Festiwal jest jednym z najważniejszych wydarzeń kulturalnych w regionie, które przyciąga zarówno uznanych artystów scenicznych, jak i entuzjastów kultury, tworząc bezpieczną przystań dla twórczych poszukiwań i refleksji nad sztuką.

Tegoroczna edycja skupia się na wyjątkowym temacie: relacji stwórca-dzieło. Jakie emocje i myśli kryją się za każdym scenicznym arcydziełem? Jak twórcy przeżywają swoje dzieła, a jak odbierają je widzowie? To pytania, które staną w centrum tegorocznych spektakli i dyskusji. Jak co roku, obok wybitnych artystów polskiej estrady, będziemy podziwiać konkursowe zmagania pasjonatów sceny.

Od 17 do 24 listopada Teatr Mały w Tychach zaprasza do wspólnego świętowania pięciu dekad teatralnych spotkań! Niech ten jubileusz stanie się inspiracją do odkrywania i celebrowania piękna teatru!

Program festiwalu:

17.11.2024 (niedziela)

godz. 15.30 / Teatr Mały, górne foyer / wstęp wolny
briefing „Teatr Mały. Historia. Ludzie. Miasto” – wydarzenie transmitowane

godz. 17.00 / Teatr Mały, dolne foyer / wstęp wolny
wernisaż wystawy Ireneusza Kaźmierczaka

godz. 18.00 / Teatr Mały, duża scena / 80zł
„Ogrodnik” Teatr IMKA / spektakl mistrzowski

18.11.2024 (poniedziałek)

godz. 17.00 / Teatr Mały, duża scena / wstęp wolny
„Bajtle” Teatr Naumiony / spektakl konkursowy

godz. 19.00 / Andromeda, scena kameralna / wstęp wolny
„Tu leży pies pogrzebany” Wary Mary / spektakl konkursowy

godz. 20.30 / Teatr Mały, duża scena / wstęp wolny
„Klub anonimowych aktorów” Klub Anonimowych Aktorów / spektakl konkursowy

19.11.2024 (wtorek)

godz. 18.00 / Teatr Mały, duża scena / wstęp wolny
„Heksy / Ballada o umieraniu” Teatr SAFO / spektakl konkursowy

godz. 19.30 / Andromeda, scena kameralna / wstęp wolny
„Humankind” Teatr Stowarzyszenia AFART / spektakl konkursowy

godz. 20.30 / Teatr Mały, duża scena / wstęp wolny
„Hollywood na placu” Teatr Dla Dorosłych / spektakl konkursowy

20.11.2024 (środa)

godz. 16.30 / Mediateka / wstęp wolny
„Zakazani”, Teatr Fizyczny Komorebi / spektakl konkursowy

godz. 18.00 / Teatr Mały, duża scena / 80zł
„Aleja zasłużonych”, reż. Krystyna Janda / spektakl mistrzowski

godz. 20.00 / Mediateka / wstęp wolny
„Skrzywienie kręgosłupa. Wieczór dla osób z wadą postawy”, Grupa Teatralna Aktorzy Bez Maila / spektakl konkursowy

21.11.2024 (czwartek)

godz. 18.00 / Teatr Mały, duża scena / 80zł
„Tajemniczy ogród”, reż. Justyna Sobczyk / spektakl mistrzowski

23.11.2024 (sobota)

godz. 18.00 / Teatr Mały, duża scena / 80zł
„Pewnego długiego dnia”, reż. Luk Perceval / spektakl mistrzowski

24.11.2024 (niedziela)

godz. 18.00 / Teatr Mały, duża scena / 80zł
„Tydzień, nie dłużej”, reż. Anna Małman / spektakl mistrzowski

Więcej informacji na temat poszczególnych wydarzeń festiwalu znajdą Państwo w zakładce KALENDARIUM.

Przyjdź i poczuj magiczną atmosferę zbliżających się Świąt! Na placu czekają stoiska z rękodziełem, ozdobami, grzanym winem i smakołykami – idealne miejsce na znalezienie niepowtarzalnych prezentów. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest wolny. Do zobaczenia!

13 grudnia
15.30    świąteczny program interaktywny dla dzieci Teatru TRIP
16.00    Wilijo na Ślůnsku – opowieść Stefanii Dyduch o śląskich zwyczajach wigilijnych
16.45    koncert zespołu Live Music (Uniwersytet Trzeciego Wieku) Leć kolędo
18.00    Góralska Hora Koncert kolęd i pastorałek, na góralską nutę – hej!
19.45    koncert Agnieszki Hekiert Magia Świąt

14 grudnia
14.00    koncert wychowanków Młodzieżowego Domu Kultury nr 2 w Tychach Zimowe podróże z piosenką
15.30    świąteczny program interaktywny dla dzieci Teatru TRIP
16.00    świąteczne degustacje z Remigiuszem Rączką
18.00    Swingowa kolęda z HOLEVIATERS
19.45    koncert zespołu Małe TGD

15 grudnia
15.00    koncert wychowanków Młodzieżowego Domu Kultury nr 1 w Tychach im. Artystów Rodu Kossaków Coraz bliżej Święta
15.30    świąteczny program interaktywny dla dzieci Teatru TRIP
16.00    Alicja Janosz Dzieciom z programem #IDĄŚWIĘTA
17.30    koncert zespołu REDLIN Kolędy świata
19.30    Koncert Świąteczny Gosi Andrzejewicz

Codziennie:
DJ Radla – świąteczny set (od godz. 12.00)
Darmowa karuzela (piątek i sobota: 14.00-21.00, niedziela: 13.00-20.00)
Fotobudka (16.00-21.00)
Teatr TRIP – animacje świąteczne (14.00-19.00)
Świąteczne warsztaty rękodzielnicze w Pasażu Kultury Andromeda (o godz. 15.00, 16.00 i 17.00)
Handel w domkach jarmarkowych (piątek i sobota: 12.00-21.30, niedziela: 12.00-21.00)

Na wydarzenie zaprasza Prezydent Miasta Tychy Maciej Gramatyka.

Organizator: Miejskie Centrum Kultury w Tychach
Miejsce wydarzenia: Plac K.K. Baczyńskiego
Data: 13-15 grudnia 2024 r. w godz. 12.00-21.00

fot. Oliwia Dopierała

Instytucje kultury prześcigają się w tworzeniu kolejnych wydarzeń – pokazów, projekcji, przeglądów, wystaw, warsztatów, festiwali, konkursów, koncertów, spotkań ze znanymi i lubianymi… długo można by tak wyliczać. Zdaje się więc, że Tychy w zakresie oferty kulturalnej dla mieszkańca śmiało mogą konkurować z dużo większymi miastami wojewódzkimi. Jest jednak jedna impreza, ten jeden szczególny festiwal, który na tym tle jest prawdziwą perłą w koronie tyskiej kultury. Festiwal, który przetrwał zawirowania ustrojowe i w zasadzie odbywa się nieprzerwanie, bez względu na okoliczności. Mowa oczywiście o Tyskich Spotkaniach Teatralnych, których 50. edycja rozpocznie się już 17 listopada. 

Wszystko rozpoczęło się w roku 1973, kiedy to w Teatrze Małym po raz pierwsza zorganizowano Pierwsze Majowe Spotkania Teatrów Amatorskich w Tychach, które w 1975 przerodziły się w Tyskie Spotkania Teatralne – Kabarety. Impreza ta w założeniu miała na celu prezentację najciekawszych programów satyrycznych i kabaretowych amatorskich zespołów z województwa katowickiego. Do dziś wielu tyszan z sentymentem wspomina Nocny Maraton Kabaretowy, który był dodatkową atrakcją festiwalu. Mało kto wie, że podczas pierwszej edycji imprezy w 1973 roku na deskach naszego teatru w jednej z prezentujących się grup wystąpił szesnastoletni wówczas Krzysztof Globisz. Festiwal nie odbył się tylko raz w 1977 roku, jednak rok później zdecydowano się na organizację imprezy w podobnej jak dwa lata wcześniej formule, a poza przeglądem kabaretów odbyło się również seminarium poświęcone twórczości teatralnej i kabaretowej, w którym wzięli udział Bruno Miecugow, Marek Pacuła i Leszek Długosz. W roku 1982 festiwal utracił charakter kabaretowy i powrócił do pierwotnego kształtu, czyli wojewódzkiego przeglądu amatorskich zespołów teatralnych. Przez pierwszych 10 lat pieczę nad Tyskimi Spotkaniami Teatralnymi trzymało Towarzystwo Kultury Teatralnej. Osobami, które towarzyszyły imprezie od początku i dzięki którym festiwal w mieście narodził się i przetrwał najtrudniejsze czasy, byli: Otylia Czerny, Henryk Stanka, Urszula Kocaba, Jan Kulbicki, Irena Grabowska, Andrzej Wieczorek, Ryszard Dziubek, Zbigniew Skorek.

Od 1994 roku za organizację spotkań odpowiadali Tomasz Kordon i Ewa Iwanciów (jako nowa dyrekcja Teatru Małego). Dzięki ich wysiłkom i staraniom impreza zyskała uznanie i prestiż w środowisku teatralnym. Sukcesywnie, za sprawą kolejnych zmian regulaminu, Tyskie Spotkania Teatralne stawały się festiwalem ogólnopolskim, a następnie zyskały zasięg międzynarodowy, dzięki zapraszaniu do udziału w nim teatrów polonijnych. Pierwszą taką grupą, która zaprezentowała się na festiwalu w 1997 roku, był Polski Teatr w Wilnie ze spektaklem Grube ryby w reżyserii Ireny Litwinowicz. Z roku na rok festiwal rozwijał się, a jego program był coraz bogatszy. Oprócz spektakli konkursowych do Tychów zapraszane były przedstawienia mistrzowskie. W 2000 roku pokazem takim byli Letnicy – spektakl dyplomowy studentów IV roku Wydziału Aktorskiego PWST w Krakowie zrealizowany w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej. Za scenografię i opiekę artystyczną nad Letnikami odpowiadał sam Krystian Lupa. Każdy, kto zna twórczość Lupy – zdaje się, że najwybitniejszego tworzącego współcześnie reżysera polskiego – wie, że jego dzieła nie zamykają się w dwóch, a nawet trzech godzinach. Ze względu więc na czas trwania spektakl prezentowano w Tychach podczas dwóch wieczorów.

W roku 2013 nastąpiły kolejne zmiany w regulaminie (okres dyrekcji Andrzeja Marii Marczewskiego) – do konkursu dopuszczeni zostali posiadacze dyplomów szkół teatralnych, nie mógł to jednak być dyplom wydziału aktorskiego. W następnym roku Tyskie Spotkania Teatralne stały się konkursem premierowych spektakli, krajowych i zagranicznych. Trzy lata później, w 2017 roku, wraz z decyzją ówczesnej dyrektor Teatru Małego (Doroty Pociask-Frącek) zmieniona została nie tylko formuła, ale także nazwa festiwalu. TopOFFFestival był ogólnopolskim konkursem dla najlepszych offowych spektakli minionego sezonu teatralnego. Dyrektorem programowym festiwalu został znany krytyk teatralny, redaktor Łukasz Drewniak.

Do pierwotnych założeń festiwalu, ale i nazwy – Tyskie Spotkania Teatralne – powrócił Paweł Drzewiecki, który 1 września 2019 roku objął dyrekcję Teatru Małego. Organizację kolejnej edycji w roku 2020 przerwała jednak pandemia koronawirusa. Mimo braku możliwości organizacji imprezy udało się również w tym trudnym czasie stworzyć święto Teatru w Tychach, jakim był projekt SCENA TYCHY (cztery najbardziej utytułowane kolektywy twórcze miasta miały okazję przedstawić online spektakle najbardziej reprezentatywne dla stylistyki każdego z zespołów; przegląd miał charakter konkursu). Od 2021 roku nowością w regulaminie jest sprecyzowanie tematyki kwalifikowanych przedstawień, które powinny nawiązywać do motywu głównego festiwalu (w 2021 roku była to relacja „Bóg – Człowiek”, w 2022 roku „Kobieta – Mężczyzna”, zaś w 2023 roku relacja „Rodzic – Dziecko”).

Krótki rys historyczny wydaje się niezbędny, by pokazać, jakie przemiany na przestrzeni lat przechodził ten jeden z najstarszych, ale i najbardziej prestiżowych festiwali, podczas którego prezentowane są najciekawsze zjawiska polskiego teatru. Tradycją jest, że oprócz zmagań konkursowych Tyskie Spotkania Teatralne to okazja do zagrania wybitnych przedstawień mistrzowskich. Tegoroczny klucz doboru spektakli zawiera się w krótkim, acz pojemnym określeniu „sTwórca-Dzieło”. Przed nami więc 50. edycja Tyskich Spotkań Teatralnych, które 17 listopada zainauguruje Ogrodnik Teatru IMKA. Na scenie oprócz Jerzego i Magdaleny Schejbal będziemy mieli okazję podziwiać Daniela Olbrychskiego. Po ponad dwóch miesiącach na deski Teatru Małego powróci uwielbiana (nie tylko w naszym mieście) Krystyna Janda. 14 września aktorka podczas uroczystości związanej z otwarciem sceny po remoncie zaprezentowała swój monolog My Way, który już od pierwszej minuty oczarował tyską publikę. Zapewne nie inaczej będzie 20 listopada za sprawą spektaklu Aleja Zasłużonych, w którym aktorce partneruje Olgierd Łukaszewicz, a w pozostałych rolach zaprezentują się: Emilia Krakowska, Dorota Landowska i Grzegorz Warchoł. W programie tegorocznej edycji nie zabraknie też spektakli familijnych. Taką propozycją będzie Tajemniczy Ogród w reżyserii Justyny Sobczyk. Spektakl przeznaczony dla widzów od dziesiątego roku życia zaprezentowany zostanie 21 listopada. Dwa dni później, w sobotę, będziemy mogli podziwiać dzieło wybitne, przedstawienie, które mimo że powstało nieco ponad rok temu, już obsypane zostało deszczem nagród i wyróżnień. Mowa o produkcji Narodowego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie – Pewnego długiego dnia w reżyserii Luka Percevala. Recenzentka „Kultury Liberalnej” – Karolina Felberg, tak wyraziła się o tej sztuce: „Frapująco minimalistyczna scenografia oraz dyskretna oprawa muzyczna niezwykle pięknie współgrają z wyrafinowaną dramaturgią i arcydzielnym aktorstwem”. Ostatnim mistrzowskim spektaklem będzie prezentowany 24 listopada Tydzień nie dłużej – jest to propozycja dla wielbicieli ambitnych komedii, co bez wątpienia gwarantuje obsada spektaklu – Anna Cieślak, Paweł Małaszyński i Andrzej Nejman. Jak widać, program pokazów mistrzowskich jest nie tylko bogaty, ale także mocno zróżnicowany i pewne jest to, że wyżej wymienione pokazy odbędą się przy komplecie widowni.

Jednak prawdziwą solą i istotą Tyskich Spotkań Teatralnych są zmagania uczestników części konkursowej. Uważna selekcja nadesłanych zgłoszeń sprawia, że przez tydzień widzowie mogą doświadczać najciekawszych zjawisk mających miejsce we współczesnym teatrze niezależnym i offowym. Na czas festiwalu Tychy stają się polską stolicą Teatru (przez duże „T”). Teatru mówiącego o sprawach nie zawsze łatwych, przyglądającego się dogłębnie tematom, które często tylko powierzchownie podnoszone są w debacie publicznej, wreszcie Teatru upominającego się o tych, których głos często ginie w zgiełku komunikacyjnego nadmiaru. Zapewne i w tym roku w Teatrze Małym gościć będziemy wielu wybitnych aktorów i reżyserów; wybitnych może jeszcze nie teraz, a za chwilę, za rok, może za lat dziesięć, piętnaście. Jak słusznie zauważyła kiedyś Ewa Iwanciów – wieloletnia wicedyrektor tyskiej sceny – sporo zespołów teatralnych (które mają obecnie status zawodowych), zjawisk czy osób zaistniało właśnie na Tyskich Spotkaniach Teatralnych. Tutaj swe pierwsze sztuki prezentował kultowy już Teatr Korez. Zwycięstwo w tyskim konkursie spektaklu Oskar i Ruth zapoczątkowało karierę ogólnopolską, ale także międzynarodową reżysera i autora tekstu – Ingmara Villqista. Laureatem Grand Prix TST był też Adam Sajnuk – założyciel Teatru WARSawy.

Tyskie Spotkania Teatralne to nie tylko prezentacja spektakli konkursowych czy mistrzowskich, ale swoista platforma wymiany myśli, edukacji, dyskusji, tych oficjalnych (podczas omówień spektakli z jury), ale i tych zakulisowych. W tym wyjątkowym czasie dochodzi do teatralnego spotkania nie tylko mistrzów z uczniami, ale przede wszystkim widzów z twórcami. Możemy być dumni, że mamy w mieście taki festiwal, który nie tylko trwa, ale rozwija się, wzbogaca, zaskakuje i pokazuje, jaki dziś jest teatr. Teatr, który zdaje się najlepszym znanym od wieków zwierciadłem rzeczywistości.

Marcin Stachoń

Znam wiele osób, które nie znoszą tej pory roku. Ja należę do tych, które ją uwielbiają. Bo czy coś może się równać z jesiennym krajobrazem? Czy ten lekko przygaszony błękit nie jest najpiękniejszym odcieniem nieba? Cóż, o gustach się nie dyskutuje.

W naszej listopadowej ramówce znajdzie się coś zarówno dla lubiących zadumać się nad przeszłością, jak i dla tych, którzy chcą patrzeć odważnie w przyszłość. O półwiecznej historii najstarszego tyskiego festiwalu – Tyskich Spotkań Teatralnych – i bogatym programie jubileuszowej edycji obszernie pisze w tym numerze Marcin Stachoń. Zakończoną edycję Śląskiej Jesieni Gitarowej mocno refleksyjnie traktuje Wojciech Wieczorek – polecam tekst na stronie 6. W cyklu Trzecim Okiem Kamil Hajduk przypomina dzieje Stadionu Zimowego w Tychach. Na stronie 13 znaleźć można zapowiedź spotkania z członkami zespołu Passaty, który zaistniał na polskiej scenie bigbitowej w latach 60., a niedawno ukazała się płyta z archiwalnymi nagraniami grupy. Na co najmniej dwa mocno wspomnieniowe koncerty zaprasza w tym miesiącu Art Music Club.

Jeśli chcecie otrząsnąć się z melancholijnego nastroju i z energią spojrzeć w przyszłość, polecam zrobić to w towarzystwie Niezależnego Instytutu Cultury, który właśnie rozpoczął działalność, kipi pomysłami i chce zmieniać na lepsze świat wokół siebie – zaczynając od osiedla A, na którym działa.

Na stronie 9 w cyklu Poza Ramy Justyna Stolfik-Binda zaprasza na Targi Książki do Katowic, to kolejny powód, by kochać listopad. Gdy odwiedzicie tę największą w regionie imprezę czytelniczą, rozglądajcie się uważnie, znajdziecie tam stoisko z tyskimi publikacjami. Nie zabraknie oczywiście naszych „Ram Kultury”. Do zobaczenia.

Sylwia Witman

Przypominamy, że miesięcznik kolportowany jest na terenie całego miasta (lista poniżej) i jest całkowicie darmowy, dlatego zachęcamy do zabrania go ze sobą i przeczytania 37. już numeru „Ram Kultury”.

Wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Tychach, ul. Bohaterów Warszawy 26, 43-100 Tychy, tel. 32 438 20 61, e-mail: redakcja@mck.tychy.pl
Redaktor naczelna: Sylwia Witman, e-mail: ramykultury@kultura.tychy.pl
Zespół: Daria Gawrońska, Agnieszka Lakner, Małgorzata Król, Justyna Stolfik-Binda
Korekta: Agnieszka Tabor
Layout: Aleksandra Krupa i Bartek Witański Blank Studio, Marcin Kasperek KlarStudio
Skład i łamanie: Magdalena Dziedzic KlarStudio
Druk: Drukarnia AAPrint, Mikołów Nakład: 3000 egz.
Foto na okładce: Piotr Gamdzyk

Miesięcznik znaleźć można we wszystkich instytucjach kultury, młodzieżowych domach kultury, klubach osiedlowych, urzędach, Gemini Park Tychy oraz wybranych restauracjach. Szczegółowa lista punktów dystrybucji znajduje się TUTAJ.
Poniżej prezentujemy również dotychczasowe wydania „Ram Kultury” w wersji online:

Ramy Kultury nr 37
Ramy Kultury nr 36
Ramy Kultury nr 35
Ramy Kultury nr 34
Ramy Kultury nr 33
Ramy Kultury nr 32
Ramy Kultury nr 31
Ramy Kultury nr 30
Ramy Kultury nr 29
Ramy Kultury nr 28
Ramy Kultury nr 27
Ramy Kultury nr 26
Ramy Kultury nr 25
Ramy Kultury nr 24
Ramy Kultury nr 23
Ramy Kultury nr 22
Ramy Kultury nr 21
Ramy Kultury nr 20
Ramy Kultury nr 19
Ramy Kultury nr 18
Ramy Kultury nr 17
Ramy Kultury nr 16
Ramy Kultury nr 15
Ramy Kultury nr 14
Ramy Kultury nr 13
Ramy Kultury nr 12
Ramy Kultury nr 11
Ramy Kultury nr 10
Ramy Kultury nr 9
Ramy Kultury nr 8
Ramy Kultury nr 7
Ramy Kultury nr 6
Ramy Kultury nr 5
Ramy Kultury nr 4
Ramy Kultury nr 3
Ramy Kultury nr 2
Ramy Kultury nr 1

