Obrazy z przeszłości – Tychy w pierwszej połowie XX wieku

Pokazuje miejsca i obiekty zlokalizowane w centrum wsi, w pobliżu rynku i okolicy, m. in. ulice, domy mieszkalne, sklepy, budynki użyteczności publicznej, obiekty związane z oświatą i życiem kulturalnym. Zwraca uwagę na działające już w XIX wieku browary, fabrykę celulozy, cegielnię, szkołę, dworzec kolejowy i Ochotniczą Straż Pożarną.

Tychy jako gmina wiejska liczyła w 1906 roku ok. 5 000 mieszkańców, a w 1934 roku ok. 9 100. Zajmowała w latach 30. XX wieku obszar 35,45 km² (wraz z przysiółkami Żwaków, Glinka, Suble, Wartogłowiec, Zawiść, Czułów, Mąkołowiec, Zwierzyniec). Znajdowała się w granicach powiatu pszczyńskiego na obszarze historycznej ziemi pszczyńskiej. Sąsiadowała z gminami: Wilkowyje, Paprocany, Urbanowice i Jaroszowice, a od północy poprzez lasy z górniczymi koloniami Kostuchną i Murckami.

Ekspozycja przybliża obraz Tychów z początku XX wieku. Na terenie wsi działały dwa browary, cegielnia, fabryka celulozy, dworzec kolejowy i szkoła. Władze gminy dbały o bezpieczeństwo mieszkańców, bezpieczeństwo pożarowe oraz o zdrowie publiczne. Wybudowano w tym czasie gmach Urzędu Gminy. W latach 20. i 30. XX wieku nastąpił rozwój gospodarczy, wieś zelektryfikowano, wzniesiono budynek Ochotniczej Straży Pożarnej, rozbudowano gmachy użyteczności publicznej: szpital, sierociniec, szkołę. Dostosowano i uregulowano w gminie przepisy porządkowe, przeciwpożarowe oraz handlowe w odniesieniu do funkcjonującego targowiska. Wybudowano domy gminne z mieszkaniami komunalnymi, wybrukowano główne ulice, otwarto kompleks obiektów rekreacyjnych i sportowych, m.in. z basenem, boiskiem, strzelnicą i restauracją z salą taneczną. Mieszkankom i mieszkańcom udostępniono park książęcy z kręgielnią, muszlę koncertową i restaurację. Uruchomiono kino.

Fotografie z tego okresu przedstawiają obrazy modernizowanych Tychów, z centrum handlowym u zbiegu ul. Książęcej i ul. Henryka Sienkiewicza oraz z centrum administracyjnym z Urzędem Gminy i główną tyską szkołą.

Okres II wojny światowej zaakcentowany jest w kadrach, na których widzimy opisy obiektów i ulic w języku niemieckim.

Fotografie z lat 50. XX wieku dokumentują fragmenty starej zabudowy miasta, jeszcze w niezmienionej formie. W latach późniejszych wiele budynków wyburzono lub przebudowano. Do dnia dzisiejszego częściowo zachowała się charakterystyczna zabudowa głównych ulic Tadeusza Kościuszki, Henryka Sienkiewicza i ks. Konstantego Damrota, a niektóre budynki użyteczności publicznej istnieją do dzisiaj w nowoczesnej formie ze zmienioną funkcją.

fotografie i pocztówki ze zbiorów: Muzeum Miejskiego w Tychach, Muzeum Tyskich Browarów Książęcych, Biblioteki Śląskiej w Katowicach, parafii pw. św. Marii Magdaleny w Tychach, Szkoły Podstawowej nr 1 w Tychach oraz prywatnych.

przygotowanie: Barbara Kopia
projekt graficzny: Agnieszka Czyżewska

czas trwania: 6.05-30.12.2022
miejsce: Galeria Muzeum Miejskiego w Tychach – Centrum Medyczne Paprocany, ul. gen. Wł. Sikorskiego 101
godziny otwarcia: poniedziałek-piątek: 7.30-20.00
wstęp wolny

fot. Domy jednorodzinne, wielorodzinne przy ul. Bibliotecznej i ul. H. Sienkiewicza, lata 50. XX wieku, fot. Zygmunt Kubski, ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Tychach