Rytuały i obrzędy to fascynująca przestrzeń artystycznych poszukiwań, zakorzeniona w odwiecznej potrzebie człowieka do transcendencji. Antropologiczne spojrzenie na ten temat pozwala dostrzec, że w rytuałach i obrzędach naszych przodków kryją się początki teatru, sztuk wizualnych i religii. Czy to rytuały dały początek ludzkości, czy odwrotnie? A może to właśnie obrzędy stanowią o istocie człowieczeństwa, o naszej homo ritualis? Ta kwestia, oscylująca między sacrum a profanum, pozostaje otwarta, stanowiąc punkt wyjścia dla tegorocznych artystycznych eksploracji.

XIV Tyski Festiwal Performance, zainspirowany tym motywem, zaprezentuje różnorodne i intrygujące działania artystyczne, przygotowane specjalnie na tę okazję. Zaproszeni artyści podejmą próbę nowego spojrzenia na znane obrzędy, dekonstruując je, poddając hybrydyzacji z innymi kulturami i systemami znaków lub przenosząc w zupełnie nowe, często zaskakujące konteksty. Spodziewamy się również rytuałów, odzwierciedlających współczesne problemy i wyzwania, takie jak ekologia, posthumanizm, nowe technologie, nierówności społeczne lub wojna. Czy będziemy świadkami, jak technologie cyfrowe stają się narzędziem i tematem rytualnych praktyk, tworząc nowe formy performance’u medialnego?

W wyścigu technologii nie zapominamy, że ciało ludzkie jako nośnik pamięci kulturowej pozostaje kluczowym narzędziem w performance. Artyści będą badać jego możliwości ekspresji, jego materialność i relacje z przestrzenią, ponieważ to właśnie ciało często stanowi centrum rytuałów, miejsce, gdzie spotyka się mikrohistoria jednostki z makrohistorią kultury. W kilku przypadkach dźwięk i muzyka, nieodłączne elementy rytmizacji i kompozycji, pomogą nam w pogłębieniu doznań i refleksji, tworząc audiowizualne rytuały angażujące wszystkie zmysły.

Zaproszeni artyści, którzy w swoich pracach wielokrotnie nawiązywali do siły rytuałów i obrzędów, stworzą w przestrzeni Miejskiego Centrum Kultury w Tychach dzieła site-specific, łączące nie tylko różne sztuki wizualne, ale także teatr, taniec, muzykę i nowe media. Ich prace będą dialogiem z genius loci, wykorzystując jego architekturę i historię jako integralną część performance’u.

Tyski Festiwal Performance od lat prezentuje performance w nowym świetle z szacunkiem dla tradycji, ale w ciągłym poszukiwaniu innowacji. Unikamy pustych ideologicznie i miernych estetycznie prac bazujących na skandalu. W tym roku siłą festiwalu będą: film fabularny, monodram, wykład, dwa panele dyskusyjne, dwa debiuty TFP oraz osiemnaście performance’ów. Temat „rytuały i obrzędy” zapowiada niezwykle interesujące wydarzenie, które skłoni do refleksji nad naszą kulturą, tradycjami oraz tym, co nas łączy i dzieli w dobie globalizacji i kulturowej hybrydyzacji. Będzie to okazja do zadania pytań o rolę sztuki w kształtowaniu tożsamości, o miejsce rytuału w zsekularyzowanym świecie i o przyszłość performance’u jako formy artystycznej.

Niezależnie od tego, czy interesujesz się sztuką, antropologią, studiami kulturowymi, czy po prostu chcesz spędzić czas w oryginalny sposób, XIV Tyski Festiwal Performance spełni Twoje oczekiwania, oferując unikalne doświadczenie artystyczne i intelektualne.

Piotr Kumor
kurator

6-8 czerwca 2025

piątek, 6 czerwca 2025
ogród Miejskiego Centrum Kultury w Tychach, ul. Bohaterów Warszawy 26
20.30 performance Krzysztofa Kulbickiego i Damiana Pielki | Sala Kameralna
21.00 plenerowy pokaz filmu Performer (2015) w reż. Macieja Sobieszczańskiego i Łukasza Rondudy | ogród
22.15 24-godzinny performance Kamili Jakubowskiej | ogród
22.45 performance (debiut TFP) Agnieszki Łukaszewskiej | Galeria Pod Dachem
23.15 performance Piotra Kumora i Jana Roberta Skarbonia | amfiteatr

sobota, 7 czerwca 2025
Miejskie Centrum Kultury w Tychach, ul. Bohaterów Warszawy 26
16.00 performance Grupy A_AJA (Agnieszka Janasik, Agnieszka Łukaszewska, Jagoda Jędryka, Agnieszka Pawełczyk) | ogród
16.30 performance Agaty Cichy (Chyłek) | amfiteatr
17.00 performance Michała Ostaszewskiego | Sala Kameralna
17.30 performance Marty Ostajewskiej | Galeria Pod Dachem
18.00 performance Mariana Stępaka | ogród
18.30 wykład otwarty Aleksandra Lysko – Performatywny charakter obrzędów na Górnym Śląsku | hol
19.00 przerwa
20.30 performance Zuzanny Łapki | amfiteatr
21.00 performance Magdaleny Kuleszy-Fedkowicz | ogród, Potok Tyski
21.30 performance Kuby Falka | amfiteatr
22.00 performance Joanny Urbańskiej | Galeria Pod Dachem
Miejska Galeria Sztuki OBOK, pl. K.K. Baczyńskiego 2
23.00 panel dyskusyjny – omówienie performance’ów dnia
Moderatorzy: Anka Leśniak, Krzysztof Kula, Natalia Lisova, Maciej Sobieszczański

niedziela, 8 czerwca 2025
Miejskie Centrum Kultury w Tychach, ul. Bohaterów Warszawy 26
11.30 performance Pauliny Koniarskiej i Macieja Dziaczki | piwnica
13.00 performance Karoliny Nowak | ogród
13.30 performance (debiut TFP) Mai Uliniarz | ogród
14.00 performance Natalia Lisova | ogród
14.30 performance Anka Leśniak | amfiteatr
15.00 performance Krzysztof Kula | Sala Kameralna
15.30 performance Grupa Artystyczna Teatr T.C.R. | ogród

pub Wielokran, pl. K.K. Baczyńskiego 2
16.00 panel dyskusyjny – omówienie performance’ów dnia
Moderatorzy: Anka Leśniak, Krzysztof Kula, Natalia Lisova, Maciej Sobieszczański