Nowy sezon, nowe brzmienia: co przygotowała Orkiestra AUKSO?

W nowym sezonie nie zabraknie koncertów i okazji spajających odrębne języki muzyczne.

Nowy sezon koncertowy AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy rozpocznie dobrze znanym już tyskiej publiczności cyklem AUKSO MODERN, który prezentuje szczególnie interesującą dla orkiestry strefę pogranicza, łączącą klasykę z jazzem, czy muzyką alternatywną. Podczas koncertów, do których zapraszani są znakomici goście i intrygujące zespoły, muzycy poszukują wspólnego, muzycznego mianownika – lub odwrotnie: bawią się przeciwieństwami i zderzaniem odrębnych języków muzycznych.

AUKSO MODERN

Orkiestra zaprosiła do współpracy w nowym sezonie Jarosława Bestera – niedościgłego mistrza akordeonu i bandoneonu, lidera kultowych formacji Cracow Klezmer Band i Bester Quartet, Huberta Zemlera – perkusistę totalnego, który nie tylko brawurowo gra, ale i komponuje, oraz Wacława Zimpla – klarnecistę, wytrwale poszukującego nowych terytoriów dla swojego instrumentu, nurkującego z nim w żywiole eksperymentalnej elektroniki czy awangardowego jazzu.

Sezon zainauguruje 14 września o godz. 19.00 koncert AUKSO x Jarosław Bester: Piazzolla, podczas którego zabrzmi muzyka legendarnego twórcy argentyńskiego tanga – Astora Piazzolli. Będzie to podróż sentymentalna. Jarosław Bester o wspomina: „W 1992 (rok śmierci Astora Piazzolli) w jednej z muzycznych księgarń w Krakowie kupiłem kasetę magnetofonową z zapisem dwóch bardzo ciekawych kompozycji – Concierto para bandoneón oraz Tres tangos w znakomitym wykonaniu Maestra z towarzyszeniem Orchestra of St. Luke’s pod batutą jego przyjaciela z czasów młodzieńczych Lalo Schifrina”. Było to pierwsze zetknięcie się Bestera z muzyką Piazzolli, które rozpoczęło jego dalszą fascynację. „Wtedy to właśnie mimowolnie zostałem wciągnięty na całe życie w magiczny świat dźwięków i fraz, muzyki anielskiej z jednej strony, a z drugiej budzącej zupełnie przeciwstawne emocje, nieraz wręcz demoniczne” – dodaje. To właśnie utwory kultowego kompozytora i bandeonisty (przez lata niedocenianego i wzbudzającego kontrowersje), które zachwyciły Bestera ponad trzydzieści lat temu, usłyszymy w Tychach.

Do Mediateki powróci Hubert Zemler – ceniony interpretator muzyki nowej, swobodnie przemieszczający się pomiędzy kategoriami muzycznymi, stylami, estetykami oraz gatunkami. Perkusista znany m.in. ze współpracy z zespołem Mitch & Mitch, orkiestrą Sinfonia Varsovia, Zbigniewem Namysłowskim, czy Natalią Przybysz, wystąpił już w Tychach podczas poprzednich edycji festiwalu Auksodrone. Spotkanie z AUKSO stanowi naturalny etap dotychczasowej jego drogi artystycznej. W 2022 roku na zamówienie festiwalu skomponował Poemat toksyczny na metalofon amplifikowany, perkusję i orkiestrę smyczkową, w którym połączył klasyczne piękno smyczków z brutalnością perkusji i elektronicznymi, kolorystycznymi eksperymentami. Zemler pisząc swój Poemat, inspirował się amerykańskimi minimalistami (zwłaszcza Mortonem Feldmanem) i kompozytorami awangardowymi z lat 70. (m.in. Ligetim i aleatoryzmem kontrolowanym Lutosławskiego). Partie skomponowane zestawił z elementami improwizowanymi. „Utwór ten ma symbolizować proces erozji lub też ewolucji tego, co postrzegaliśmy jako piękno. Jak obserwowanie wciąż wydłużających się skośnych cieni słońc sędziwej cywilizacji” – wyjaśnia Zemler. W maju tego roku utwór został zarejestrowany na płycie wydanej przez Audio Cave. W Tychach zabrzmi on na scenie 16 listopada w ramach koncertu AUKSO x Hubert Zemler: Poemat toksyczny.

Na zakończenie roku wraz z AUKSO zagra także Wacław Zimpel. To klasycznie wykształcony klarnecista, który współpracował m.in. z Kenem Vandermarkiem, Samem Shackletonem, Mikołajem Trzaską i Kubą Ziołkiem. Na zamówienie Auksodrone przygotował w 2022 roku Ebbing in the Tide na klarnet altowy i orkiestrę smyczkową. W utworze tym, jak tłumaczy autor, „klarnet ciągle będzie przetwarzany elektronicznie, stanowiąc tym samym trzon ambientowej przestrzeni utworu, wzbogaconej o brzmienie smyczków rozszerzających fakturę kompozycji”. Na koncert AUKSO x Wacław Zimpel: Ebbing The The Tide zapraszamy 14 grudnia.

