Tyskie Spotkania Teatralne to najstarsza cykliczna impreza teatralna w regionie. Jaki jest temat przewodni tegorocznej edycji?
Od momentu, gdy zacząłem pracę w Teatrze Małym kolejne edycje festiwalu staram się rozwijać wokół naszych sezonów tematycznych. Na ten sezon wybraliśmy relację Bóg – człowiek, czyli rozważania o człowieku w rela​​cji do absolutu, ale też o sytuacji, gdy ktoś lub coś staje się dla nas bogiem. Możliwości podjęcia tego tematu jest wiele, więc i program TST cechuje różnorodność, zarówno w bloku konkursowym, jak i w spektaklach mistrzowskich.

Co więc zobaczymy? Może najpierw o spektaklach mistrzowskich.
W nasz temat przewodni bardzo dobrze wpisuje się komedia pt. „Boże mój”. Bóg jest już do tego stopnia sfrustrowany, patrząc na to, co człowiek robi z podarowanym mu światem, że postanawia udać się do terapeuty i to niewierzącego. Jest tu humor, głęboka refleksja i doskonałe aktorstwo, zarówno Bronisława Wrocławskiego, jak i Mileny Lisieckiej. Za role w tym spektaklu oboje zostali uhonorowani Złotymi Maskami. W cyklu mistrzowskim zobaczymy też „Audiencję”, monodram Mikołaja Grabowskiego, który pierwotnie miał być pokazany na festiwalu MoTyF, ale tekst Bogusława Schaeffera, traktujący o pozycji artysty we współczesnym świecie, wybrzmi równie mocno także na Tyskich Spotkaniach Teatralnych, a Mikołaj Grabowski zasiądzie w jury festiwalu, z czego bardzo się cieszę, bo jego droga artystyczna rozpoczęła się od teatru alternatywnego, który na tegorocznym festiwalu będzie bardzo mocno reprezentowany. Kolejny tytuł to „Maria Callas. Master Class”. Spotykamy gwiazdę u kresu jej drogi artystycznej, gdy ​​ z przyczyn finansowych – decyduje się ona nauczać śpiewu. Osoby wchodzące na lekcje myślą, że dotkną bóstwa, tymczasem to spotkanie okazuje się dla nich dość gorzkie. Z jednej strony mamy tu wyobrażenia słuchaczy o wspaniałym, spełnionym życiu gwiazdy, z drugiej – ciemniejszą stronę życia i sławy Marii Callas, wspaniale opowiedzianą w monologach Krystyny Jandy, odtwarzającej główną rolę. Czwarte z przedstawień w nurcie mistrzowskim to „Szewcy” Witkacego, spektakl Teatru Starego w Krakowie, zrealizowany w sposób niezwykły przez Justynę Sobczyk – laureatkę Paszportów Polityki za rok 2020 w kategorii TEATR, która na co dzień pracuje z aktorami z zespołem Downa. To także będzie okazja do głębokiej refleksji nad miejscem osób z niepełnosprawnościami (w przedstawieniu występuje także Krzysztof Globisz) we współczesnym teatrze oraz przekraczaniem własnych ograniczeń.

