziałem środków finansowych z budżetu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Pełna informacja o wydarzeniach realizowanych w ramach akcji #kierunekGZM na stronie projektu.

Głównym elementem obchodów będzie zbiorowa wystawa Tyskiego Środowiska Artystycznego. Żeby jednak mogła ona powstać potrzebne jest zaangażowanie mieszkających w Tychach malarzy, grafików, fotografów, rzeźbiarzy i innych twórców szeroko pojętych sztuk wizualnych, którzy zechcieliby zaprezentować swoje dzieła.

Kurator Galerii Obok – Wojciech Łuka serdecznie zaprasza wszystkich profesjonalnych tyskich artystów do nawiązania kontaktu z Galerią i dołączenia do projektu.

Kontakt:
tel. 32 780 32 02
mail: joanna.rupik@teatrmaly.tychy.pl