Auksodrone po raz siódmy

Skoro już o Auksodrone mowa, należy wspomnieć o jego siódmej edycji, która odbędzie się w Tychach od 4 do 6 października. Festiwal w szybkim czasie zyskał renomę jednego z najważniejszych wydarzeń na kulturalnej mapie Polski, wpisał się w ogólnopolski kalendarz wydarzeń muzycznych poświęconych muzyce współczesnej. To przedsięwzięcie, które prezentuje najciekawsze zjawiska zachodzące na pograniczu różnych gatunków muzycznych i tworzy nową, wspólną przestrzeń dla muzyki poważnej, jazzowej oraz alternatywnej. Podczas tegorocznej edycji AUKSO przypomni twórczość Pawła Szymańskiego – jednego z najciekawszych kompozytorów polskiej muzyki najnowszej. W tym roku obchodzi on 70. urodziny, jest to doskonała okazja do wspólnego świętowania.

Tradycją festiwalu są premiery dramatów muzycznych komponowanych przez Aleksandra Nowaka do librett oryginalnych bądź adaptujących współczesną prozę, najczęściej w bliskiej współpracy z pisarzami. W 2019 roku na zamówienie festiwalu powstał utwór Drach. Dramma per musica do libretta Szczepana Twardocha, a w roku 2020 i 2021 kolejne dwa dramaty, składające się na trylogię utworów z librettami Twardocha: Syrena. Melodrama aeterna oraz Pokora. Dramma giocoso. W następnych latach Nowak skomponował Baśń o sercu. Favola in musica, dramat kameralny do libretta Radka Raka, na podstawie powieści Baśń o wężowym sercu oraz Rzeczy. Vaudeville – to z kolei ubiegłoroczna premiera dzieła skomponowanego do libretta Marcina Wichy. Po udanym prawykonaniu Nowak podjął dalszą współpracę z Wichą i w tym roku usłyszymy drugie ich wspólne dzieło. Prawykonanie odbędzie się drugiego dnia festiwalu – w sobotę, 5 października.

To nie jedyne prawykonanie, którego możemy spodziewać się w Tychach, również młodzi twórcy sceny jazzowej i współczesnej przedstawią wspólnie z orkiestrą AUKSO nowe utwory, oryginalne aranżacje i specjalne projekty. Koncertom towarzyszyć będą spotkania Q&A dla publiczności oraz sety didżejskie, prowadzone przez radiowy duet HCH, czyli Bartek Chaciński i Jacek Hawryluk.

AUKSO edukacyjnie

AUKSO pamięta o swoich najmłodszych słuchaczach. W ofercie nie zabraknie więc cieszących się popularnością warsztatów AUKSO4KIDS oraz koncertów edukacyjnych M.U.ZY.K.A. w AUKSO, prowadzonych przez artystkę, pedagog i animatorkę kultury Joannę Bronisławską aka Asi Minę. Warsztaty AUKSO4KIDS przybliżą uczestnikom zagadnienia związane z budową instrumentów, ich projektowaniem oraz naprawą. Gośćmi spotkań będą: stroiciele Marcin Kusek ojciec i Marcin Kusek syn, którzy opowiedzą o swojej niezwykłej i wymagającej doskonałego słuchu pracy, a także artysta Paweł Romańczuk – założyciel i lider zespołu Małe Instrumenty. Romańczuk projektuje, konstruuje, komponuje i gra na małych, dużych, a nawet wielkich instrumentach. Tworzy grające maszyny z drewna, metalu, plastiku, a także szkła, zamienia wszystko, co wpadnie mu w ręce w grające cuda. Spotkania AUKSO4KIDS przybliżą też pracę lutników, którzy opowiedzą: o precyzji w swojej pracy, o ty, czym się kierują przy wyborze drewna na instrument, o rzeźbieniu ślimaka, czy też o żabce siedzącej na smyczku, w końcu także o tym, co ją łączy z koniem. Na ostatnim w tym roku kalendarzowym spotkaniu przyjrzymy się pracy inżynierów, którzy wytłumaczą w przystępny sposób działanie kabli, wtyczek, pokręteł, mikrofonów, głośników, czy też prądu.

W ubiegłym sezonie ogromną popularnością wśród dzieci i młodzieży cieszyły się także koncerty edukacyjne M.U.ZY.K.A. w AUKSO. Podczas spotkań uczestnicy mają okazję posłuchać na żywo muzyki XX i XXI wieku. Koncerty powstały na podstawie scenariuszy opracowanych merytorycznie przez Joannę Bronisławską i Michała Mendyka (dziennikarza muzycznego, związanego m.in. z „Ruchem Muzycznym”) na podstawie serii książek o tematyce muzycznej pt. „M.U.ZY.K.A.” Wydawnictwa Dwie Siostry. Prowadząca koncert z pomocą muzyków AUKSO w humorystyczny i fascynujący sposób tłumaczy zagadnienia muzyczne, zachęcając do poznawania repertuaru polskiej i zagranicznej muzyki współczesnej. Koncerty są także okazją, by lepiej zrozumieć pracę muzyków, orkiestry, a także – by zadyrygować nią zza pulpitu maestro Marka Mosia.

Agnieszka Lakner

Bilety na wydarzenia AUKSO dostępne są na stronie internetowej Ticketmaster Polska oraz na godzinę przed wydarzeniem w kasie Mediateki. Więcej informacji można znaleźć na stronie: www.aukso.pl oraz profilu orkiestry w social mediach: Facebook/auksoorchestra.

fot. Anna Bilińska