Wspólnie stworzyli trzy utwory, premierowo wykonane podczas stosunkowo młodego, jednak już uznanego festiwalu AUKSODRONE w Tychach, a ich rejestracje trafiły do katalogu ANAKLASIS – marki płytowej Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Wytwórnia ANAKLASIS powstała w 2019 roku w celu dokumentowania najciekawszych zjawisk w muzyce współczesnej. Jedną z jej serii jest OPERA, zbierająca nagrania wybitnych dzieł wokalno-instrumentalnych, wykraczających poza utrwalone tradycją rozumienie słowa „opera”. Zainaugurował ją „Drach. Dramma per musica (ANA 012)” – debiut tandemu Nowak – Twardoch na AUKSODRONE 2019, ze śląsko-polsko-niemieckim librettem, napisanym w oparciu o jedną z najgłośniejszych książek Twardocha.

Kiedy Alek zaproponował mi napisanie libretta do opery, to automatycznie odmówiłem i dopiero kiedy spokojnie i stopniowo wytłumaczył mi, o co mu tak naprawdę chodzi, czego potrzebuje, a potem jeszcze przybliżył mi świat współczesnej opery, to mogłem się na to zdecydować – mówił Szczepan Twardoch w rozmowie z dyrektorem – redaktorem naczelnym PWM dr. Danielem Cichym. Zarówno ostatnia opera Alka, jak i te, które mi pokazał, wywołują we mnie bardzo silne emocje. […] Bardzo mocno rezonowało we mnie połączenie tekstu z muzyką i pomyślałem sobie, że móc dostarczyć taki tekst byłoby jakimś małym wkładem w to, jak te emocje rezonują – i na to miałem wielką ochotę.

Drugą w kolejności była „Syrena. Melodrama aeterna (ANA 017)”. Pierwsza rozmowa o tej kompozycji miała miejsce w okolicy premiery „Drach. Dramma per musica”, w październiku 2019 roku. Filip Berkowicz [kurator AUKSODRONE] zasugerował nam, żeby od razu pomyśleć o kolejnym przedsięwzięciu, czemu by nie na przyszłoroczną edycję AUKSODRONE, a my temat chętnie podjęliśmy – wspomina Alek Nowak na swoim blogu. Po „wakacjach na morzu” autorzy powrócili na Śląsk, by w tym roku domknąć trylogię utworem „Pokora. Dramma giocoso”. To była ważna dla mnie osobiście przeprawa, nawiasem mówiąc. Nieco więcej wiem i nieco więcej rozumiem, niż trzy lata temu. Z siebie i swojej tożsamości – pisze kompozytor.
OPERA od ANAKLASIS to utwory nie tylko na CD, ale i LP. Słuchacze już teraz mogą cieszyć się „Drachem” w obu formatach, do „Syreny” na kompakcie niebawem dołączy winyl, a już za rok premiera „Pokory”, oczywiście w Tychach na AUKSODRONE.
Wszystkie publikacje wydane w ramach ANAKLASIS dostępne są w najlepszych księgarniach i sklepach muzycznych, w serwisach cyfrowych oraz na wirtualnych półkach sieci Empik.
Więcej informacji: www.anaklasis.pl

Kiedy 17 lutego 1986 r. w klubie Związku Nauczycielstwa Polskiego odbyła się pierwsza próba czytania scenariusza „Serenady” i „Polowania na lisa” Sławomira Mrożka był to teatr nauczycielski, o jak najbardziej adekwatnej dla ówczesnego zespołu nazwie „Belfer”. Z czasem jednak aktorami nie byli tylko nauczyciele, a w nazwie pojawiło się angielskie słowo „go”. Tak powstał BELFEgoR. Na 10. urodziny miał na koncie aż 11 premier.

W następnej dekadzie premier było osiem, w kolejnej pięć, czyli w sumie 24. Do połowy czwartej dekady powstały dwa nowe spektakle. Bynajmniej nie z lenistwa – wybuchła pandemia, był lockdown, teatry zamknięto. Na domiar złego, w sierpniu 2020 r. zmarł jeden z filarów BELFEgoRa – Romuald Kłakus, który potrafił zagrać wszystko, łącznie z Małgorzatą w spektaklu „Hamlet i Małgorzata”, gdzie Hamletem był Wojciech Wieczorek, druga ważna postać w tym teatrze.

Do każdego przedstawienia tworzył się zupełnie nowy zespół. W ciągu tych 35 lat przewinęło się przez ten teatr niemal 150 nazwisk. Bo twórca BELFEgoRa, Sławomir Żukowski, z każdego potrafi zrobić aktora, a na pewno tak umie skompletować obsadę, by każdy był wiarygodny w swojej roli. W jednym z przedstawień zagrał nawet Tadeusz Cegliński, właściciel „Piramidy”.

W 2012 r. BELFEgoRowi przybył trzeci filar – Piotr Adamczyk. Talentami równy dwóm pierwszym. Gra, reżyseruje i sztuki. Ba, nawet Rydlowe „Betlejem polskie” dla Teatru Małego w reżyserii Andrzeja Marii Marczewskiego potrafił „dopełnić” aktem o wydarzeniach XX wieku.

BELFEgoR to teatr amatorski, ale tworzą go Amatorzy przez duże A, których doceniają profesjonaliści. Edward Żentara zaprosił ich z „Jądrem szaleństwa” do swojego teatru w Krakowie, Wojciech Siemion – z „Ktoś zaplątał ten świat” do Starej Prochowni w Warszawie, a samego Sławomira Żukowskiego Henryk Talar, jako dyrektor Teatru Polskiego w Bielsku-Białej zaangażował do wyreżyserowania „Folwarku zwierzęcego” z profesjonalnymi aktorami.

Po tym debiucie w pracy z profesjonalistami Sławek Żukowski dołączył do zespołu aktorów Teatru Śląskiego w Katowicach w sztuce Kosińskiego „Wystarczy być”. Był to spektakl na 35-lecie Teatru Małego w 2000 r.

W ostatnich latach BELFEgoR (jako BELFEgoRek) zaczął tworzyć dla dzieci. To owoc roztoczenia nad teatrem mecenatu Fundacji Multiintegra. Przy alei Niepodległości 32 Teatr BELFEgoR ma teraz własną scenę (w dawnej auli Wyższej Szkoły Zarządzania i Nauk Społecznych) z widownią na ok. 300 miejsc. Jako 35-latek zdobył też osobowość prawną, która uprawnia go do wnioskowania o granty. W historii Teatru BELFEgoR Sławomira Żukowskiego zaczyna się zupełnie nowy rozdział.

Jolanta Pierończyk

Fot. Kamil Peszat

Przybądź w dniach 17-19 grudnia 2021 w godz. 12.00-21.00 na plac K. K. Baczyńskiego, by doświadczyć świątecznej magii.
Zapoznaj się z programem wydarzeń, by niczego nie przegapić!

Piątek 17 grudnia:
14.00-18.00 – Ice Show – pokaz rzeźbienia w lodzie w wykonaniu Ice Team dwukrotnych wicemistrzów świata w rzeźbieniu w lodzie i laureatów wielu międzynarodowych konkursów (więcej informacji tutaj)
14.00-18.00 – Rodzinna Fabryka Kreatywności: warsztaty świąteczne dla dzieci (namiot warsztatowy, warsztaty rozpoczynają się o pełnych godzinach, obowiązują zapisy na miejscu)
20.00-21.00 – rockowo-folkowe kolędowanie z zespołem Eloi

Sobota 18 grudnia:
14.00-18.00 – Rodzinna Fabryka Kreatywności: warsztaty świąteczne dla dzieci (namiot warsztatowy, warsztaty rozpoczynają się o pełnych godzinach, obowiązują zapisy na miejscu)
15.00 – Zimowy Plac Teatralny: „Zmarznięty Święty Mikołaj i dwa małe elfy” w wykonaniu Lufciku na Korbkę (więcej informacji tutaj)
18.00 – pokaz „Magia Świąt” w wykonaniu Teatru Akt (więcej informacji tutaj)
19.30 – Zimowa podróż do Laponii – spotkanie z Tandemowe TripLove (namiot warsztatowy, wstęp wolny, więcej informacji tutaj)
20.00-21.00 – Jazzy Christmas: jazzowe kolędowanie z Jackiem Dobrzańskim (klarnet, saksofon) i Mariuszem Orzełowskim (gitara)