Co znajdziemy w cyklu konkursowym? Zapowiada się bogato, bo aż siedem prezentacji.
Tutaj chcemy pokazać najciekawsze zjawiska spoza tzw. teatru instytucjonalnego. Jestem dumny z zestawu, który udało nam się stworzyć. Mamy też znakomitą reprezentację inscenizatorów – zarówno uznanych już twórców, jak i obiecujących adeptów sztuki reżyserskiej. Jest więc komedia dell’arte, czyli przedstawienie „Gino i Suzi. Kucharze” w wykonaniu Agnieszki Cianciary-Fröhlich i Jonathana Fröhlicha. Historie, które opowiadają w spektaklu, wywiedli z biblijnych perykop dotyczących sztuki kulinarnej. Jest to czarowne dla oczu przedstawienie i – obok „Boże mój” – druga prezentacja w ramach TST, która da widzom okazję, by się uśmiechnąć. Na zupełnie drugim biegunie mamy Akademicki Teatr Remont z przedstawieniem „Mady Baby Kropka Klik!”. Reżyserii podjął się Grzegorz Kempinsky. Troje bohaterów trzech różnych narodowości ląduje w Dublinie, marząc o zarobku i lepszej przyszłości. Kempinsky rozpisał tę sztukę na 11 wykonawców, więc ta trójka bohaterów to są trzy trójki i jest to grane symultanicznie, co dodatkowo potęguje wrażenie, że takie historie powtarzają się wielokrotnie. Kolejna propozycja to tyski Teatr T.C.R. i spektakl „Disco Mori”, który także bardzo mocno osadza się we współczesności. Twórcy sięgają do muzyki lekkiej, łatwej i przyjemnej, niesłychanie popularnej w naszym kraju. Bohater jest dla swoich fanów bogiem scenicznym, ale widzowie dowiadują się też jakie traumy (bardzo aktualne w życiu artystycznym ostatnich lat) człowiek ten ma za sobą. Reprezentantem mocno alternatywnego nurtu w naszym zestawie konkursowym jest Teatr Krzyk z Maszewa. Teatr ten zaprezentuje przedstawienie „Hej, Ty”, już kilkakrotnie nagrodzone. Artyści poruszają temat wchodzenia w dorosłe życie, na przykładzie dwóch młodych dziewczyn. Teatr Krzyk opowiada tę historię niebanalnie i w sposób bardzo aktualny. W konkursie mamy też studentów Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie, filii lalkarskiej we Wrocławiu z przedstawieniem „Niewiasty”, zrealizowanym na podstawie perykop biblijnych, opowiadających o kobiecie i kobiecości, w reżyserii Karoliny Przystupy. Wykorzystany tu teatr plastyczny, gra formą i animacja lalką, to kolejny nurt estetyczny, dość rzadko pokazywany w Tychach. Teatr bez Rzędów, prywatny teatr z Krakowa pokaże przedstawienie „Stan stabilny” na podstawie tomiku poezji Andrzeja Kotańskiego „Wiersze o moim psychiatrze”. Są to świetnie zainscenizowane wiersze, rozpisane na dwóch aktorów. Historia – po raz kolejny – bardzo współczesna. Nurt konkursowy dopełni przedstawienie pt. „Szac” Teatru Naumionego z Ornontowic w reżyserii Iwony Woźniak. Inscenizacja inspirowana śląskimi prymitywistami była prezentowana szerokiej publiczności w ramach ogólnopolskiego programu Teatr Polska. Bardzo się cieszę, że przy okazji tegorocznego festiwalu Teatr Naumiony powróci na tyską scenę ze swą niepowtarzalną stylistyką artystyczną.

Kto oceni te prezentacje?
W jury zasiądą: wspomniany już Mikołaj Grabowski, Katarzyna Flader-Rzeszowska – zastępczyni redaktora naczelnego miesięcznika Teatr i profesor UKSW w Warszawie, Ewa Zbroja, kierowniczka działu edukacji teatralnej Narodowego Centrum Kultury w Warszawie, oraz Adam Wojtyszko, reżyser teatralny i filmowy, autor słuchowisk radiowych i seriali telewizyjnych. Dodam, że każdego następnego dnia po prezentacji konkursowej odbywać się będą omówienia spektakli w ramach Forum Teatralnego, będzie to około godziny 15.00. Korzystamy z naszych zdobyczy czasu pandemii i omówienia będą dostępne również online, a korzystając z mediów społecznościowych Teatru Małego widzowie będą mogli włączyć się w rozmowę.

Z Pawłem Drzewieckim, dyrektorem Teatru Małego w Tychach rozmawiała Sylwia Witman – redaktor naczelna Ram Kultury.

Jakie emocje towarzyszą pianiście po występie w półfinale Konkursu Chopinowskiego?
Przede wszystkim szczęście. Uważam, że występ w trzecim etapie, to olbrzymi sukces. Nigdy nie zakładałem, że zajdę tak daleko. Do konkursu przygotowywałem się przez ostatni rok i był to szalenie intensywny czas. Dowiadywałem się coraz więcej o muzyce, o Fryderyku Chopinie, o grze na instrumencie. I coraz lepiej rozumiałem, jak trudne jest to zadanie i jak wysoki jest poziom na świecie, jeśli chodzi o pianistykę. Wspiąć się na ten najwyższy poziom jest bardzo trudno. Im człowiek jest bliżej takiego wydarzenia, jak Konkurs Chopinowski, tym wyraźniej widzi, ile jeszcze mu brakuje.

Czy ten konkurs to spełnienie marzeń pianisty, Święty Graal młodego muzyka?
Wydaje mi się, że jest to marzenie każdego pianisty w Polsce, aby się w tym konkursie godnie zaprezentować. To jest okno na cały świat. Konkurs Chopinowski jest bardzo popularny w mediach. Chyba każdy, kto jest zainteresowany muzyką poważną i kulturą w ogóle, w jakiś sposób ten konkurs śledzi. Dlatego jestem bardzo szczęśliwy, że doszedłem tak daleko. Oczywiście pozostał pewien niedosyt, brakuje tej kropki nad i w postaci finału i występu z orkiestrą. Ale gdy analizuję to logicznie, uważam, że zrobiłem naprawdę wiele i nie mam sobie nic do zarzucenia, jeśli chodzi o przygotowania. Na taki konkurs, który trwa prawie cały miesiąc, trzeba trafić z formą, podobnie jak sportowiec na olimpiadę.

Tak zwani zwykli słuchacze – a wielu ich śledziło Pana występy w konkursie i trzymało za Pana kciuki – w zaawansowanym etapie nie są już w stanie usłyszeć różnic pomiędzy poziomem wykonawców. Chyba tylko mistrzowskie ucho mogło wyłonić finałową dwunastkę?
Może zabrzmi to odrobinę nieskromnie, ale ta grupa 23 osób, która została zakwalifikowana do trzeciego etapu, to było już naprawdę elitarne grono. O tym, kto przejdzie dalej, decydowały detale. Chciałbym też zwrócić uwagę na fakt słuchania z głośników, za pośrednictwem transmisji. Uważam, że żadne urządzenie nie odda w pełni uczucia i muzyki, która jest na scenie i odczuwana przez widownię na sali koncertowej. To się dzieje tylko w ramach tego jednego pomieszczenia.

Czy po takiej „olimpiadzie”, którą ma Pan za sobą, czekają Pana jakieś wakacje, czy też siada Pan do instrumentu i zabiera się za kolejne projekty?
Marzę o tym, by odpocząć. Od momentu ogłoszenia wyników po trzecim etapie czuję jak uchodzi ze mnie powietrze. Zostaję w Warszawie do czasu całkowitego zamknięcia konkursu, a potem chyba gdzieś wyjadę. Pewnie nie na długo, bo czekają studia, ale potrzebuję regeneracji. Konkurs i przygotowania do niego naprawdę wiele mnie kosztowały. Chciałbym bardzo podziękować wszystkim, którzy mnie wspierali, przede wszystkim tyszanom. Odczuwałem to tyskie wsparcie. A to uskrzydla tak artystę, jak i sportowca, kiedy się wie, że są ludzie, którzy mu kibicują.

Z Mateuszem Krzyżowskim rozmawiała Sylwia Witman – redaktor naczelna Ram Kultury.

Z okazji 103. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę zaplanowano wiele miejskich wydarzeń, m.in. konkursy, warsztaty, zajęcia edukacyjne, koncerty, pokaz multimedialny. Prezydent miasta Tychy Andrzej Dziuba zaprasza na główne uroczystości, które odbędą się 11 listopada.

Program obchodów Narodowego Święta Niepodległości 2021 w Tychach:
10.30 msza św. w intencji ojczyzny z oprawą muzyczną chóru Cantate Deo pod dyrygenturą Michała Brożka (kościół pw. Św. Krzysztofa, ul. Wyszyńskiego 1)
11.50 rozpoczęcie oficjalnych uroczystości przy Pomniku Niepodległości
(al. Niepodległości 49)
12.00 „Niepodległa do Hymnu” – odśpiewanie Mazurka Dąbrowskiego z udziałem Orkiestry Dętej KWK Piast oraz chóru Cantate Deo pod dyrygenturą Michała Brożka
(al. Niepodległości 49)
12.30 „Weź Polskę na warsztat!” – rodzinne warsztaty patriotyczne i stoiska edukacyjno-historyczne: arsenał, biuro inżynieryjne, szkoła czołgistów (al. Niepodległości 49). Więcej informacji  TUTAJ.