Widowisko muzyczne Zrobimy sztorm zaprezentowane trzeciego dnia festiwalu LOGOS Fest edycja Jacek Cygan porwało widownię Teatru Małego w piękną podróż po nieco zapomnianych, ale jakże wspaniałych piosenkach, do których teksty stworzył patron tegorocznej edycji. Na podkreślenie zasługuje fakt, że ten „muzyczny sztorm” przeznaczony był również dla młodszych odbiorców, gdyż nie zabrakło w nim takich utworów, jak na przykład urzekająco wyśpiewane przez Krzysztofa Kulbickiego ABC przygody czy Dłonie – piosenka, przy której tytułowe dłonie widowni same składały się do rytmicznych oklasków.

Tradycją logosowych koncertów jest też to, że na jednej scenie obok artystów związanych i kojarzonych z naszym miastem występują także ci, których dosięgła już sława ogólnopolska. Obok wspomnianego Krzysztofa Kulbickiego na deskach Teatru Małego tego wieczoru wystąpił Paweł Drzewiecki (dyrektor Teatru, ale jednocześnie pomysłodawca i dyrektor artystyczny LOGOS Fest) z drapieżnym wykonaniem utworu Afera i nostalgiczną interpretacją doskonale znanej pieśni Życie jest nowelą. Zespół Trzy Dni Później (w składzie Joanna Piwowar-Antosiewicz, jednocześnie scenarzystka i reżyserka widowiska, Marta Groffik-Perchel i Marta Piwowar-Wierzbicka) uwiódł nas poetyckim i onirycznym wyśpiewaniem tekstów W muszelkach twoich dłoni i Rysunki dla Jakuba. Już pierwszy występ Gaby Kulki i jej Kołysanka oddychanka dosłownie zaczarował tyską publiczność, która dała temu wyraz, nagradzając artystkę gromkimi brawami. Podobnie było w przypadku Iwony Loranc, która zaprezentowała brawurową interpretację utworu kojarzonego z Grażyną Łobaszewską – Czas nas uczy pogody. Basia Derlak (z zespołu Chłopcy kontra Basia) przypomniała nam teksty mocno, acz niesłusznie, zakurzone, jak choćby Sen znaleziony w lesie. Bardzo dobrze w tę całość wkomponował się Międzypokoleniowy Rodzinny Chór Tyszan, który często, ale dyskretnie towarzyszył wokalistom, tworząc muzyczne tło całości. Warto dodać, że członkami chóru były osoby zakwalifikowane do projektu podczas castingu, w którym mógł udział wziąć każdy, kto ukończył 8 lat i jego pasją jest śpiew.

Ogromną niespodzianką dla wielu była obecność Jacka Cygana, który razem z nami zasiadł na widowni tego wieczoru, jednak większa część publiczności przekonała się o tym fakcie dopiero podczas braw, kiedy to mistrz pojawił się na scenie obok wykonawców. Był to niezwykle poruszający moment, a Jacek Cygan nie krył wzruszenia, gdyż jak stwierdził, o niektórych zaprezentowanych utworach zdążył już zapomnieć. Nie sposób się temu dziwić, wszak jest autorem ponad tysiąca tekstów, a w swoim dorobku posiada też sztuki teatralne, o czym mogliśmy się przekonać w kolejnych dniach festiwalu. Publiczność długo nie chciała wypuścić artystów ze sceny, licząc, że może raz jeszcze będzie jej dane usłyszeć któryś z wyśpiewanych utworów. Upór ten opłacił się, gdyż po chwili na scenie znów pojawili się muzycy, a wraz z nimi Krzysztof Kulbicki, po raz kolejny przy wtórze rytmicznych oklasków zaśpiewał Dłonie. Gdy koncert zakończył się, wiele osób zmierzając w stronę szatni, ciągle jeszcze nuciło:

Na raz, na dwa

Świat za uszy dziś złap

Ty w przód jak żółw

On rakietą ucieka

Marcin Stachoń

fot. Agnieszka Seidel-Kożuch

NIC powstał z połączenia sił czterech osób i dwóch firm – agencji reklamowych. Michał Janusiński i Anna Kózka prowadzą Oberiba Studio, natomiast Łukasz Korczyk i Dorota Sobek działają na rynku jako Good Studio. Połączyła ich nie tylko wspólna branża, ale też zamiłowanie do działań społecznych.

– Pomysłów na działania mieliśmy całą masę – mówi Łukasz Korczyk. – Gdy pojawił się też pomysł na nazwę, zapisałem na kartce hasło: „Tworzymy NIC”. Wszystkim się spodobało. Ta kartka do dziś wisi w naszym biurze.

Do działania potrzebna była przestrzeń. Stał się nią niewykorzystywany przez lata lokal przy placu Świętej Anny.

– Rzeczywiście nie było tu NIC – wspomina Łukasz. – Puste pomieszczenie wymagające generalnego remontu. Podjęliśmy się wykonania tego remontu we własnym zakresie. Po spotkaniu w Urzędzie Miejskim z panią wiceprezydent Hanną Skoczylas, której przedstawiliśmy nasz pomysł na stowarzyszenie i na jego finansowanie, dostaliśmy zielone światło i wsparcie, by móc działać.

Przy placu Świętej Anny 7b powstała nowoczesna i wielofunkcyjna przestrzeń. Na zapleczu mieszczą się pracownie, w których działają firmy Oberiba Studio i Good Studio. Natomiast od frontu powstała sala, w której odbywają się warsztaty, spotkania, wystawy czy projekcje filmowe.

– Do tej pory mieliśmy warsztaty dekoracji świątecznych, warsztaty origami i spotkanie z Justyną Hellebrand, podróżniczką mieszkającą w Londynie  – mówi Michał. – Był też kiermasz książki używanej, zorganizowany przez grupę młodych ludzi. Na tym nam właśnie zależy, by łączyć i przyciągać osoby, które mają pomysły i chęć, by zrobić coś ciekawego. My mamy dla nich przestrzeń i możemy im pomóc zrealizować te pomysły.

W siedzibie NIC, 3 i 5 października odbyła się oficjalna inauguracja działalności stowarzyszenia, pod hasłem „NICi połączeń”. Towarzyszył jej wernisaż wystawy zdjęć Michała Janusińskiego R.O.D. Rodzinna Opowieść Działkowa (projekt zrealizowany w ramach Tyskiego Banku Kultury).

– Na to wydarzenie zaprosiliśmy wszystkich, którzy nas wsparli na drodze do uruchomienia NIC – wyjaśnia Łukasz. – Bardzo pomogła nam Fundacja Rozwoju Ekonomii Społecznej (FRES), która miała już doświadczenia w realizowaniu projektów na osiedlu A, bo na tym obszarze chcemy na razie skupić nasze działania. Fundacja pomogła nam napisać strategię i przebrnąć przez formalności.

– Jesteśmy też bardzo wdzięczni pani dyrektor Muzeum Miejskiego w Tychach Aleksandrze Matuszczyk – dodaje Michał. – Skorzystaliśmy z jej doświadczenia związanego z rewitalizacją osiedla A. Te spotkania zainspirowały nas do stworzenia NICi połączeń. Chcemy nawiązywać kontakty z ludźmi i instytucjami, które już działają na tym osiedlu. Nie chcemy powielać ich działań, tylko się uzupełniać i wspierać nawzajem. Przeprowadzamy ankiety, żeby poznać środowisko i jego potrzeby. Bardzo pozytywny odzew mamy ze Szkoły Podstawowej nr 3. Jej uczniowie chcą stworzyć hymn szkoły. Mamy w naszej siedzibie małe studio nagrań, więc możemy im pomóc. Chętni do współpracy są także seniorzy z działającego na osiedlu klubu. Oni z kolei pytali o warsztaty fotograficzne. Specjalizuję się w fotografii, Łukasz w muzyce, Ania w projektowaniu graficznym, Dorota z kolei ma doświadczenie w pracy z młodzieżą i w projektach artystycznych. Mamy wiele możliwości i wiele możemy zrobić.

– Chcemy także łączyć pokolenia – dodaje Dorota. – Kiedyś ludzie żyli bardziej społecznie, w grupie. Dziś jesteśmy wyizolowani, żyjemy raczej indywidualnie. Chcielibyśmy, żeby kultura i sztuka były tym, co łączy ludzi i uwrażliwia ich na siebie nawzajem.

Jednym z najbliższych działań Niezależnego Instytutu Cultury będzie projekt Klip rzeczywistości realizowany wspólnie z tyskimi szkołami średnimi.

– Przeprowadzimy warsztaty z uczniami z dziesięciu szkół, będziemy uczyć ich pracy zespołowej i projektowej, co będą mogli wykorzystać, na przykład tworząc projekty w Młodzieżowym Budżecie Obywatelskim – mówi Michał. – W planach mamy wiele, ale na razie skupiamy się na tworzeniu tych NICi połączeń i odpowiednim ich wykorzystaniu. Odpaliliśmy naszą rakietę i teraz będziemy się starać utrzymać ją na kursie.

Sylwia Witman

fot. oberibastudia.pl

Narodowe Święto Niepodległości, obchodzone 11 listopada, to jedno z najważniejszych świąt państwowych w Polsce. Upamiętnia ono odzyskanie niepodległości w 1918 roku, po 123 latach zaborów, kiedy to Polska powróciła na mapę Europy jako suwerenne państwo. Z tej okazji przygotowane zostały uroczystości, do uczestnictwa w których zapraszamy wszystkich tyszan.

Program:
10.30 – Msza święta w intencji Ojczyzny w kościele pw. św. Krzysztofa w Tychach z oprawą muzyczną chóru Cantate Deo pod dyr. Michała Brożka oraz przemarsz wraz z Orkiestrą Dętą KWK Piast sprzed kościoła w kierunku Pomnika Niepodległości.
12.00 – Złożenie kwiatów przy Pomniku Niepodległości obok Urzędu Miasta.
16.30-20.30 – Mapping 3D Tyskie mozaiki od A do Z realizowany przez Fundację Helisa w ramach Tyskich Inicjatyw Kulturalnych 2023 na fasadzie budynku Urzędu Miasta Tychy.
17.00 – Koncert Tyskiego Chóru Mieszanego Presto Cantabile pod dyr. Natalii Łukaszewicz-Charabin pt. Polski romantyzm vs negro spirituals, co piękniejsze? realizowany w ramach Tyskich Inicjatyw Kulturalnych 2024 w kościele pw. św. Marii Magdaleny w Tychach.
21.15 – Iwona, księżniczka Burgunda w reż. Pawła Drzewieckiego – premiera słuchowiska radiowego Teatru Małego w Tychach w kooperacji z Radiem Katowice na antenie Radia Katowice.

Wydarzenia towarzyszące:
11.11.2024, g. 13.30 – VI Tyski Bieg Niepodległości na terenie Ośrodka Wypoczynkowego Paprocany. Organizator: stowarzyszenie Aktywne Miasto, zapisy: dostartu.pl
26.11.2024, g. 15.00 – Koncert galowy IX Wojewódzkiego Konkursu Pieśni Patriotycznej i Historycznej Nad nami Orzeł Biały w sali koncertowej w Mediatece. Organizator: Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 im. Artystów Rodu Kossaków w Tychach, szczegóły na stronie: www.mdk1.oswiata.tychy.pl

Jak pisze o sobie sama artystka: „Wychowałam się w ogrodzie”. To tam, w malowniczym zakątku w Tychach, zaprojektowanym przez Kazimierza Wejcherta, rosły irysy. Właśnie te kwiaty – hodowane przez lata i przywożone z całego świata – stały się inspiracją jej twórczości artystycznej. Irysy przedstawia w realistycznych akwarelach, a także w pracach na pograniczu abstrakcji. Z kolei technika, polegająca na połączeniu akwareli z ekoliną, pozwala opowiedzieć artystce o gorzko-słodkim zapachu kwiatów i ich krótkim czasie kwitnienia.

Dla samego Kazimierza Wejcherta irysy były swoistym pretekstem do spotkań – z rodziną i z przyjaciółmi. Odbywały się one corocznie w maju lub w czerwcu – w czasie kwitnienia tych kwiatów, którymi fascynował się ten architekt i urbanista. Spotkania te miewały różne nazwy – np. „Irys-party”, „Irys-show”, czy „Garden party”. Śladem po nich są chociażby zaproszenia, listy i fotografie – wypełniają albumy rodzinne, znajdujące się w zbiorach Muzeum Miejskiego w Tychach. I to te cenne pamiątki korespondować będą na wystawie z pracami artystki.

Dorota Wejchert to absolwentka Wydziału Architektury na Politechnice Warszawskiej oraz Architektury Wnętrz na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, obroniła tytuł doktora nauk technicznych. Bohaterami jej dyplomowej wystawy i aneksu z malarstwa u prof. Grzegorza Pabla na warszawskiej ASP były właśnie irysy. Przez lata przekazywała swoją wiedzę jako wykładowczyni Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego oraz Uniwersytetu Warszawskiego. Obecnie kontynuuje karierę akademicką, pełniąc funkcję wykładowczyni na Akademii Finansów i Biznesu Vistula.
Jako artystka stworzyła wiele autorskich, innowacyjnych programów związanych z edukacją artystyczną, np. dla przedszkolaków („Zmyślne ręce” i „Arte-Gra”), czy dla uczennic i uczniów szkół podstawowych („Dzień sztuki”) oraz dla licealistek i  licealistów („Świętowanie”). Podyplomowe studia arteterapii na Uniwersytecie Warszawskim poszerzyły zainteresowania artystki o terapeutyczne działanie sztuki.
Jej malarstwo związane jest z pięknem natury, pejzażem i kwiatami. Podczas licznych wystaw prezentowała prace w technice akwareli i suchej pasteli: „Zairysowanie” (czerwiec 2017), „Pastelowe pejzaże” (maj 2019), „Kwiaty” (październik 2020), „Sztuka i terapia” (listopad 2021).

dowiedz się więcej o projekcie „Cyfrowe albumy architektów Hanny Adamczewskiej-Wejchert i Kazimierza Wejcherta z lat 1948–1994”

artystka: Dorota Wejchert
kurator: Patryk Oczko
koordynacja produkcji: Dorota Kordys
produkcja: Tomasz Lis, NB Reklama Krystian Banik, Marcin Thomann
przygotowanie fotocastu: Artur Pławski
identyfikacja wizualna: Agnieszka Czyżewska
infografika: Marcin Kasperek KLARstudio.pl
program edukacyjny: Katarzyna Grobelna
promocja: Agnieszka Woszczyńska, Gabriela Oleksy

czas trwania: 20 września–28 grudnia 2024
miejsce: Stary Magistrat, pl. Wolności 1, Tychy
wstęp wolny

Wydarzenia towarzyszące wystawie
„ZaIrysowani, czyli małe kinder party” – warsztaty grupowe dla dzieci i młodzieży („na żądanie”), prow. Katarzyna Grobelna / zapisy (z wyprzedzeniem): 887 450 212 (także SMSem), k.grobelna@muzeum.tychy.pl
otwarcie wystawy / 20 września 2024 (piątek), godz. 18.00
„Weekend seniora z kulturą: Pamiętamy o ogrodach” – rozmowy o pamięci i naturze, prow. Katarzyna Grobelna / 5 października 2024 (sobota), godz. 11.00–13.00
„Weekend seniora z kulturą: Pamiętamy o ogrodach” – rozmowy o pamięci i naturze, prow. Katarzyna Grobelna / 5 października 2024 (sobota), godz. 15.00–17.00
oprowadzanie autorskie po wystawie z Dorotą Wejchert i Patrykiem Oczką/ 23 listopada 2024 (sobota), godz. 15.00

Patroni medialni
Tygodnik „Twoje Tychy”
Polskie Radio Katowice
TVP 3 Katowice
Tychy.pl

fot. akwarela autorstwa Doroty Wejchert

Podczas finału zgromadzona publiczność wysłuchała koncertu solistów, czyli finalistów konkursu, którym towarzyszyła Orkiestra Kameralna Miasta Tychy AUKSO pod dyrekcją Marka Mosia.

