Główny bohater książki i inscenizacji to ambitny, żądny władzy działacz chłopski, pod wieloma względami przypominający Wincentego Witosa. Przedstawienie ukazuje sejmowe intrygi Bigdy, zmierzające do obalenia dotychczasowego rządu i zastąpienia go nowym, rzecz jasna z nim na czele. Lider stronnictwa chłopskiego ma całkowitą świadomość, że jest „chamem” na salonach. Stanowi to dlań wszakże źródło siły, a nie kompleksów.

Wielką zaletą inscenizacji Wajdy jest znakomite aktorstwo. Janusz Gajos w roli tytułowej daje fascynujący i odpychający zarazem portret jednostki opętanej żądzą władzy. Deptuła Krzysztofa Globisza autentycznie niepokoi, pokazując do czego może doprowadzić nieprzeciętna inteligencja pozbawiona moralnych hamulców. Marszałek Stachowski Andrzeja Seweryna to pełen smutnej prawdy wizerunek polityka może niezbyt mądrego, lecz prostolinijnego, co czyni go bezbronnym wobec podłości. I wreszcie Tadeusz Mieniewski Mariusza Bonaszewskiego, „jedyny sprawiedliwy” i właśnie dlatego najdotkliwiej potraktowany przez los. To do niego należą słowa kończące spektakl. Wypowiada je szeptem, a bezradność i rozpacz w jego oczach są równie ogromne, co daremne. (źródło: FilmPolski.pl)

Autor: Juliusz Kaden-Bandrowski
Adaptacja i reżyseria: Andrzej Wajda
Scenografia: Agnieszka Bartold
Kostiumy: Małgorzata Stefaniak
Zdjęcia: Andrzej Jaroszewicz
Obsada: Janusz Gajos (Mateusz Bigda), Krzysztof Globisz (Władysław Deptuła), Olgierd Łukaszewicz (Hrabia Lachowski), Andrzej Seweryn (Stachowski), Krzysztof Kolberger (Przewodniczący Mieniewski), Mariusz Bonaszewski (Tadeusz Mieniewski), Jakub Przebindowski (Stanisław Mieniewski), Wojciech Siemion (Gruszka), Jerzy Łapiński (Ciarach), Rafał Królikowski (Kazimierz Stęgorz), Dorota Segda (Zuza), Ewa Konstancja Bułhak (Lola), Cezary Kosiński (Kapuścik), Zygmunt Malanowicz (Mordecki), Jerzy Nowak (Ksawery), Igor Śmiałowski (Rosławski), Andrzej Mastalerz (Tylko), Jarosław Boberek (Czybacz), Andrzej Szenajch (Strażnik) oraz Maria Mamona, Stanisław Banasiuk, Zbigniew Bogdański, Paweł Dolewski, Sławomir Grzymkowski, Grzegorz Grzywacz, Tadeusz Hanusek, Marcin Perchuć, Jan Rosiewcz, Rafał Rutkowski, Stanisław Sprażyński, Maciej Wierzbicki.

Premiera: 1999
Czas trwania: 95 minut
Nagrody:
– Opolskie Konfrontacje Teatralne Opole 2000: nagroda honorowa za najlepszą realizację klasyki polskiej w Teatrze Telewizji dla Andrzeja Wajdy
– Nagroda Wielkiej Fundacji Kultury Polskiej 2000 za reżyserię dla Andrzeja Wajdy

Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” Sopot 2001: wyróżnienie aktorskie dla Krzysztofa Globisza; Grand Prix za adaptację i reżyserię spektaklu dla Andrzeja Wajdy; Grand Prix za rolę tytułową dla Janusza Gajosa; Grand Prix dla producenta wykonawczego Michała Kwiecińskiego.

Spotkanie poprowadzi: Paweł Drzewiecki