Niedziela 19 grudnia:
14.00-18.00 – Rodzinna Fabryka Kreatywności: warsztaty świąteczne dla dzieci (namiot warsztatowy, warsztaty rozpoczynają się o pełnych godzinach, obowiązują zapisy)
15.00 – Zimowy Plac Teatralny: spektakl „Fabryka Śniegu” w wykonaniu Teatru Trip (więcej informacji tutaj)
18.00 – pokaz „Mikołaj w opałach” w wykonaniu Flow Visual Shows (więcej informacji tutaj)
19.30 – Zimowa podróż motocyklem na Syberię – spotkanie z Markiem Suslikiem (namiot warsztatowy, wstęp wolny, więcej informacji tutaj)
20.00-21.00 – folkowe kolędowanie z kapelą góralską Jetelinka

Oprócz programu artystycznego codziennie:

– zagroda reniferów dostępna w godzinach: 14.00-20.00
– darmowa karuzela dla dzieci czynna w godzinach: 12.00-20.00
– świąteczna fotobudka otwarta w godzinach 15.00-20.00 (w namiocie warsztatowym)

Muzykę i oprawę konferansjerską zapewnia DJ Radla!

Jak co roku swoje wyroby zaprezentują tam lokalni rzemieślnicy i twórcy rękodzieła. Jesteście już spragnieni świątecznej atmosfery, wspólnego kolędowania i sylwestrowej zabawy? My bardzo! Prześledźmy zatem razem co znajdziemy w grudniowym kalendarium:

– spotkania ze Świętym Mikołajem (więcej na ten temat tutaj),

– spektakle o tematyce zimowej i świątecznej

– liczne warsztaty kreatywne

– spotkania z podróżnikami

– pokaz rzeźbienia w lodzie

– zagroda z reniferami

– animacje i wiele więcej…

Cieszymy się, że udało nam się w tym roku znaleźć sposób, by być bliżej Was. Drodzy czytelnicy, oddajemy w Wasze ręce czwarty numer miesięcznika „Ramy Kultury”. Od września, co miesiąc dokładamy wszelkich starań, by w czytelnej i atrakcyjnej wizualnie formie informować Was o wszystkim, co dzieje się w tyskiej kulturze i szerzej omawiać najciekawsze propozycje. Kiedyś Tychy były nazywane „miastem-sypialnią”, dziś możemy już o tym zapomnieć. Co miesiąc wspaniałe i kreatywne osoby zarywają noce, aby to, co chcą Wam zaprezentować – spektakle, wystawy, festiwale – było dopięte na ostatni guzik i prezentowało najwyższy poziom artystyczny. Jeżeli ktoś tutaj jeszcze śpi, to dlatego, że po prostu lubi się wyspać. Koniec roku to czas podsumowań. Jesteśmy ciekawi Waszej opinii, drodzy czytelnicy i czytelniczki. Czy znajdujecie w naszym miesięczniku informacje, których szukacie? Może czegoś Wam brakuje, coś należałoby udoskonalić? Kto wie, może w nowym roku czymś Was zaskoczymy? Życzymy Wam zdrowych i spokojnych Świąt oraz dobrego nowego roku.

Do zobaczenia na początku stycznia 2022 roku.

Wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Tychach, ul. Bohaterów Warszawy 26, 43-100 Tychy, tel. 32 438 20 61,
e-mail: redakcja@mck.tychy.pl
Redaktor naczelna: Sylwia Witman, e-mail: ramykultury@kultura.tychy.pl
Zespół: Daria Gawrońska, Małgorzata Król, Aleksandra Matuszczyk, Agnieszka Woszczyńska
Korekta: Marta Rosół
Layout: Aleksandra Krupa i Bartek Witański Blank Studio, Marcin Kasperek KlarStudio
Skład i łamanie: Marcin Kasperek KlarStudio
Druk: Drukarnia AA Print, Mikołów
Nakład: 3.000 egz.

Miesięcznik znaleźć można we wszystkich instytucjach kultury, szkołach średnich, młodzieżowych domach kultury, klubach osiedlowych, urzędach oraz wybranych restauracjach. Szczegółowa lista punktów dystrybucji znajduje się TUTAJ.

Ramy Kultury – wydanie grudniowe

Ramy Kultury – wydanie listopadowe

Ramy Kultury – wydanie październikowe

Ramy Kultury – wydanie wrześniowe

To już czwarta edycja AUKSODRONE, autorskiego projektu orkiestry AUKSO. Rok temu festiwal był dostępny dla publiczności jedynie poprzez transmisje internetowe i radiowe. Tym razem będą to spotkania na żywo. Co przygotowaliście Państwo dla słuchaczy?
W formule festiwalu nic się nie zmienia. Jedyna różnica jest taka, że w tym roku zrezygnowaliśmy z prezentacji muzyki elektronicznej. Podjęliśmy taką decyzję z dwóch powodów: jednym jest premiera trzeciej już opery tan demu Nowak – Twardoch i chcieliśmy zaprezentować publiczności ten tryptyk w całości. Te opery mogą być oczywiście grane pojedynczo, ale razem stanowią rodzaj tryptyku, który być może kiedyś wykonamy jednego wieczoru. Na razie zaprezentujemy je dzień po dniu i to wypełni nam przestrzeń przestrzeń dla muzyki klasycznej. W tym roku postanowiliśmy także uhonorować 70-lecie urodzin kompozytorów Pokolenia ‘51, nazywanych także pokoleniem stalowowolskim.

Co to za szczególne pokolenie kompozytorów?
W roku 1951 urodziło się trzech wybitnych kompozytorów śląskich: Aleksander Lasoń, Eugeniusz Knapik i Andrzej Krzanowski. Rozpoczynali swoje kariery w tym samym czasie. W Stalowej Woli odbywał się wówczas bardzo ważny festiwal muzyki współczesnej i krytyka muzyczna związała ich początki z tym właśnie festiwalem. Dlatego zyskali miano „kompozytorów stalowowolskich”. Aleksander Lasoń i Eugeniusz Knapik kończą w tym roku 70 lat. Andrzej Krzanowski zmarł w wieku zaledwie 39 lat. Chcieliśmy jednak uhonorować rok 70. urodzin tych trzech kompozytorów. Spotkania z kompozytorami Pokolenia ‘51 i ich muzyką będą rozpoczynać wszystkie trzy dni festiwalu. Andrzeja Krzanowskiego zgodziła się reprezentować jego żona, także kompozytorka, Grażyna Krzanowska. Tak więc Pokolenie ‘51 będzie rozpoczynać każdy dzień o godzinie 18.00, a duet Nowak – Twardoch zaskoczy go około północy. Pomiędzy tymi wydarzeniami zostawiliśmy czas dla jazzu. Pojawią się trzy wybitne osobowości fortepianu: Piotr Orzechowski, Krzysztof Herdzin i Dominik Wania, którzy skomponowali swoją muzykę specjalnie na tę okazję.

Jak po tych kilku latach ocenia Pan festiwal AUKSODRONE? Czy spełnił zamiary jego twórców, odpowiedział na oczekiwania publiczności?
Muzycznych wydarzeń jest sporo i bardzo trudno jest się czymś wyróżnić. Nasz pomysł jest dość prosty: klasyka, jazz i muzyka elektroniczna łączona z orkiestrą klasyczną. Ale wydaje mi się, że dwie rzeczy nas wyróżniają. Pierwsza to kondensacja wydarzeń muzycznych. Myślę, że rzadko się zdarza, żeby muzycy byli zaangażowani dzień po dniu w trzy koncerty z rzędu. A tak jest w przypadku orkiestry AUKSO. W to musimy wpleść próby. To dla nas bardzo intensywny czas, wymagający naprawdę dobrej logistyki, tym bardziej, że nie są to utwory, które można dużo wcześniej przygotować. Kompozytorzy piszą je na tę okazję, więc dostajemy je raczej później niż wcześniej. Drugie, co moim zdaniem nas wyróżnia, to nasze staranie o to, żeby ten trudny intensywny czas w żadnym razie nie wpłynął na jakość artystyczną.