Publiczność miała okazję usłyszeć aż sześć wykonań koncertów gitarowych. W repertuarze można było usłyszeć dwa dzieła: uwielbiany przez publiczność Concierto de Aranjuez autorstwa Joaquína Rodrigo oraz pełen optymizmu i energii Koncert nr 1 D-dur op. 99, skomponowany przez Mario Castelnuovo-Tedesco.

To niezwykłe wydarzenie, podczas którego młodzi muzycy mieli okazję wykonać utwór z towarzyszeniem orkiestry o tak dużej światowej renomie, podkreśliło rolę konkursu jako jednego z najważniejszych międzynarodowych konkursów gitarowych, przyciągającego młode talenty z całego świata.

Występy uczestników oceniało jury w składzie:
Marcin Dylla – przewodniczący, Beata Będkowska-Huang, Anabel Montesinos, József Eötvös, Martin Krajčo, Piotr Matwiejczuk, Thomas Offermann, Petr Saidl, Piotr Matwiejczuk, Anabel Montesinos

Decyzją jury tegorocznym zwycięzcą został Andrzej Grygier z Polski!
Laureat I nagrody otrzymał:
– nagrodę finansową 5.000 euro
– gitarę koncertową Adrian Kobza wraz z futerałem o wartości 16.000 złotych
– voucher – rabat w wysokości 50% na futerał o wartości 1355,- euro ufundowany przez CCCases
– recitale podczas festiwali gitarowych w następujących miastach: Balatonfüred 2025 (Węgry), Bratysława 2025 (Słowacja), Kutná Hora 2026 (Czechy), Krynica-Zdrój 2024 (Polska), Olsztyn 2025 (Polska), Tychy 2026 (Polska).

Laureatem II nagrody został Marcin Kuzniar z Polski, który otrzymał:
– nagrodę finansową 2.500 euro

Laureatem III nagrody został Tomasz Radziszewski z Polski, który otrzymał:
– nagrodę finansową 1.000,– euro

Pozostałe nagrody specjalne:
– nagroda dla najlepszego polskiego uczestnika konkursu – gitara Martinez Premium TORRES 1889 z futerałem wartości 8.570 zł ufundowana przez INTERTON CLASSIC – Andrzej Grygier
– nagroda za najlepsze wykonanie sonaty w II etapie konkursu – gitara romantyczna Altamira model Sor wartości 11.990,-zł ufundowana przez QUENA Świat instrumentów – Andrzej Grygier
– recital ufundowany przez Towarzystwo Gitarowe we Freiburgu (Niemcy) – Marcin Kuźniar
– recital ufundowany przez Akademię Muzyczną w Katowicach – Marcin Kuźniar
– recital ufundowany przez Instytucję Katowice Miasto Ogrodów w Katowicach – Marcin Kuźniar
– koncert w charakterze solisty z Orkiestrą Kameralną ARCHETTI, ufundowany przez ATElier Kultury w Jaworznie – Marcin Kuźniar

Laureaci otrzymali także nagrody rzeczowe ufundowane przez:
D’Addario
Sklep Muzyczny Quena.pl gitarylutnicze.eu
König & Meyer
Altamira guitarras
ADA-MUSIC
Seis Cordas – Wydawnictwo Muzyczne

Wszystkim laureatom składamy najszczersze gratulacje.

fot. A. Pławski

W Konkursie mogą wziąć udział osoby fizyczne, grupy nieformalne, organizacje pozarządowe oraz instytucje i przedsiębiorcy. Tytuł jest przyznawany w dwóch kategoriach:

• osoba

• instytucja

Formularz zgłoszeniowy i Regulamin Konkursu znajdują się poniżej.

Wypełniony formularz należy złożyć:

• osobiście (lub listownie) na adres: Fundacja Rozwoju Ekonomii Społecznej, ul. Barona 30, pokój 413, 43-100 Tychy, lub

• mailowo (skan formularza z podpisem lub formularz podpisany podpisem kwalifikowalnym/profilem zaufanym) na adres: fres@ekonomiaspoleczna.org.pl.

Kandydatów do Konkursu mogą zgłaszać: instytucje lub grupy minimum 3 osób. Ze zgłaszania wyłączeni są członkowie zarządów instytucji, dyrektorzy placówek oświatowych i jednostek miejskich, jeżeli chcą zgłosić własną instytucję.

Ogłoszenie wyników i rozdanie nagród odbędzie się podczas uroczystej Gali, organizowanej 29 listopada 2024 r. w sali koncertowej Zespołu Szkół Muzycznych im. Feliksa Rybickiego w Tychach.

Konkurs organizowany jest przez Fundację Rozwoju Ekonomii Społecznej oraz Miasto Tychy.

Konkurs Tyski Społecznik po raz pierwszy zorganizowany został w 2019 roku. Corocznie podczas uroczystej Gali wręczane były nagrody za społeczne zaangażowanie i bezinteresowne działanie na rzecz lokalnych społeczności i grup, wybierane przez Kapitułę Konkursu.

Więcej informacji pod numerem telefonu: 501-696-644

Regulamin
Formularz zgłoszeniowy