Taki był 2025 rok w kulturze

W niczym to jednak nie szkodzi, by jeszcze raz przypomnieć sobie wybrane – oczywiście subiektywnym spojrzeniem redaktorki – wydarzenia 2025 roku ze świata kultury.

W styczniu 2018 roku himalaista Tomasz Mackiewicz – jedna z najoryginalniejszych polskich postaci związanych z wysokimi górami – zdobył szczyt ośmiotysięcznika Nanga Parbat. Była to jego siódma próba zdobycia tej góry, tym razem udana. I ostatnia – Mackiewicz podczas zejścia uległ chorobie wysokościowej i został na swojej górze marzeń na zawsze.

W styczniu 2025 roku, dokładnie w siódmą rocznicę zdobycia szczytu przez Mackiewicza, na scenie Teatru Małego w Tychach miała miejsce prapremiera spektaklu Hibernacja, zainspirowanego historią himalaisty-outsidera. Przedstawienie, wyprodukowane w ramach Tyskiego Festiwalu Monodramu MoTyF, zachwyciło widzów scenografią, wyrazistą grą aktorską Krystiana Durmana i oryginalnym – jak sam bohater – ujęciem tematu zmagania się z górą i z osobistymi demonami. Spektakl został w marcu zaprezentowany w nurcie mistrzowskim podczas festiwalu MoTyF – obok m.in. poruszającego monodramu Marii Seweryn Na pierwszy rzut oka.

W marcu spotkała nas bardzo miła niespodzianka – miesięcznik „Ramy Kultury” został nagrodzony Grand Prix w prestiżowym konkursie „Kryształy PR”. Nasz miesięcznik pokonał naprawdę zacną konkurencję i zdobył tytuł „Najlepszej gazety miejskiej”. Nagrodę odebrała podczas gali w Toruniu dyrektor Miejskiego Centrum Kultury w Tychach Małgorzata Król.

W maju Muzeum Miejskie w Tychach świętowało swoje dwudziestolecie. Na zorganizowanej z tej okazji wystawie Tyski kalejdoskop można było zobaczyć najciekawsze i najbardziej różnorodne obiekty ze zbiorów muzeum. Natomiast we wrześniu nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora tej placówki. Po jedenastu latach z muzeum pożegnała się Aleksandra Matuszczyk, a stery przejęła od niej Anna Syska.

W czerwcu do kalendarza tyskich imprez triumfalnie powróciło Święto Miasta. Jak za dawnych czasów, przez dwa dni pod Żyrafą bawiły się tysiące osób, a na scenie zagrały gwiazdy reprezentujące różnorodne obszary muzyczne: Sławomir, Cleo, Lanberry, Łydka Grubasa i Paktofonika.

W roku 2025 konkurs i wystawa Tychy Press Photo świętowały swoje – a jakże – dwudziestopięciolecie. Teatr Mały (w strukturach którego działa Galeria OBOK – gospodarz TPP) jest nieco starszy. W tym roku obchodził 60. urodziny. O dobrej formie sześćdziesięciolatka mogą świadczyć zrealizowane kolejne edycje festiwali MoTyF (o czym powyżej), LOGOS (poświęcony tym razem twórczości Ewy Demarczyk) czy Tyskie Spotkania Teatralne (z udziałem m.in. Kamilli Baar i Adama Sajnuka).

Inne tyskie instytucje kultury także mają się czym pochwalić. Orkiestra AUKSO do swojej imponującej już kolekcji Fryderyków dołączyła dwie kolejne statuetki, dla dwóch „Albumów roku”: za płytę CONNECTIONS w kategorii muzyka koncertująca i płytę Album rodzinny (dzieło Jerzego Kornowicza do libretta Michała Rusinka) w kategorii muzyka współczesna. Odbyła się też kolejna wspaniała edycja festiwalu Auksodrone.

Lotów nie obniżył też Festiwal Teatrów Niezależnych Andromedon, podczas którego tyski Teatr HoM zaprezentował w tym roku premierowo Lot na kukułczym gniazdem w wersji plenerowej.

Laureatami tegorocznych Nagród Prezydenta Miasta w Dziedzinie Kultury zostali: Michał „Misza” Czorny (aktor, tancerz i choreograf, znany tyskiej publiczności z takich produkcji, jak Colargol. To nie bajka, Popioły. Milenium czy karma) i Hania Derej (kompozytorka, pianistka i aranżerka). Tytułem Tyskiego Ambasadora Kultury uhonorowano maestro Henryka Jana Botora, a przyznanym po raz pierwszy tytułem Mecenasa Kultury wyróżniono firmę Invenio. Warto dodać, że tym razem wręczono nowe statuetki „Tychy od A do Z”, według projektu Tomasza Wenklara.

Tyskie grono profesjonalnych artystów plastyków powiększyło się w tym roku o dwie postacie, których obszernie przedstawiać nie trzeba, bo ich twórczość jest w Tychach (i nie tylko) dobrze znana. Jednak przez wiele lat tworzyli jako tak zwani amatorzy. W tym roku Aneta Mlaś i Bartosz Hadryś pomyślnie obronili własne dorobki twórcze przed komisją Związku Polskich Artystów Plastyków i zostali członkami ZPAP, co czyni ich – teraz już oficjalnie i w pełni zasłużenie – zawodowcami.

Na koniec warto wspomnieć, że mamy w tym roku wielkie powody do dumy, jeśli chodzi o projekty artystyczne realizowane w ramach Tyskiego Banku Kultury. Film Poczekajmy jeszcze chwilę młodej reżyserki Wiktorii Kwoki zdobył nagrodę dla Najlepszego Międzynarodowego Filmu Krótkometrażowego na Festiwalu Filmowym Cindependent w Cincinnati, a niedawno otrzymał też nominację na Oscar qualifying Thomas Edison Film Festival – także w Stanach Zjednoczonych. Natomiast projekt muzyczny Herbert 3.0 Kameralnie, zrealizowany przez tyski Sonos Kwartet we współpracy z Czesławem Mozilem, zaczyna właśnie ogólnopolską trasę koncertową.

Drodzy Czytelnicy, dziękujemy, że byliście z nami kolejny rok. Do zobaczenia w styczniu.

PS. Pamiętajcie, by zaopatrzyć się w Kartę Mieszkańca „AZetkę” – będą zniżki na kulturę!

Sylwia Witman

Fot. Michał Janusiński