Czy uważa Pan że festiwal został już zauważony, odbił się echem poza Śląskiem? Wywarł jakiś wpływ?
To wciąż trochę zbyt bliska perspektywa czasowa, by o tym mówić. Sądzę, że festiwal jest jeszcze w procesie krzepnięcia. Ale można na pewno cieszyć się z jego „pola rażenia”, które zawdzięczamy przede wszystkim współpracy z Programem Drugim Polskiego Radia. Nasza 330-miejscowa sala zmienia się w kilkutysięczne audytorium przy odbiornikach radiowych. To jest czynnik nie do przecenienia w procesie zbliżania naszego festiwalu do słuchaczy w całej Polsce.

Z Markiem Mosiem, dyrektorem artystycznym Festiwalu Auksodrone rozmawiała Sylwia Witman – redaktor naczelna Ram Kultury.

Tyskie Spotkania Teatralne to najstarsza cykliczna impreza teatralna w regionie. Jaki jest temat przewodni tegorocznej edycji?
Od momentu, gdy zacząłem pracę w Teatrze Małym kolejne edycje festiwalu staram się rozwijać wokół naszych sezonów tematycznych. Na ten sezon wybraliśmy relację Bóg – człowiek, czyli rozważania o człowieku w rela​​cji do absolutu, ale też o sytuacji, gdy ktoś lub coś staje się dla nas bogiem. Możliwości podjęcia tego tematu jest wiele, więc i program TST cechuje różnorodność, zarówno w bloku konkursowym, jak i w spektaklach mistrzowskich.

Co więc zobaczymy? Może najpierw o spektaklach mistrzowskich.
W nasz temat przewodni bardzo dobrze wpisuje się komedia pt. „Boże mój”. Bóg jest już do tego stopnia sfrustrowany, patrząc na to, co człowiek robi z podarowanym mu światem, że postanawia udać się do terapeuty i to niewierzącego. Jest tu humor, głęboka refleksja i doskonałe aktorstwo, zarówno Bronisława Wrocławskiego, jak i Mileny Lisieckiej. Za role w tym spektaklu oboje zostali uhonorowani Złotymi Maskami. W cyklu mistrzowskim zobaczymy też „Audiencję”, monodram Mikołaja Grabowskiego, który pierwotnie miał być pokazany na festiwalu MoTyF, ale tekst Bogusława Schaeffera, traktujący o pozycji artysty we współczesnym świecie, wybrzmi równie mocno także na Tyskich Spotkaniach Teatralnych, a Mikołaj Grabowski zasiądzie w jury festiwalu, z czego bardzo się cieszę, bo jego droga artystyczna rozpoczęła się od teatru alternatywnego, który na tegorocznym festiwalu będzie bardzo mocno reprezentowany. Kolejny tytuł to „Maria Callas. Master Class”. Spotykamy gwiazdę u kresu jej drogi artystycznej, gdy ​​ z przyczyn finansowych – decyduje się ona nauczać śpiewu. Osoby wchodzące na lekcje myślą, że dotkną bóstwa, tymczasem to spotkanie okazuje się dla nich dość gorzkie. Z jednej strony mamy tu wyobrażenia słuchaczy o wspaniałym, spełnionym życiu gwiazdy, z drugiej – ciemniejszą stronę życia i sławy Marii Callas, wspaniale opowiedzianą w monologach Krystyny Jandy, odtwarzającej główną rolę. Czwarte z przedstawień w nurcie mistrzowskim to „Szewcy” Witkacego, spektakl Teatru Starego w Krakowie, zrealizowany w sposób niezwykły przez Justynę Sobczyk – laureatkę Paszportów Polityki za rok 2020 w kategorii TEATR, która na co dzień pracuje z aktorami z zespołem Downa. To także będzie okazja do głębokiej refleksji nad miejscem osób z niepełnosprawnościami (w przedstawieniu występuje także Krzysztof Globisz) we współczesnym teatrze oraz przekraczaniem własnych ograniczeń.

