spotkanie autorskie

Spotkanie z Rafałem Ryszką, autorem książki „Tajemnica Cecylii Broll”
Prowadzenie: Szymon Sojka
Książka to literacki debiut autora. Została wydana w połowie 2021 roku, ale powstawała przez ostatnich kilka lat.

Autor bierze pod lupę fragment niszczycielskiego impetu drugiej wojny światowej na Górnym Śląsku. Książka stanowi wyraz fascynacji wyjątkowym zakątkiem Europy, jakim jest dawny styk trzech europejskich cesarstw: skrawkiem śląskiej ziemi, pomiędzy Gliwicami, Bieruniem i Mysłowicami. Jest to szczególne miejsce na mapach Polski i Niemiec, zaznaczone w kronikach, w historii, w języku, w kulturze, w religii, w architekturze, a nawet w sztuce kulinarnej i modzie. Ale przede wszystkim to swoiste „genius loci” wywarło piętno na niezwyczajnych losach ludzi tu mieszkających. Akcja tego intrygującego retrokryminału z historią Górnego Śląska w tle dzieje się w Alt Berun (Bieruniu Starym) i Tichau (Tychach), ale także Myslowitz (Mysłowicach), Kattowitz (Katowicach) i Beuthen (Bytomiu) latem 1942 roku. W niejasnych okolicznościach zabita zostaje tytułowa Cecylia Broll, nietuzinkowa Ślązaczka, pracownica fabryki dynamitu LIGNOZA. Książka bazuje na oryginalnych dokumentach, miejscach, osobach i wydarzeniach, które stały się przyczynkiem do wysnucia opowieści o tamtych czasach w niebanalnej konwencji fabularnej. Powieść pisana jest po polsku, po śląsku i po niemiecku.

Wydana nakładem lędzińskiego Stowarzyszenia Rozwoju Zawodowego Śląska i Małopolski.

Jak powiedział w jednym z wywiadów sam autor: „Akcja dzieje się niespiesznie i daję czas na poznanie tła historycznego i powiązań rodzinnych bohaterów. To ma swoje znaczenie.” Wspólnie z głównym bohaterem można zawędrować na rynek w Bieruniu, a w Tychach odwiedzić stadion, czyli boisko piłkarskie, basen i korty, następnie pójść do kantyny na lemoniadę i piwo oraz wejść do kina Lichtspielhaus (do 1939 roku noszącego nazwę Halka). Pojawiają się także informacje z prasy z 1942 roku, jak ta o planach rozbudowy Tychów: „Jak podawała gazeta, od północy miasta, od strony Czułowa w kierunku na Mikołów miała iść nowa, szybka szosa – Reischsautobahn, łącząca Gliwice z Krakowem. Od południa miało powstać wielkie skrzyżowanie z dojazdem do planowanego międzynarodowego lotniska w Bojszowach. Między Paprocanami a Tychami będą budować Grosssiedlung, nowe duże osiedle i nową linię kolejową.”

„Intryga jak w kryminałach Marka Krajewskiego i fotograficzny obraz śląskiej historii jak u Zbigniewa Rokity. […] Jest jak u Hitchcocka: najpierw trzęsienie ziemi, a potem napięcie narasta.”
„To również opowieść o czasach, gdy słowo patriotyzm znaczyło coś innego niż dzisiaj. Nikogo nie dziwiło, że ktoś, kto na froncie nadstawiał karku za kajzera, kilka lat później bił się w powstaniach. Z ducha Ślązacy, z obywatelstwa Prusacy, a z wiary katolicy – takimi przez wieki byli mieszkańcy Górnego Śląska. W domu przeważnie godali, w szkołach i urzędach używali niemieckiego, a ksiądz odprawiał msze i po polsku, i po niemiecku, bo dwujęzyczność była czymś oczywistym.”
Józef Krzyk, „Tajemnica Cecylii Broll. Intrygujący retrokryminał z historią Górnego Śląska w tle”, „Gazeta Wyborcza. Katowice”, 30 stycznia 2022

„Autentyczne są […] realia. Kto zna życie na Śląsku, widzi, że autor oddaje je z najdrobniejszymi szczegółami: powitania, dialogi podczas odwiedzin u krewnych, zachowania śląskich gospodyń, relacje w rodzinie, codzienny język… I jest cała prawda o wojnie, są najprawdziwsze listy pisane przez żołnierzy, a zatem autentyczny przekaz tego, co działo się na frontach II wojny światowej.”
Jolanta Pierończyk, „Tajemnica Cecylii Broll. Wojenna powieść kryminalna Rafał Ryszki”, „Dziennik Zachodni”, 7 lutego 2022

więcej o książce „Tajemnica Cecylii Broll”

 

GALERIA


ORGANIZATOR:

Muzeum Miejskie w Tychach