Kim właściwie jest maestro Michał Brożek, ile i jakie ma zadania do wykonania, stając przed blisko stuosobowym zespołem, co go najbardziej cieszy w pracy z chórzystami i kiedy zdecydował, że zawodowo będzie dyrygował ludźmi? Ten wywiad ma nawet kolor i mam wielką nadzieję, że z łatwością rozpoznacie Państwo tę barwę.

Ponieważ Pańskie nazwisko w wyszukiwarce można skojarzyć bez trudu z hasłami: dyrygent, organista, nauczyciel, to wnioskuję, że jest Pan muzykiem w pojęciu bardzo wszechstronnym – którą z muzycznych aktywności wskazałby Pan jako tę jedną ulubioną i dlaczego?

Na pewno będzie to trudne do określenia, ponieważ studia, które skończyłem w Katowicach, otworzyły mi naprawdę ogromne horyzonty i rozwinęły mnie wielowątkowo. Miałem to szczęście, że byłem na kierunku edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej, gdzie skończyłem dwie specjalności: dyrygenturę chóralną oraz edukację muzyczną, dodatkowo ukończyłem specjalizację muzyki kościelnej. Jeżeli miałbym wybrać tylko jedną działalność, która inspiruje i zajmuje mnie najbardziej, to będzie to dyrygentura. Głównie z tego powodu, że w ramach funkcji dyrygenta mieści się także bycie nauczycielem, przewodnikiem i mentorem, w obecnej nomenklaturze rzekłbym liderem. Pracując z różnymi chórami, stojąc przed różnymi ludźmi – starszymi, młodzieżą, dziećmi, z różnorakim wykształceniem i doświadczeniem – muszę umieć zainspirować każdego z nich i spowodować, że wszyscy będą chcieli słuchać tego, co do nich mówię, i mi zaufać. Ta funkcja przewodnika jest dość istotna, ale nawiązując do wspomnianej przed chwilą różnorodności i wielowątkowości, dyrygent czasem musi też stać się psychologiem, który w rozmowach, czy podczas samego śpiewania, rozładowuje napięcia chórzystów po całym dniu pełnym emocji. Gdybym na próbach nie był pewny siebie i swojego przewodnictwa, to chórzyści od razu wyczuliby to i podświadomie wykorzystywali, a tego w pracy dyrygenta chcemy uniknąć. Myślę, że warto jeszcze nadmienić, że dyrygent pełni także funkcję logistyka – w przypadku chóru akademickiego, który prowadzę, mam do zarządzenia grupę blisko stu śpiewaków. Oczywiście są wyznaczone osoby (zarząd z kierownikiem na czele), które pomagają mi w koordynacji i planowaniu działań, mam też do pomocy instruktorów, którzy z kolei pomagają rozczytywać utwory, prowadząc próby sekcyjne, ale jednak to ja, jako dyrygent, odpowiadam za jak najlepszą atmosferę i logistykę naszych spotkań.

Sto osób w chórze robi imponujące wrażenie!

Zgodzę się, to ogromna radość, że tylu młodych ludzi fascynuje śpiew chóralny. Wiele osób marzy o występach na dużych scenach lub wykonywaniu muzyki ze znanymi artystami. Cieszę się, że jako chór możemy spełniać te marzenia i być atrakcyjną propozycją samorozwoju dla młodych osób. Z racji dużej liczby chórzystów wielokrotnie działamy jednocześnie na kilka zespołów. Z reguły całego naszego programu nie da się śpiewać w pełnym składzie, więc po przeprowadzonych przesłuchaniach w mniejszych grupach do wyjazdów konkursowych kwalifikuje się około pięćdziesięciu chórzystów. Oczywiście istnieją możliwości, gdzie śpiewa naraz cały chór. Jednym z takich momentów w ciągu roku artystycznego jest Metropolitalny Festiwal Chóralny, który organizuję z Chórem Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Wówczas w koncercie finałowym oprócz mojego chóru śpiewają jeszcze inne zaproszone zespoły. Muszę przyznać, że nie tylko w chórze akademickim zwiększyło się zainteresowanie współbrzmieniem, również w chórze Cantate Deo, który założyłem w 2008 roku, przyjąłem od początku września tego roku kilkunastu nowych chórzystów, co spowodowało, że w zespole jest ponad pięćdziesiąt osób.
Bardzo ciekawi mnie powrót do dwóch punktów Pańskiego życiorysu: pierwsze Pańskie muzyczne dziecięce wspomnienie oraz ten jeden moment – o ile da się go precyzyjnie ustalić – w którym już Pan zrozumiał, że będzie szedł przez życie w akompaniamencie muzyki.
Pamiętam, że nieraz już ktoś pytał mnie, jak to się stało, że zostałem dyrygentem – odpowiadając, wracałem do dziecięcych lat, kiedy pojawiły się pierwsze myśli o muzycznej przygodzie z batutą w ręku. Wówczas, myśląc o dyrygencie, miałem przed oczyma mężczyznę z bujnymi włosami na głowie, który impulsywnie za pomocą swojego ciała kreuje muzykę. Szczerze mówiąc, już wtedy bardzo mi się podobała wizja takiej pracy – stanie przed orkiestrą i chórem bowiem bardzo przyciąga ludzki wzrok, mimo że stoi się tyłem do publiczności. Już podczas studiów odczuwałem silne wsparcie i kierownictwo kilku znaczących dla mnie osób, jak na przykład Pani profesor Agnieszki Franków-Żelazny, bardzo znanej w Polsce chórmistrzyni, u której rozpocząłem przygodę z dyrygenturą, profesor Iwony Melson, która wpłynęła na mój dyrygencki warsztat, profesora Czesława Freunda, który rozwinął moją dojrzałość muzyczną poprzez śpiewanie w Chórze Kameralnym Akademii Muzycznej w Katowicach. W tym dość późnym chyba momencie, czyli na studiach, zrozumiałem, że jestem we właściwym miejscu – że to jest TO, co chcę robić w przyszłości. Nie mogę tutaj pominąć pewnej istotnej w mojej historii tyszanki – pani Teresy Chmiel, dzięki której w 2013 roku uzyskałem tę możliwość, by poprowadzić chór Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Chór akademicki niewątpliwie wpłynął na rozwój mojej kariery, bo wówczas – młodemu absolwentowi – powierzono mi tak wspaniały zespół, co dziś traktuję jako dużą dawkę zaufania oraz jako umożliwienie mi rozwinięcia skrzydeł. A takie najwcześniejsze dziecięce muzyczne wspomnienie mam z przedszkola, wówczas uczyłem się w ognisku muzycznym gry na keyboardzie. Jednak najbardziej zapadł mi w pamięci występ sceniczny z małym zielonym akordeonem.

Wspaniałe! W tej chwili wyobrażam sobie małego chłopca z zielonym instrumentem i zadaję sobie pytanie – czy ten kilkuletni Michał wiedział, że pewnego dnia otrzyma wyróżnienie od Prezydenta Miasta Tychy podczas Tyskiej Gali Kultury 2024?

Myślę, że wówczas sobie tego w żaden sposób nie wyobrażałem. Oczywiście to wielka gratyfikacja, ale równocześnie ogromna motywacja do stawiania sobie kolejnych muzycznych wyzwań. Nagroda Prezydenta Miasta Tychy nie była dla mnie przełomem w rozumieniu otwarcia się nowych możliwości, ponieważ tutaj muszę wspomnieć, że odkąd pamiętam, współpraca z Miejskim Centrum Kultury i Miastem Tychy układała się bardzo pozytywnie. Mam tutaj na myśli fakt, że chór Cantate Deo działający przy parafii Krzyża Świętego w Tychach-Czułowie wielokrotnie był i nadal jest zapraszamy do oprawy muzycznej miejskich uroczystości i jest zawsze bardzo pochlebnie przyjmowany i recenzowany. Nie ukrywam, że tego rodzaju rozpoznawalność przyczynia się do obfitych naborów nowych uczestników i to mnie ogromnie cieszy. Wyróżnienie od Prezydenta zmieniło chyba bardziej moje nastawienie, ponieważ z podbudowaną pewnością siebie, z przysłowiowym „kopem do działania” zacząłem stawiać sobie coraz wyższe poprzeczki i mocno się rozwijać.

Najbliższe plany na – XXXIV Tyskie Wieczory Kolędowe (styczeń 2025) – jakie aranżacje kolędowe usłyszymy?

Na Tyskie Wieczory Kolędowe nie wybieramy się jako uczestnicy konkursu. Wystąpimy z solowym koncertem, z uwagi na zdobytą najwyższą lokatę w poprzedniej edycji tego wydarzenia. Zatem przygotowujemy repertuar kolęd tradycyjnych, takich jak Bóg się rodzi, Wśród nocnej ciszy, ale pojawią się też kolędy w nieco nowszych aranżacjach i kilka z nich będzie mojego autorstwa – między innymi Ach, ubogi żłobie czy Północ już była. Mamy w planie także zaśpiewać Lulajże, Jezuniu w opracowaniu tyszanina Piotra Pudełko oraz Mędrcy świata w aranżacji Pawła Łukaszewskiego – moim zdaniem niełatwy, ale bardzo inspirujący kawałek sztuki. Ponadto będzie okazja usłyszeć kilka utworów sakralnych, które z powodzeniem zaprezentowaliśmy na międzynarodowym konkursie chóralnym w Cieszynie (7 grudnia 2024 roku).