15.00 uroczystości pod Pomnikiem Powstańców Śląskich w Czułowie z udziałem chóru Cantate Deo pod dyrygenturą Michała Brożka (ul. Katowicka)
17.00 „Baczyński i inni romantycy” – koncert Tyskiego Chóru Mieszanego Presto Cantabile
dyrygent: Agnieszka Zimna
soliści i instrumentaliści: Sara Łudzeń – sopran, Piotr Pudełko – fortepian, Magdalena Świętek – trąbka, Wiktoria Jura – perkusja
słowo wiążące: Leszek Król
W programie utwory F. Chopina, S. Moniuszki oraz innych kompozytorów do słów K.K. Baczyńskiego
(kościół pw. Św. Marii Magdaleny, ul. Damrota 62
18.00 – „Światło cieni” – multimedialne widowisko przygotowane przez Kopaniszyn Studio.
(Urząd Miasta Tychy, al. Niepodległości 49)

Wydarzenia towarzyszące:

• Wojewódzki Konkursu Pieśni Patriotycznej i Historycznej „Nad nami Orzeł Biały” – szczegóły REGULAMIN
• XV Ogólnopolski Konkurs Plastyczny „Jesteśmy dumni z Polski” – szczegóły REGULAMIN
• II Wojewódzki Konkurs Recytatorski „Spotkanie z twórczością wielkich polskich jubilatów roku 2021”  – szczegóły TUTAJ
• 3 listopada, godz. 16:30 Klub Zręczne Ręce – zajęcia kreatywne dla dzieci z wykorzystaniem interaktywnej mapy Polski
  (MBP Tychy – Filia nr 12, ul. Zaręby 31, zapisy: tel. 32 219 73 75)
• 4 listopada, godz. 17:00 Klub Motyli Książkowych – zajęcia literacko – plastyczne dla dzieci na motywach legendy Warszawska Syrenka (MBP Tychy – Filia nr 12, ul. Zaręby 31, zapisy: tel. 32 219 73 75)
• 4 listopada, godz. 11:00 – „Najpiękniejsze pieśni patriotyczne”, czyli prezentacja tekstów i nut wzbogacona o reprodukcje dzieł plastycznych o tematyce niepodległościowej w Zespole Szkół nr 1 im. G. Morcinka w Tychach przy ul. Wejchertów 20
• Cykl wystaw ze zbiorów Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tychach:
  czytelnia Biblioteki Głównej: Ku wolności
  Filia nr 2: Polska dla najmłodszych
  Filia nr 4: Niepodległa
  Filia nr 5: Józef Piłsudski – twórca Niepodległej
  Filia nr 10: Narodowe Święto Niepodległości
  Filia nr 11: Moja Polska
  Filia nr 12: Pierwsze lata II Rzeczypospolitej (dla dorosłych); Polska – moja Ojczyzna (dla dzieci)
  Filia nr 13: Piękna nasza Polska cała
• Mini-koncert pieśni patriotycznych zrealizowany i nagrany przez wychowanków w Młodzieżowym Domu Kultury nr 2 dostępny ONLINE
• wystawa malarstwa Krystyny Jasińskiej „Muzyka Barw” inspirowana pięknem polskiego pejzażu w Galerii Sztuki Profesjonalnej Iuivenis Amicus Artis w Zespole Szkół nr 1 im. G. Morcinka w Tychach przy ul. Wejchertów 20 (wystawa potrwa do 26.11.2021)
• 17 listopada godz. 10.00 – „Polskie drogi do niepodległości” koncert Tyskiego Chóru Mieszanego Presto Cantabile pod dyrygenturą Agnieszki Zimnej w Zespole Szkół nr 1 im. G. Morcinka w Tychach przy ul. Wejchertów 20

Serdecznie zapraszamy!

Tak kończy się „List do Mamy” Andrzeja Marii Marczewskiego we wstępie do wydanych w zeszłym roku „Zapisków z Powstania Warszawskiego na Bielanach” swojej mamy – Hanny Marczewskiej. To, co Andrzej Maria Marczewski napisał w liście było przekazem, jaki dostał od niej w listopadzie 2019 roku: „Ósmego listopada 2019 r. o 7.40 (…) Mama pojawiła się, aby po raz pierwszy od chwili przejścia na drugą stronę [ponad 12 lat wcześniej – red.] tak wyraźnie przekazać mi to, co powinienem wiedzieć, ponieważ jest ważne dla mojego tu i teraz”. Że ważna jest pointa życia. Andrzej Maria Marczewski odszedł 24 listopada 2020 roku o 12.12., dokładnie rok i dwa tygodnie po odebraniu od matki tego przykazania. Nie zmarnował tego czasu. W ciągu tego roku wydał „Zapiski” i złożył wniosek do Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego o dofinansowanie zbioru wierszy mamy, któremu nadał tytuł „W drodze”. Jest tam wszystko: początki zainteresowania poezją, okupacja, Powstanie Warszawskie, tułaczka, powrót, PRL, starość i rozmyślania. To, czego nie powiedziała prozą, dopowiedziała wierszem – albo odwrotnie. Dostała w darze ogromny talent literacki i solidne wykształcenie. Ukończyła polonistykę na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Bardzo szybko zaczęła publikować w pismach literackich. Pisała wiersze, scenariusze, bajki dla dzieci… Andrzej Maria Marczewski, bardzo do niej podobny fizycznie, odziedziczył jej miłość do literatury oraz słowa. Trafił na lepszy czas. Dostał nie tylko talenty, ale  i pole do rozwoju. Literaturę zaczął przenosić na scenę. Kto wie, czy nie dojrzałby do sztuki opartej na twórczości swojej mamy? Los postawił kropkę za wcześnie. W miejscu, gdzie powinien być przecinek. Tak jak mama, „świat obserwował, opisywał”. Tak jak ona prowadził dziennik. I też zostawił swoje myśli – w wydanej 21 lat temu książce „Ja teatr”. Tworzył ten teatr z tekstów, które inspirują, wzbogacają, są drogowskazem. Do takich należą utwory Karola Wojtyły, które konsekwentnie przez całe życie wystawiał w różnych teatrach, jakie prowadził, także w Teatrze Małym w Tychach. Wystawiał, głęboko wierząc, że społeczeństwo czeka na „wartościowe, mądre, uczciwe Słowo Teatru” (nadużywał wielkich liter, akcentując nimi słowa ważne, wręcz kluczowe). „Słowo, które pomaga żyć i pamiętać na co dzień o naszym duchowym, a przez to w pełni ludzkim wymiarze” – napisał w „Ja teatr”. Wierzył w potęgę miłości. Swoje wystąpienia jako dyrektor Teatru Małego – ku zaskoczeniu widowni – kończył słowami: „kocham was”. To była jego „inwestycja w opcję ludzkiego Dobra”. Jego pointa. Pointą życia jego mamy są dwie brązowe książki: „Zapiski z Powstania Warszawskiego na Bielanach” i świeżo wydany tomik poezji „W drodze”, którego wydanie zostało dofinansowane z Funduszu Promocji Kultury Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Jolanta Pierończyk

Fotografia autorstwa Teatru Małego w Tychach, źródło: www.tychy.info.

Listopad, chociaż z natury raczej chłodny, w kulturze zapowiada się gorąco. Warto już teraz zaplanować swój kalendarz, by nie przegapić najciekawszych propozycji.  Przede wszystkim czekają nas dwa festiwale. Orkiestra AUKSO już po raz czwarty zaprosi na spotkanie z muzyką współczesną w nieoczywistych połączeniach i aranżacjach – czyli na festiwal Auksodrone.

Mistrzowskie, ale też nowatorskie pokazy aktorskie i reżyserskie czekają na publiczność, która odwiedzi 47. już Tyskie Spotkania Teatralne.  Listopad to także miesiąc, w którym wspominamy tych, których nie ma już z nami. W tym  numerze poświęcamy słowo pamięci Andrzeja Marii Marczewskiego, byłego dyrektora Teatru Małego w Tychach, który ostatnie – jak się okazało – miesiące swojego życia poświęcił realizowaniu niepisanego testamentu matki – przygotował do wydania jej wspomnienia z okresu Powstania Warszawskiego.