Co znajdziemy w cyklu konkursowym? Zapowiada się bogato, bo aż siedem prezentacji.
Tutaj chcemy pokazać najciekawsze zjawiska spoza tzw. teatru instytucjonalnego. Jestem dumny z zestawu, który udało nam się stworzyć. Mamy też znakomitą reprezentację inscenizatorów – zarówno uznanych już twórców, jak i obiecujących adeptów sztuki reżyserskiej. Jest więc komedia dell’arte, czyli przedstawienie „Gino i Suzi. Kucharze” w wykonaniu Agnieszki Cianciary-Fröhlich i Jonathana Fröhlicha. Historie, które opowiadają w spektaklu, wywiedli z biblijnych perykop dotyczących sztuki kulinarnej. Jest to czarowne dla oczu przedstawienie i – obok „Boże mój” – druga prezentacja w ramach TST, która da widzom okazję, by się uśmiechnąć. Na zupełnie drugim biegunie mamy Akademicki Teatr Remont z przedstawieniem „Mady Baby Kropka Klik!”. Reżyserii podjął się Grzegorz Kempinsky. Troje bohaterów trzech różnych narodowości ląduje w Dublinie, marząc o zarobku i lepszej przyszłości. Kempinsky rozpisał tę sztukę na 11 wykonawców, więc ta trójka bohaterów to są trzy trójki i jest to grane symultanicznie, co dodatkowo potęguje wrażenie, że takie historie powtarzają się wielokrotnie. Kolejna propozycja to tyski Teatr T.C.R. i spektakl „Disco Mori”, który także bardzo mocno osadza się we współczesności. Twórcy sięgają do muzyki lekkiej, łatwej i przyjemnej, niesłychanie popularnej w naszym kraju. Bohater jest dla swoich fanów bogiem scenicznym, ale widzowie dowiadują się też jakie traumy (bardzo aktualne w życiu artystycznym ostatnich lat) człowiek ten ma za sobą. Reprezentantem mocno alternatywnego nurtu w naszym zestawie konkursowym jest Teatr Krzyk z Maszewa. Teatr ten zaprezentuje przedstawienie „Hej, Ty”, już kilkakrotnie nagrodzone. Artyści poruszają temat wchodzenia w dorosłe życie, na przykładzie dwóch młodych dziewczyn. Teatr Krzyk opowiada tę historię niebanalnie i w sposób bardzo aktualny. W konkursie mamy też studentów Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie, filii lalkarskiej we Wrocławiu z przedstawieniem „Niewiasty”, zrealizowanym na podstawie perykop biblijnych, opowiadających o kobiecie i kobiecości, w reżyserii Karoliny Przystupy. Wykorzystany tu teatr plastyczny, gra formą i animacja lalką, to kolejny nurt estetyczny, dość rzadko pokazywany w Tychach. Teatr bez Rzędów, prywatny teatr z Krakowa pokaże przedstawienie „Stan stabilny” na podstawie tomiku poezji Andrzeja Kotańskiego „Wiersze o moim psychiatrze”. Są to świetnie zainscenizowane wiersze, rozpisane na dwóch aktorów. Historia – po raz kolejny – bardzo współczesna. Nurt konkursowy dopełni przedstawienie pt. „Szac” Teatru Naumionego z Ornontowic w reżyserii Iwony Woźniak. Inscenizacja inspirowana śląskimi prymitywistami była prezentowana szerokiej publiczności w ramach ogólnopolskiego programu Teatr Polska. Bardzo się cieszę, że przy okazji tegorocznego festiwalu Teatr Naumiony powróci na tyską scenę ze swą niepowtarzalną stylistyką artystyczną.

Kto oceni te prezentacje?
W jury zasiądą: wspomniany już Mikołaj Grabowski, Katarzyna Flader-Rzeszowska – zastępczyni redaktora naczelnego miesięcznika Teatr i profesor UKSW w Warszawie, Ewa Zbroja, kierowniczka działu edukacji teatralnej Narodowego Centrum Kultury w Warszawie, oraz Adam Wojtyszko, reżyser teatralny i filmowy, autor słuchowisk radiowych i seriali telewizyjnych. Dodam, że każdego następnego dnia po prezentacji konkursowej odbywać się będą omówienia spektakli w ramach Forum Teatralnego, będzie to około godziny 15.00. Korzystamy z naszych zdobyczy czasu pandemii i omówienia będą dostępne również online, a korzystając z mediów społecznościowych Teatru Małego widzowie będą mogli włączyć się w rozmowę.

Z Pawłem Drzewieckim, dyrektorem Teatru Małego w Tychach rozmawiała Sylwia Witman – redaktor naczelna Ram Kultury.