Zmierzamy ku podsumowaniu, mam jeszcze takie przewrotne pytanie: czy chórzyści Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach Pańskim zdaniem lepiej liczą, czy lepiej śpiewają?

Nie sprawdzałem wprawdzie ich umiejętności matematycznych, natomiast śpiewają wyjątkowo pięknie. Naprawdę tworzą muzyczny klimat, zgrywają się osobowościami i to wszystko sprawia, że możemy bez wahania sięgać po trudną, ambitną literaturę i robić ją dobrze. Mówi się w branży, że nie ma złych chórów, są tylko źli dyrygenci – myślę, że chórzyści są odzwierciedleniem dyrygenta, dosłownie jego lustrem, zatem na pewno cieszy fakt, że oba moje zespoły są w stanie brać na warsztat ciekawe projekty, które dają radość zarówno śpiewakom, jak i publiczności. Praca dyrygenta to misja, bo nie chodzi w życiu wyłącznie o realizowanie własnych ambicji, poszukiwanie tylko gratyfikacji i nagród. Praca z ludźmi, których łączy wspólny cel i pasja, bycie ich liderem, który scala grupę, sprawia mi równie wielką, a czasem i większą radość niż wszelakie nagrody.
Chciałabym życzyć dalszych wyróżnień i sukcesów, ale właściwie jestem o nich przekonana, więc bardziej skupię się na życzeniu zdrowia i niegasnącego zapału, aby z łatwością realizował Pan kolejne cele i sięgał jeszcze wyżej ze swoimi chórami. Dziękuję za rozmowę.

Dziękuję.

Z dyrygentem Michałem Brożkiem rozmawiała Hanna Leśniewska

Tytuł konkursu „Witaj, gwiazdko złota”, zaczerpnięty został od pierwszych słów kolędy Zygmunta Noskowskiego i jest ideą przewodnią tego wydarzenia artystycznego. Od samego początku tematem konkursu jest Boże Narodzenie – świąteczne obrzędy religijne i rodzinne. Natomiast celami konkursu są: wychowywanie w duchu szacunku dla wartości narodowych, rodzinnych i chrześcijańskich oraz utrwalanie i przechowywanie ponadczasowych tradycji kultury polskiej. Konkurs, choć jest wydarzeniem autonomicznym, stanowi integralną część festiwalu kolęd organizowanego przez Miejskie Centrum Kultury w Tychach pod nazwą „Tyskie Wieczory Kolędowe”.

Konkurs skierowany jest do uczestników zajęć placówek wychowania pozaszkolnego, placówek kulturalnych, wychowanków przedszkoli, uczniów wszystkich typów szkół z wyjątkiem liceów sztuk plastycznych.

Udział w konkursie jest bezpłatny! Na prace czekamy do 25 listopada 2022 roku.

Zachęcamy do zapoznania się z Regulaminem konkursu.

Już nie raz przekonaliśmy się, że dziecięca wyobraźnia nie zna granic, a mali artyści są bardzo pomysłowi i oryginalni! Mamy nadzieję, że i tym razem dzieci i młodzież bardzo licznie odpowiedzą na nasze zaproszenie do wzięcia udziału w konkursie.

Jak co roku, okres okołoświąteczny jest dla nas bardzo intensywnym czasem – z jednej strony kiermasz wyrobów pracowni plastycznych, koncert opłatkowy, koncert kolędowo-noworoczny, a z drugiej prace związane w kolejną edycją Ogólnopolskiego Konkursu Plastycznego „Witaj, gwiazdko złota”. Konkurs skierowany był do uczestników zajęć placówek wychowania pozaszkolnego, placówek kulturalnych, wychowanków przedszkoli oraz do uczniów wszystkich typów szkół (z wyjątkiem liceów sztuk plastycznych), natomiast celem konkursu było kultywowanie szacunku do wartości chrześcijańskich, narodowych i rodzinnych poprzez utrwalenie polskich tradycji świątecznych i obrzędowych w wybranej formie graficznej.

Z nieukrywaną radością informujemy, że w tym roku otrzymaliśmy rekordową liczbę nadesłanych prac – 587 z 99 placówek z całej Polski. Młodzi artyści nie zawiedli, były to różnorodne prace, bardzo pomysłowe i interesujące, pojawiło się wiele technik, a jury miało trudne zadanie do wykonania, wybierając te najlepsze. 8 grudnia, po długich naradach, jury konkursowe postanowiło przyznać 34 nagrody, 49 wyróżnień oraz 71 kwalifikacji do wystawy pokonkursowej. W skład komisji nagradzającej konkursowe prace weszli: Aneta Mlaś – artystka grafik, ilustratorka, poetka, Magdalena Łuka – magister sztuki, pedagog, naczelnik Wydziału Promocji i Współpracy z Zagranicą Urzędu Miasta Tychy, Justyna Langer-Milewska – nauczycielka zajęć plastycznych w placówkach wychowania pozaszkolnego oraz Maciej Gruchlik – dyrektor Młodzieżowego Domu Kultury nr 1 im. Artystów Rodu Kossaków w Tychach, sekretarz jury (nieoceniający).

Oto lista laureatów konkursu

Dziękujemy wszystkim uczestnikom, którzy podjęli wyzwanie i zechcieli wziąć udział w naszym konkursie. Życzymy im radości z tworzenia! Nie możemy zapomnieć też o podziękowaniach dla nauczycieli, opiekunów artystycznych i rodziców, bez których opieki i zaangażowania nie powstawałyby tak piękne prace. Serdecznie gratulujemy i zachęcamy do wzięcia udziału w naszych przyszłych konkursach.

Zapraszamy do zapoznania się z galerią zdjęć z pracami laureatów konkursu, którą znajdą Państwo tutaj, a także do zwiedzania wystawy 360° dostępnej tutaj.

Podczas tej edycji nie mogliśmy się spotkać i wspólnie kolędować, jednak dzięki transmisjom na kanałach YouTube i Facebook, koncertów wysłuchało blisko 7 tysięcy osób. Koncert finałowy był także retransmitowany na antenie Radia Katowice.

– Nic nie zastąpi kontaktu z widzem. Ten, kto choć raz uczestniczył w koncercie Tyskich Wieczorów Kolędowych wie, jak istotny jest kontakt z muzykami. Podczas koncertu panuje niesamowita atmosfera – światła, zapach, otoczenie – to wszystko wpływa na odbiór muzyki. Niestety, podczas tej edycji nie mogliśmy wpuścić widzów ze względu na rygory sanitarne – przyznaje Henryk Jan Botor, dyrektor artystyczny festiwalu. – Cieszę się, że mamy dziś takie możliwości, aby choć przez ekrany komputerów czy radio przybliżyć słuchaczom oba koncerty.

Różne charaktery, jeden cel

Podczas XXX edycji festiwalu wysłuchaliśmy dwóch koncertów. 10 stycznia w kościele pw. bł. Karoliny Kózkówny wystąpili Jacek Wójcicki i Beata Rybotycka – artyści znani z krakowskiej Piwnicy pod Baranami. Zaprezentowali kolędy z charakterystyczną dla siebie ogromną dawką energii. Publiczność zgromadzona przed ekranami przyjęła ten duet bardzo entuzjastycznie, komentując zarówno posty Miejskiego Centrum Kultury, jak i transmisję na kanale Youtube.

Podobna reakcja towarzyszyła Koncertowi Finałowemu, który odbył się 16 stycznia w najstarszej tyskiej świątyni – kościele pw. św. Marii Magdaleny, gdzie usłyszeliśmy Joannę Spandel i Piotra Rachockiego przy akompaniamencie AUKSO Orkiestry Kameralnej Miasta Tychy oraz trębaczy Antoniego Adamusa, Krzysztofa Laksy, perkusisty Jacka Kozłowskiego i Michała Botora na organach. Muzycy zagrali pod batutą Henryka Jana Botora.

– Celem Tyskich Wieczorów Kolędowych jest propagowanie kolęd, szczególnie polskich. Poprzez kultywowanie tej tradycji chcieliśmy odwieść od tendencji, którą silnie widać na zachodzie, a mianowicie od laicyzowania tego święta – wyjaśnia dyrektor artystyczny festiwalu.– Podczas koncertów kolędowych w Polsce nacisk jest kładziony przede wszystkim na aranżacje o charakterze rozrywkowym. Moim zdaniem ważne jest jednak to, aby zachować równowagę pomiędzy klasyką a rozrywką – dodaje.

– Dziś, po trzydziestu latach, przyświeca nam taka sama idea, co na samym początku. Formuła Tyskich Wieczorów Kolędowych jest wystarczająca i pozwala wypełniać wspomniane wcześniej cele. Zróżnicowanie jest zdecydowanie mocną stroną kolędowych spotkań w Tychach. – wyjaśnia Henryk Jan Botor.

Zapraszamy na nasz kanał Youtube, gdzie prezentujemy oba koncerty