Interesująco zapowiadają się także tegoroczne obchody Narodowego Święta Niepodległości. 11 listopada zachęcamy do wspólnego odśpiewania Mazurka Dąbrowskiego wraz z Orkiestrą Dętą KWK „Piast” oraz chórem „Cantate Deo” – pod Pomnikiem Niepodległości przy al. Niepodległości 49 (obok Urzędu Miasta), w samo południe. Po oficjalnej części będzie można wziąć udział w warsztatach dla rodzin oraz obejrzeć wystawę militariów.

Tego samego dnia po zmroku (o godz. 18.30) na budynku Urzędu Miasta zostanie wyświetlony wyjątkowy pokaz multimedialny „Światło cieni”, przygotowany przez artystów z Kopaniszyn Studio. Magda i Michał Kopaniszyn to absolwenci katowickiej ASP, autorzy wielu realizacji filmowych i murali w przestrzeniach miast i laureaci nagród. Z powodzeniem łączą sztukę z technologią, uzyskując spektakularne efekty. Na 11 listopada przygotowali prezentację dedykowaną specjalnie naszemu miastu. Warto wybrać się na wieczorny spacer i zobaczyć efekty. Polecamy!

Wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Tychach, ul. Bohaterów Warszawy 26, 43-100 Tychy, tel. 32 438 20 61,
e-mail: redakcja@mck.tychy.pl
Redaktor naczelna: Sylwia Witman, e-mail: ramykultury@kultura.tychy.pl
Zespół: Daria Gawrońska, Małgorzata Król, Aleksandra Matuszczyk, Agnieszka Woszczyńska
Korekta: Marta Rosół
Layout: Aleksandra Krupa i Bartek Witański Blank Studio, Marcin Kasperek KlarStudio
Skład i łamanie: Marcin Kasperek KlarStudio
Druk: Drukarnia AA Print, Mikołów
Nakład: 3.000 egz.

Miesięcznik znaleźć można we wszystkich instytucjach kultury, szkołach średnich, młodzieżowych domach kultury, klubach osiedlowych, urzędach oraz wybranych restauracjach. Szczegółowa lista punktów dystrybucji znajduje się TUTAJ.

WYDANIE LISTOPADOWE

Dołącz do nas i pokaż swoje rękodzieło na Placu Baczyńskiego w dniach od 17 do 19 grudnia!
Czekamy na Ciebie, jeśli masz w swojej ofercie:
– artykuły świąteczne (w tym ozdoby choinkowe, zabawki, stroiki)
– ceramikę artystyczną i użytkową (dzbany, wazy, kubki i inne naczynia z nadrukami lub ręcznie malowane)
– wyroby regionalne (w tym góralskie, świece, koronki, ozdoby)
– galanterię skórzaną (odzież, czapki rękawiczki)
– biżuterię, kamienie mineralne, kosmetyki, perfumy,
– artykuły spożywcze (w tym słodycze, drobne przekąski, potrawy i wyroby regionalne)
– wypieki świąteczne i gastronomię (w tym aromatyczne grzane wino i cydr, piwo, miód piwny, wina)

Czeka na Ciebie także świątecznie ozdobiony Plac Baczyńskiego oraz drewniane domki, które co roku chętnie odwiedzają tyszanie.

Nie zabraknie w tym świątecznym czasie kulturalnych niespodzianek dla naszych odwiedzających. Już niebawem cały program atrakcji towarzyszących Jarmarkowi!

Zgłoś się już dziś!
Przeczytaj regulamin i wypełnij wniosek

UWAGA!
Wystawca jest zobowiązany do złożenia karty zgłoszeniowej drogą elektroniczną (e-mail) na adres: bip@mck.tychy.pl lub osobiście w siedzibie MCK do dnia 12 listopada 2021 r. do godz. 12.00.
Wystawcy, których oferta zostanie zakwalifikowana, zostaną poinformowani o tym fakcie drogą elektroniczną do dnia 19 listopada 2021 r. do godz. 16.00.