Nowy mural w Tychach „Przez Himalaje do gwiazd”

Budżet Obywatelski to wydzielona część budżetu miasta o przeznaczeniu, której decydują mieszkańcy. Z tej puli realizowane są różne zadania – budowy dróg, parkingi, place zabaw, spotkania kulturalne, zajęcia sportowe – słowem wszystko, co tylko ma sprawić, by mieszkańcom, żyło się lepiej. Dzięki Budżetowi Obywatelskiemu tyszanie sami mogą wybierać priorytetowe działania dla swojej okolicy. BO jest instrumentem pozwalającym na współdecydowanie o tym, jak zmieni się nasze osiedle czy miasto. Tak też było w przypadku powstania tego malarsko-ceramicznego muralu. Idea zrodziła się z marzeń, wśród społeczności szkolnej. Mural zatytułowany „Przez Himalaje do gwiazd” powstał w ramach Budżetu Obywatelskiego, a jego realizacją zajęło się Miejskie Centrum Kultury w Tychach. Projekt został sfinansowany ze środków miasta Tychy, a jego ideę zainicjowała społeczność szkolna. Pomysł, który narodził się z marzeń uczniów, nauczycieli i dyrekcji szkoły, przekształcił się w artystyczny hołd dla patronów szkoły – Polskich Himalaistów, również licznie obecnych podczas uroczystości odsłonięcia (m.in. Krzysztof Wielicki, Janusz Majer).

Podczas uroczystości prezydent Tychów Maciej Gramatyka podkreślił, że mural to nie tylko dzieło sztuki, ale przede wszystkim symbol wartości, które mogą inspirować każdego. „»Przez Himalaje do gwiazd« to hołd dla trzech legend polskiego himalaizmu. Ten mural to nie tylko dzieło sztuki. To symbol odwagi, pasji i wytrwałości – wartości, które inspirują nas wszystkich, także tu, w Tychach. Na początku dzisiejszego spotkania zapytano mnie, co mogę powiedzieć o tej szkole. Budynek jest najnowocześniejszy w mieście, to najmłodsza szkoła w Tychach. Ale gdyby nie ludzie, którzy tworzą atmosferę i nowoczesne podejście do edukacji, nie miałoby to aż takiego znaczenia. Budynki są ważne – ale to ludzie nadają im sens. Niech ten mural przypomina nam wszystkim, że nawet najwyższe góry zaczynają się od pierwszego kroku” – mówił prezydent.

Dyrektor szkoły Anna Damaschk, zwróciła uwagę na wychowawczy wymiar projektu. Podkreślała, że „mural symbolizuje siłę, wytrwałość i dążenie do celu – wartości, które każdego dnia chcemy przekazywać naszym uczniom i uczennicom”.

Autorem projektu muralu jest Piotr Przewoźnik – absolwent szkoły i obecnie uczeń liceum plastycznego. To on stworzył koncepcję artystyczną dzieła, które w symboliczny sposób ukazuje ścianę Mount Everest od strony nepalskiej. Kompozycja zbudowana jest z geometrycznych form – głównie trójkątów – podkreślających stromość zbocza i trud wspinaczki. Na muralu pojawiają się trzy wyraziste sylwetki w kolorowych kombinezonach symbolizujące Jerzego Kukuczkę, Wandę Rutkiewicz oraz Krzysztofa. Czwarta, dyskretna postać na bocznej ścianie symbolizuje wszystkich „ludzi gór” – pokolenia wspinaczy, przewodników i pasjonatów, którzy współtworzyli historię polskiego himalaizmu. „Tworząc projekt muralu, chciałem pokazać, że zdobycie najwyższego szczytu świata jest osiągalne. Nasi patroni są tego przykładem. Ten mural ma zachęcać do działania, realizacji marzeń i dążenia do celu” – mówił Piotr Przewoźnik.

Co do samego muralu kompozycja inspirowana jest ścianą Mount Everest od strony nepalskiej, uwiecznioną na fotografii autorstwa himalaisty Piotra Krzyżowskiego. Zbudowana jest z geometrycznych form – głównie trójkątów – które podkreślają stromość zbocza i trud wspinaczki. W projekcie wykorzystano chłodną paletę barw – odcienie niebieskiego, szarości i bieli – które kontrastują z wyrazistymi kolorami kombinezonów himalaistów. Na ścianie pojawiają się trzy wyraziste sylwetki: Jerzy Kukuczka w czerwonym kombinezonie, Wanda Rutkiewicz w żółtym, Krzysztof Wielicki w fioletowo-zielonym stroju. Czwarta, dyskretna postać w tle symbolizuje wszystkich „ludzi gór” – pokolenia wspinaczy, przewodników i pasjonatów, którzy współtworzą historię polskiego himalaizmu. Dodatkowym elementem wyróżniającym dzieło są fragmenty ceramiczne, które odbijają światło i nadają kompozycji unikalny charakter. W ten sposób mural nawiązuje do tyskiej tradycji mozaik, które od lat zdobią miejską przestrzeń.

Za realizację muralu odpowiadał duet artystyczny Czary-Mury, tworzony przez Martę Piróg i Marka Grelę. Artyści przyznają, że praca nad muralem w Tychach była dla nich wyjątkowa. „Ten mural ma ogromny ładunek emocjonalny i społeczny, dlatego nie mogliśmy odmówić udziału. Współpraca ze społecznością szkolną była inspirująca i pełna dobrej energii, a młody autor projektu to hybryda talentu, pokory i cierpliwości” – mówili twórcy.

Oprócz muralu w ramach zadania realizowanego ze środków miasta Tychy w ramach Budżetu Obywatelskiego powstały także oznakowanie i identyfikacja wizualna budynku szkoły: logo oraz jej nazwa. Ponadto, artystka Marta Piróg na każdym z 14 filarów znajdujących się przed głównym wejściem do szkoły umieściła na ceramicznych płytkach symboliczne szczyty wszystkich 14 himalajskich ośmiotysięczników. Uroczystości odsłonięcia muralu towarzyszyło także otwarcie szkolnej, plenerowej pracowni ekologicznej „Umbra”.

Mural „Przez Himalaje do gwiazd” to nie tylko artystyczna ozdoba budynku szkolnego, ale także symbol wspólnej drogi – odwagi, pasji i dążenia do celu. To dzieło, które przypomina, że każdy może zdobywać swoje własne szczyty.

Przypominamy, że więcej na temat powstawania muralu można przeczytać w rozmowie redaktor naczelnej z Twórcami muralu w miesięczniku „Ramy Kultury” (nr 45, str. 3) . Artykuł Himalaje wśród tyskich pól dostępny jest także TUTAJ.

Foto: Włodzimierz Chrzanowski, Kamil Peszat