Kiedy długo mieszkamy w jednym miejscu, codzienna rutyna zaciera w nas świeżość spojrzenia. Śląsk nie jest dla mnie miejscem nowym, aby jednak zacząć rozumieć to miejsce, potrzebowałem dużo czasu. W miarę upływu lat Śląsk stawał się dla mnie coraz bardziej fascynujący. Spędzając tu całe swoje dorosłe życie, dawno zweryfikowałem ów ignorancki stereotyp, jaki powiela się o nim tu i ówdzie, bez zadania sobie trudu zrozumienia tego miejsca. Śląsk jest dla mnie przede wszystkim „magiczny”. Teraz, kiedy wygaszono jego wielkie piece, umiera jego stare industrialne serce. Na scenie wielkiego spektaklu historii, który rozgrywał się tu w przeszłości, pozostały jedynie resztki dawnych, nierozebranych jeszcze do końca „dekoracji”. Zarówno tych starych, z żeliwa i cegły, jak i tych nowszych, z betonu i stali. Z niechęci do oglądania nowego, jałowego i pustego świata z dominującym blichtrem marketów zrodziła się u mnie potrzeba do swoistego cofnięcia się w czasie; przełomu XIX i XX wieku. Był to dla Śląska okres wielkich przemian. Rodziły się i upadały fortuny wielkich śląskich przemysłowców. To wtedy powstał tytułowy „Świat z cegieł”. Tropem, który skutecznie zaczął mnie wieść przez minione dziesięciolecia, stała się właśnie ceglana architektura. To ona, jak genetyczny kod, najtrwalej przechowała widoki z przeszłości. Dekoderem moich poszukiwań stała się fotografia, technika najbardziej przydatna w rejestrowaniu nawet najdrobniejszych okruchów rzeczywistości. Aby pokonać barierę czasu, postanowiłem poodzierać obrazy ceglanych budowli z narzuconego jej przez lata kostiumu. Wszelkich aroganckich atrybutów współczesności: szyldów, anten satelitarnych, kabli, neonów, reklam i samochodów. Spod warstwy współczesnego „kostiumu” wydobyte zostały obrazy niezwykłych budowli – ujmujące czystością formy, logiką proporcji, wyrafinowaną estetyką, czasem pięknem. Jednocześnie zaczęła z nich emanować zapomniana atmosfera Śląska sprzed ponad stu lat. Prezentowane na wystawie obrazy z założenia nie miały być obiektywną rejestracją. Nie aspiruję do roli fotografa – wiernego dokumentalisty. Chciałem przekazać inną prawdę. Prawdę o moich wewnętrznych doznaniach i emocjach, jakie towarzyszyły mi, kiedy oglądałem śląski świat z cegieł. Moje fotografie to subiektywnie przekształcone obrazy realnej rzeczywistości.
Ryszard Czernow
Ryszard Czernow – artysta multimedialny. Z wykształcenia operator filmowy. Profesor Szkoły Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Od 1994 r. jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików.
Fotografią twórczą zajmuje się od początku lat osiemdziesiątych. Jest prekursorem twórczego wykorzystania technik cyfrowych w fotografii.
Zrealizował szereg wystaw indywidualnych w czołowych polskich galeriach, gdzie prezentował swoje cykle:
„Vanitas” (2023), „Obraz w kamieniu” (2018), „Martwe z natury” (2016), „Świat z cegieł” (2011), „Ostatni śnieg — przemiany” (2011), „Dygresje” (2010), „Światło i kamień” (2009), „Tryptyki” (2005), „Poznałem Go” (2005), „Bramy do…” (2005), „Mury Kazimierza” (2002), „Cybergrafia” (2001), „Kim byłem — byłem sobie” (1995), „Ślady” (1993).
W swojej twórczości szczególną uwagę poświęca współczesnej symbolice wanitatywnej, opisującej otaczający nas świat materii ożywionej i nieożywionej. Obrazy swoje określa terminem cybergrafie, gdyż w wyniku szeregu modyfikacji utraciły one cechy klasycznej fotografii. Realizowane projekty artystyczne prezentuje w formie wielkoformatowych fotorealistycznych wydruków oraz kompozycji sono-wizualnych, gdzie dźwięk obok obrazu jest równorzędnym środkiem wyrazu.
Od wielu lat Ryszard Czernow zajmuje się także projektowaniem graficznym. W jego projektach szczególną rolę odgrywa bardzo subiektywna autorska fotografia. Był twórcą plakatów do filmów fabularnych między innymi takich reżyserów, jak: Krzysztof Zanussi, Agnieszka Holland, Feliks Falk, Jan Jakub Kolski, Jan Kidawa-Błoński.
Jako reżyser i operator zrealizował także szereg teledysków dla kultowych polskich grup muzycznych i wykonawców.
Wystawę można oglądać do 30 sierpnia 2024 roku (od wtorku do piątku w godz. 17.00-20.00).
Wydarzenie realizowane jest w paśmie Miasto-Region-Akademia, w ramach obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024.
Wydarzenie jest dofinansowane ze środków Województwa Śląskiego. Współorganizatora Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024.
Link do wydarzenia: